با سلام؛ چرا در اسلام امر به معروف و نهی از منکر از واجبات است و همه خود را موظف می‌دانند مرا به راه راست هدایت کنند؟ به طور مثال منظورم عوامل گشت ارشاد است که از جوان‌ها به خاطر پوشش و روابط ایراد گرفته و ... البته اگر موضوع امنیتی بود درست، ولی اگر من بخواهم عقیده‌ام را راحت سر کلاس درس بیان کنم، یا آن‌طور که می‌خواهم زندگی خودم را بسازم؛ چرا باید با مخالفت مسلمانان مواجه شوم؟
بیشترین توصیه‌ای که در مورد امر به معروف و نهی از منکر شده، ناظر به روابط دوستانه‌ای است که میان مؤمنان برای ارتقای معنوی‌شان برقرار است. قرآن کریم در این باره می‌فرماید: «وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ یُقیمُونَ الصَّلاةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ یُطیعُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ أُولئِکَ سَیَرْحَمُهُمُ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ عَزیزٌ حَکیمٌ»؛[1] مردان مؤمن و زنان مؤمن دوستان یکدیگرند. به نیکی فرمان می‌دهند و از ناشایست باز می‌دارند، و نماز می‌گزارند و زکات می‌دهند و از خدا و پیامبرش فرمانبرداری می‌کنند. خدا اینان را رحمت خواهد کرد، خدا پیروزمند و حکیم است. همان‌گونه که می‌دانید، امر به معروف و نهی از منکر در بیشتر موارد، تنها در حد تذکر دلسوزانه بوده و  اجبار فیزیکی در آن وجود ندارد. البته این برخورد مهربانانه تا جایی است که کار آنها به امنیت روانی جامعه لطمه‌ای وارد نکند، و گرنه طبق قوانین در تمام دنیا با افرادی که نظم عمومی را مختل می‌کنند برخورد می‌شود. بدیهی است پیروان سایر ادیان و یا مسلمانانی که به آموزه‌های دینی التزام ندارند، امر به معروف و نهی از منکری که میان افراد باایمان در جریان است در مورد آنان معنای چندانی نخواهد داشت، اما اگر رفتار آنها در حدی باشد که نظم عمومی جامعه اسلامی را به مخاطره افکند، باید با آن برخورد نمود. در نهایت شاید اشتباهات و کاستی‌هایی در جریان پیاده‌سازی امر به معروف و نهی از منکر پیش ‌آید، اما این نباید به منتفی نمودن اصل این واجب بیانجامد، بلکه باید در روش‌ها و راه‌های اجرا، اصلاحاتی به عمل آورد.   [1] . توبه، 71.
عنوان سوال:

با سلام؛ چرا در اسلام امر به معروف و نهی از منکر از واجبات است و همه خود را موظف می‌دانند مرا به راه راست هدایت کنند؟ به طور مثال منظورم عوامل گشت ارشاد است که از جوان‌ها به خاطر پوشش و روابط ایراد گرفته و ... البته اگر موضوع امنیتی بود درست، ولی اگر من بخواهم عقیده‌ام را راحت سر کلاس درس بیان کنم، یا آن‌طور که می‌خواهم زندگی خودم را بسازم؛ چرا باید با مخالفت مسلمانان مواجه شوم؟


پاسخ:

بیشترین توصیه‌ای که در مورد امر به معروف و نهی از منکر شده، ناظر به روابط دوستانه‌ای است که میان مؤمنان برای ارتقای معنوی‌شان برقرار است. قرآن کریم در این باره می‌فرماید: «وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ یُقیمُونَ الصَّلاةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ یُطیعُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ أُولئِکَ سَیَرْحَمُهُمُ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ عَزیزٌ حَکیمٌ»؛[1] مردان مؤمن و زنان مؤمن دوستان یکدیگرند. به نیکی فرمان می‌دهند و از ناشایست باز می‌دارند، و نماز می‌گزارند و زکات می‌دهند و از خدا و پیامبرش فرمانبرداری می‌کنند. خدا اینان را رحمت خواهد کرد، خدا پیروزمند و حکیم است.
همان‌گونه که می‌دانید، امر به معروف و نهی از منکر در بیشتر موارد، تنها در حد تذکر دلسوزانه بوده و  اجبار فیزیکی در آن وجود ندارد. البته این برخورد مهربانانه تا جایی است که کار آنها به امنیت روانی جامعه لطمه‌ای وارد نکند، و گرنه طبق قوانین در تمام دنیا با افرادی که نظم عمومی را مختل می‌کنند برخورد می‌شود.
بدیهی است پیروان سایر ادیان و یا مسلمانانی که به آموزه‌های دینی التزام ندارند، امر به معروف و نهی از منکری که میان افراد باایمان در جریان است در مورد آنان معنای چندانی نخواهد داشت، اما اگر رفتار آنها در حدی باشد که نظم عمومی جامعه اسلامی را به مخاطره افکند، باید با آن برخورد نمود.
در نهایت شاید اشتباهات و کاستی‌هایی در جریان پیاده‌سازی امر به معروف و نهی از منکر پیش ‌آید، اما این نباید به منتفی نمودن اصل این واجب بیانجامد، بلکه باید در روش‌ها و راه‌های اجرا، اصلاحاتی به عمل آورد.   [1] . توبه، 71.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین