نظر مراجع تقلید درباره فرض زیر چیست؟ کسی در پایان اولین سال خمسی، ده میلیون تومان منفعت کسب دارد که به مصرف مؤنه‌اش نرسیده است. از این مبلغ، دو میلیون تومانش را خمس می‌دهد و هشت میلیون آن در حسابش می‌ماند. درآمدهای بعدی او به همان حساب واریز شده و از همان حساب هم خرج کرده است. در پایان سال خمسی بعد، حسابش را بررسی کرده و مشاهده می‌کند که هجده میلیون تومان در حسابش موجود است. حال آیا باید یک پنجم کل این مبلغ را بپردازد، یا هشت میلیون آن خمس نداشته و باید خمس ده میلیون را بدهد؟

هر مالی را که یک بار خمس آن را بدهند دیگر خمس به آن تعلق نمی‌گیرد، مگر این‌که رشد و سودی داشته باشد که آن مقدار سود اگر تا سال بعد مصرف نشود خمس دارد. پس بر فرض سؤال، اگر قصد شما در طول سال مصرف از مالی بوده که خمس آن داده نشده است، در پایان سال خمسی پرداخت خمس ده میلیون کافی است. تذکر: در بین سال خمسی باید مقدار مخمس یعنی هشت میلیون تومان باقی باشد تا آن‌که سر سال خمسی آینده که هجده میلیون در حسابتان است، این هشت میلیون به عنوان مال مخمس حساب شود، ولی اگر در برهه‌ای، مثلاً در اواسط سال موجودی حسابتان به دو میلیون تومان رسیده باشد؛ ‌یعنی شش میلیون از مقداری که خمسش را داده‌اید، خرج کرده‌اید و در سر سال خمسی آینده که هجده میلیون در حساب دارید، باید خمس شانزده میلیون را پرداخت کنید. البته می توانید مال مخمس را در حساب جداگانه‌ای قرار دهید و تا دیگر اموالتان خرج نشده از آن استفاده نکنید، پس سر سال هم خمس ندارد. ضمائم: پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[1] حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): خمس مبلغ مازاد بر هشت ملیون تومان را باید پرداخت کنید(یعنی خمس ده ملیون تومان). حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): هر مالی را که یک بار خمس آن‌را بدهند دیگر خمس به آن تعلق نمی‌گیرد، مگر این‌که نمو کند یا قیمت آن اضافه شود. حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): مبلغ هشت میلیون که خمس آن پرداخت شده اگر خرج نشده و در حساب باقیمانده، باید از کل مبلغ کسر شود و خمس ده میلیون باقیمانده پرداخت شود. حضرت آیت الله هادوی تهرانی(دامت برکاته): اگر از ابتدا قصد او، و لو ارتکازا، مصرف از مال غیر مخمس بوده است، کافی است که خمس ده میلیون را بپردازد. ولی اگر چنین قصدی، ولو ارتکازا، نداشته است باید خمس کل مال را بپردازد. مقصود از قصد ارتکازی این است که اگر به این نکته توجه داشت و یا از او سوال می‌شد، در جواب می‌گفت که چنین قصدی دارد. لینک به سایت استفتائات   [1] . استفتا از دفاتر آیات عظام: سیستانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی(مد ظلهم العالی) توسط سایت اسلام کوئست.