می‌دانیم که شرط ضمن عقد نکاح برای زوج الزام‌آور است. یعنی زوج در برابر زوجه مکلف است که آن را اجرا کند، اما سوال این است که اگر بجای آن، پدر زوجه برای رضایت دادن به ازدواج؛ شرطی را مطرح کند، و زوج آن را بپذیرد؛ و بعد نکاح رخ دهد؛ آیا اجرای آن برای زوج الزام‌آور است؟
چنانچه صیغه عقد خوانده شده و پدر دختر در ضمن آن، شرطی داشته است، تخلف از شرط جایز نیست. ولی در صورت تخلف، عقد صحیح بوده و از این پس به شرط عمل کنند. در عین حال برخی از فقها[1] ، در صورت رضایت دختر، تخلف از شرط را جایز دانسته اند.[2] ضمائم: پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است: [3] حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی): مرد باید به شرط و تعهد خود ملزم باشد، و تخلف از شرط جایز نیست، هرچند ضرری به صحت عقد وارد نمی‌‌‌‌کند. حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): الزام آور نیست. حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): هر گاه قبل از عقد پدر زوجه الزام به شرطی کند و زوجه بپذیرد حکم شرط ضمن العقد دارد. حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): شروط ابتدائیه [خارج از عقد]، الزام آور نیستند مگر اینکه در ضمن عقد لازم مثل نکاح شرط شده باشد و عقد مبنی بر آن واقع شده است . حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته): هر شرطی که در ضمن عقد ازدواج گذاشته شود و خلاف شرع نباشد، الزام آور است و چون دو طرف عقد زن و شوهر هستند، اگر یک طرف از شرطی که به نفع خود است بگذرد، آن شرط الزامی ندارد. پس اگر شرطی بر شوهر از سوی پدر زن گذاشته شود و زن آن را منتفی نماید برای شوهر الزامی نسبت به آن شرط وجود ندارد. لینک به سایت استفتائات   نمایه مرتبط: 27207 (تخلف از شرط در عقد ازدواج)   [1] . آیات عظام سیستانی و هادوی تهرانی. [2] . بر گرفته از نمایه27207. [3] . استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنه ای، سیستانی، مکارم شیرازی، صافی گلپایگانی، (مد ظلهم العالی) توسط سایت اسلام کوئست.  
عنوان سوال:

می‌دانیم که شرط ضمن عقد نکاح برای زوج الزام‌آور است. یعنی زوج در برابر زوجه مکلف است که آن را اجرا کند، اما سوال این است که اگر بجای آن، پدر زوجه برای رضایت دادن به ازدواج؛ شرطی را مطرح کند، و زوج آن را بپذیرد؛ و بعد نکاح رخ دهد؛ آیا اجرای آن برای زوج الزام‌آور است؟


پاسخ:

چنانچه صیغه عقد خوانده شده و پدر دختر در ضمن آن، شرطی داشته است، تخلف از شرط جایز نیست. ولی در صورت تخلف، عقد صحیح بوده و از این پس به شرط عمل کنند. در عین حال برخی از فقها[1] ، در صورت رضایت دختر، تخلف از شرط را جایز دانسته اند.[2] ضمائم: پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است: [3] حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی): مرد باید به شرط و تعهد خود ملزم باشد، و تخلف از شرط جایز نیست، هرچند ضرری به صحت عقد وارد نمی‌‌‌‌کند. حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): الزام آور نیست. حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): هر گاه قبل از عقد پدر زوجه الزام به شرطی کند و زوجه بپذیرد حکم شرط ضمن العقد دارد. حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): شروط ابتدائیه [خارج از عقد]، الزام آور نیستند مگر اینکه در ضمن عقد لازم مثل نکاح شرط شده باشد و عقد مبنی بر آن واقع شده است . حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته): هر شرطی که در ضمن عقد ازدواج گذاشته شود و خلاف شرع نباشد، الزام آور است و چون دو طرف عقد زن و شوهر هستند، اگر یک طرف از شرطی که به نفع خود است بگذرد، آن شرط الزامی ندارد. پس اگر شرطی بر شوهر از سوی پدر زن گذاشته شود و زن آن را منتفی نماید برای شوهر الزامی نسبت به آن شرط وجود ندارد. لینک به سایت استفتائات   نمایه مرتبط: 27207 (تخلف از شرط در عقد ازدواج)   [1] . آیات عظام سیستانی و هادوی تهرانی. [2] . بر گرفته از نمایه27207. [3] . استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنه ای، سیستانی، مکارم شیرازی، صافی گلپایگانی، (مد ظلهم العالی) توسط سایت اسلام کوئست.  





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین