در این مورد، سه نظر فقهی وجود دارد: الف . هزینه درمان متعارف مازاد بر دیه شرعی نیز قابل مطالبه است. ب . بیش از دیه شرعی قابل مطالبه نیست. ج . دیه و خسارت وارده ارتباطی با هم نداشته و هر کدام جداگانه قابل مطالبه است. به هر حال، قوانین و مقررات در این زمینه باید رعایت شود. ضمائم: پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[1] حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی): ملاک در این‌گونه امور قوانین و مقررات مربوطه می‌‌باشد. حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): چنانچه هزینه درمان متعارف مازاد بر دیه شرعی باشد می‌تواند مطالبه کند. حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): بیش از دیه شرعی نمی‌توانید بگیرید. حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): در فرض سوال علاوه بر دیه باید خسارات وارده ناشی از تصادم نیز جبران شود. [1] . استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنه‌ای، سیستانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی (مد ظلهم العالی) توسط سایت اسلام کوئست.
آیا شخصی که به علت حادثه تصادف رانندگی مصدوم شده و با حکم قطعی و نهایی دادگاه بیش از سی میلیون تومان دیه گرفته است میتواند جهت مخارج دارو و درمان، طرح دعوا کرده و از این بابت مطالبه خسارت کند؟
در این مورد، سه نظر فقهی وجود دارد:
الف . هزینه درمان متعارف مازاد بر دیه شرعی نیز قابل مطالبه است.
ب . بیش از دیه شرعی قابل مطالبه نیست.
ج . دیه و خسارت وارده ارتباطی با هم نداشته و هر کدام جداگانه قابل مطالبه است.
به هر حال، قوانین و مقررات در این زمینه باید رعایت شود.
ضمائم:
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[1]
حضرت آیت الله العظمی خامنهای (مد ظله العالی):
ملاک در اینگونه امور قوانین و مقررات مربوطه میباشد.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
چنانچه هزینه درمان متعارف مازاد بر دیه شرعی باشد میتواند مطالبه کند.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
بیش از دیه شرعی نمیتوانید بگیرید.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):
در فرض سوال علاوه بر دیه باید خسارات وارده ناشی از تصادم نیز جبران شود. [1] . استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنهای، سیستانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی (مد ظلهم العالی) توسط سایت اسلام کوئست.
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی با مراجعه به دادگاه اعلام میدارد برای خرج زیدی که بر اثر ضربه به وی مجروح گردیده دویست هزار تومان خرج دارو و درمان نموده است، آیا میتوان از دیه مقرّره مبلغ فوق را کسر نمود یا خیر؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی با مراجعه به دادگاه مدّعی است که بر اثر صدمه وارده توسط زید مبلغ یک میلیون تومان هزینه دارو و درمان نموده است، در حالی که چهارصد هزار تومان دیه به او تعلّق گرفته و خواستار ششصد هزار تومان مابقی میباشد، آیا دادگاه تکلیفی دارد؟
- [آیت الله نوری همدانی] شخصی با مراجعه به دادگاه مدعی است که بر اثر صدمه وارده توسط زید مبلغ یک میلیون تومان هزینه دارو و درمان نموده است در حالیکه 000/400 تومان دیه به او تعلق گرفته است و خواستار 000/600 تومان مابقی میباشد دادگاه تکلیفی دارد یا خیر؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] نظر معظّم له در رابطه با اخذ خسارت عدم النفع (از نوع منفعت قریب الحصول، یا متوقّع الحصول) چه می باشد؟ لطفاً حکم مصادیق زیر را بیان فرمایید: الف) راننده ای با اتومبیل خود کار می کند. در اثر تصادف و خسارت وارده، نتوانسته به مدّت 4 ماه کار کند، و به نظر کارشناسان 4 ماه هم برای تعمیر و راه اندازی خودروی مزبور وقت لازم است. آیا راننده اتومبیل می تواند علاوه بر هزینه تعمیر، خسارت عدم النفع متعارف این 4 ماه را از مقصِّر حادثه مطالبه نماید؟ ب) هرگاه کسی که حرفه رسمی او طبابت، یا جرّاحی، یا هر شغل دیگری است، در اثر صدمه بدنی عمدی، یا غیر عمدی، از کار افتاده شود، و به تشخیص کارشناسان، تا آخر عمر توانایی کار کردن و کسب درآمد متعارف را از دست بدهد. آیا می تواند علاوه بر دیه، درآمد ماهیانه اش را در حدّ متعارف از مقصِّر حادثه طلب کند؟ ج) شخصی با ارتکاب اعمالی نظیر آدم ربایی، طرح شکایت واهی منتهی به بازداشت، ارائه مدارک جعلی به دادگاه، و کسب مجوّز برای توقّف عملیّات ساختمانی، و مانند آن، بدون آن که صدمه بدنی به طرف وارد نماید، او را از کار و زندگی انداخته، و موجبات اضرار وی را فراهم نموده است. به گونه ای که دقیقاً قابل تقویم به مبلغ قابل توجّهی می باشد.آیا متضرّر می تواند بابت مدّتی که نتوانسته کار کند، و بازداشت بوده، یا بابت مدّتی که خانه دیرتر برای اجاره آماده شده، مطالبه خسارت نماید؟ د) آیا اولیای دم واجب النفقه مقتول که بعد از وقوع قتل از دریافت مستمرّی و نفقه محروم شده اند، می توانند تا مدّت زمانی که عرفاً و قانوناً مستحقّ نفقه بوده اند، علاوه بر دیه، به میزان نفقه معمول مطالبه خسارت نمایند؟ مثلا همسر مقتول تا زمانی که شوهر ننموده، و فرزندان صغیر مقتول تا زمانی که بالغ و متمکّن نشده اند، حقّ مطالبه خسارت دارند؟