سلامٌ علیکم؛ در درگیری که بین من و پدرم پیش آمد و البته مقصر آن هم بنده نبوده‌ام. ایشان مچِ دستِ بنده را شکسته‌اند. با خویشتن‌داری، مسئله را بازگو نکرده و متأسفانه مجبور به دروغ شده‌ام. البته اکنون، بهبودی نسبی حاصل شده است اما چند سؤال دارم: 1. دروغ‌ها چه حکمی دارند؟ 2. آیا می‌توانم از ایشان دیه بگیرم و دیه‌اش چقدر است؟ 3. آیا می‌توانم با ایشان صحبت نکنم و قطع ارتباط کنم تا مسائلِ جدید پیش نیاید؟
1. هر چند دروغ گفتن حرام است، ولی گفتن حقیقت هم واجب نیست. در هر حال، انسان می‌تواند در چنین مواردی توریه کند، یعنی به گونه‌ای سخن بگوید که خلاف ظاهر را اراده کند، در حالی‌که شنونده معنای ظاهری را بفهمد. البته گاهی گفتن راست موجب فتنه انگیزی بوده و مفاسدی ایجاد می‌کند، که در چنین مواردی باید طبق قاعده‌ی  اهم و مهم، ضررهای ناشی از دروغ و فواید آن را با یکدیگر مقایسه کرد و آنچه واجد اهمیت بیشتری است، انجام داد. 2. در فرض سؤال می‌توانید از پدرتان دیه بگیرید، ولی اگر گذشت کنید هم از اختلاف بیشتر جلوگیری می‌شود و هم ثواب زیادی دارد. در هر حال جهت آگاهی از میزان دیه می‌توانید به سؤال 38248 مراجعه نمایید. 3. قطع ارتباط به صورت کامل جایز نبوده و احترام والدین واجب است، ولی صله‌ٔ رحم منحصر در دید و بازدید نیست، بلکه از ‏طرق دیگر مانند تلفن، نامه و امثال آن نیز انجام می‌شود.‏ ضمائم: پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[1] حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی): 1. دروغ جایز نیست ولی توریه یعنی صحبت کردن به‌گونه‌ای که شنونده معنای ظاهری را بفهمد؛ ولی گوینده معنای خلاف ظاهر را اراده کند، مانعی ندارد. 2. اشکال ندارد. 3. اگر احتمال بدهید که ترک معاشرت با او موقتاً موجب خودداری از ارتکاب چنین اعمالی می‌‌گردد، به عنوان امر به معروف و نهی از منکر واجب است، و در غیر این صورت، قطع رحم جایز نیست و صله‌ی رحم منحصر در دید و بازدید نیست بلکه از ‏طرق دیگر مانند تلفن، نامه و امثال آن نیز محقّق می‌شود.‏ حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): 1. در حال اختیار جایز نیست. 2. بر او واجب است. 3. حرام است. حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): 1. به طور کلی دروغ گفتن جایز نیست مگر آنکه مصلحت قوی‌تری در مقابل آن باشد. 2. در صورتی که شکستگی دستتان مستند به پدرتان باشد می‌توانید مطالبه دیه کنید و اگر عفو کنید بهتر است و ثواب زیادی دارد. 3. قطع رحم جایز نیست و احترام والدین واجب است، شما موظف به احترام بوده و باید از هر کاری که موجب اذیت شدن ایشان می‌شود بپرهیزید و چنانچه جسارت و توهینی به شما کرده باشد باید صبور باشید. حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): 1. راست اگر فتنه انگیز باشد و مفاسدی ایجاد کند باید از آن پرهیز کرد. خواه دروغش مصلحت آمیز باشد، یا بیهوده. و از آنجا که این مطلب به قاعده اهم و مهم باز می‌گردد، باید ضررهای ناشی از دروغ و فواید آن را با یکدیگر مقایسه کرد، آنچه واجد اهمیت بیشتری است، انجام داد. در ضمن اگر بتوان از دروغ به توریه پناه برد، توریه مقدم است. و منظور از توریه سخنی است که تاب دو معنی را داشته باشد. شنونده معنایی را از آن تصور می‌کند که خلاف واقع است و باور می‌کند، و مصلحت حاصل می‌شود، اما گوینده معنای دیگری را تصور می‌کند، که مطابق با واقع است. 2. در فرض سؤال مشمول دیه است. البته در این گونه موارد بهتر است مصالحه نمایند تا موجب اختلاف نگردد. 3. قطع ارتباط با والدین جایز نیست و در هر حال احترام والدین واجب است. حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): دروغ حرام است ولی گفتن حقیقت نیز واجب نیست. دریافت دیه بلا اشکال است. قطع ارتباط جایز نیست.   [1] . استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنه‌ای، سیستانی، مکارم شیرازی، صافی گلپایگانی، نوری همدانی (مد ظلهم العالی) توسط سایت اسلام کوئست.
عنوان سوال:

سلامٌ علیکم؛ در درگیری که بین من و پدرم پیش آمد و البته مقصر آن هم بنده نبوده‌ام. ایشان مچِ دستِ بنده را شکسته‌اند. با خویشتن‌داری، مسئله را بازگو نکرده و متأسفانه مجبور به دروغ شده‌ام. البته اکنون، بهبودی نسبی حاصل شده است اما چند سؤال دارم: 1. دروغ‌ها چه حکمی دارند؟ 2. آیا می‌توانم از ایشان دیه بگیرم و دیه‌اش چقدر است؟ 3. آیا می‌توانم با ایشان صحبت نکنم و قطع ارتباط کنم تا مسائلِ جدید پیش نیاید؟


پاسخ:

1. هر چند دروغ گفتن حرام است، ولی گفتن حقیقت هم واجب نیست. در هر حال، انسان می‌تواند در چنین مواردی توریه کند، یعنی به گونه‌ای سخن بگوید که خلاف ظاهر را اراده کند، در حالی‌که شنونده معنای ظاهری را بفهمد.
البته گاهی گفتن راست موجب فتنه انگیزی بوده و مفاسدی ایجاد می‌کند، که در چنین مواردی باید طبق قاعده‌ی  اهم و مهم، ضررهای ناشی از دروغ و فواید آن را با یکدیگر مقایسه کرد و آنچه واجد اهمیت بیشتری است، انجام داد.
2. در فرض سؤال می‌توانید از پدرتان دیه بگیرید، ولی اگر گذشت کنید هم از اختلاف بیشتر جلوگیری می‌شود و هم ثواب زیادی دارد. در هر حال جهت آگاهی از میزان دیه می‌توانید به سؤال 38248 مراجعه نمایید.
3. قطع ارتباط به صورت کامل جایز نبوده و احترام والدین واجب است، ولی صله‌ٔ رحم منحصر در دید و بازدید نیست، بلکه از ‏طرق دیگر مانند تلفن، نامه و امثال آن نیز انجام می‌شود.‏
ضمائم:
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[1]
حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):
1. دروغ جایز نیست ولی توریه یعنی صحبت کردن به‌گونه‌ای که شنونده معنای ظاهری را بفهمد؛ ولی گوینده معنای خلاف ظاهر را اراده کند، مانعی ندارد.
2. اشکال ندارد.
3. اگر احتمال بدهید که ترک معاشرت با او موقتاً موجب خودداری از ارتکاب چنین اعمالی می‌‌گردد، به عنوان امر به معروف و نهی از منکر واجب است، و در غیر این صورت، قطع رحم جایز نیست و صله‌ی رحم منحصر در دید و بازدید نیست بلکه از ‏طرق دیگر مانند تلفن، نامه و امثال آن نیز محقّق می‌شود.‏
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
1. در حال اختیار جایز نیست.
2. بر او واجب است.
3. حرام است.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):
1. به طور کلی دروغ گفتن جایز نیست مگر آنکه مصلحت قوی‌تری در مقابل آن باشد.
2. در صورتی که شکستگی دستتان مستند به پدرتان باشد می‌توانید مطالبه دیه کنید و اگر عفو کنید بهتر است و ثواب زیادی دارد.
3. قطع رحم جایز نیست و احترام والدین واجب است، شما موظف به احترام بوده و باید از هر کاری که موجب اذیت شدن ایشان می‌شود بپرهیزید و چنانچه جسارت و توهینی به شما کرده باشد باید صبور باشید.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
1. راست اگر فتنه انگیز باشد و مفاسدی ایجاد کند باید از آن پرهیز کرد. خواه دروغش مصلحت آمیز باشد، یا بیهوده. و از آنجا که این مطلب به قاعده اهم و مهم باز می‌گردد، باید ضررهای ناشی از دروغ و فواید آن را با یکدیگر مقایسه کرد، آنچه واجد اهمیت بیشتری است، انجام داد. در ضمن اگر بتوان از دروغ به توریه پناه برد، توریه مقدم است. و منظور از توریه سخنی است که تاب دو معنی را داشته باشد. شنونده معنایی را از آن تصور می‌کند که خلاف واقع است و باور می‌کند، و مصلحت حاصل می‌شود، اما گوینده معنای دیگری را تصور می‌کند، که مطابق با واقع است.
2. در فرض سؤال مشمول دیه است. البته در این گونه موارد بهتر است مصالحه نمایند تا موجب اختلاف نگردد.
3. قطع ارتباط با والدین جایز نیست و در هر حال احترام والدین واجب است.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):
دروغ حرام است ولی گفتن حقیقت نیز واجب نیست.
دریافت دیه بلا اشکال است.
قطع ارتباط جایز نیست.   [1] . استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنه‌ای، سیستانی، مکارم شیرازی، صافی گلپایگانی، نوری همدانی (مد ظلهم العالی) توسط سایت اسلام کوئست.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین