گرچه باید با نیتی الهی و سازنده، به بررسی و نقد وضعیت موجود در جامعه پرداخت، اما نباید رویکردی را دنبال کرد که در نهایت به ناامید کردن جامعه اسلامی و یا آسیب‌رساندن نامشروع به افراد بیانجامد. در همین راستا، انتشار خبرهای دروغ، انداختن رعب و وحشت در دل مسلمانان و فتنه‌انگیزی، رسانه‌ای‌کردن اخبار محرمانه – حتی اخبار صحیح و درست - با هدف امیدواری کاذب و یا ناامید کردن مردم – و نه با اهداف مثبتی چون نهی از منکر - کار پسندیده‌ای نیست و در آیات و روایات مذمت شده است: 1. امام صادق(ع): «همانا خدای عزّ و جلّ گروهی را به دلیل رسانه‌ای کردن اخبار محرمانه ملامت کرد که: "هر گاه خبری از آرامش(و فرار دشمن) و یا خبری از ناامنی (و هجوم دشمن) بشنوند، آن‌ خبر را عمومی کرده و در جامعه منتشر می‌سازند!"[1] پس (برای اینکه مصداقی از افراد مندرج در این آیه نباشید) از شایعه‌پراکنی پرهیز کنید».[2] 2. امام باقر(ع): «بنده‌ای در روز قیامت محشور شود و [با این‌که در دنیا] دستش به خونی آلوده نشده، اما یک ظرف شیشه‌ای خون و یا بیشتر از آن به دست او دهند و بگویند: این سهم تو است از خون فلان شخص؟! او (با تعجب) عرضه می‌دارد: پروردگارا! تو خود می‌دانی که جان مرا گرفتی [و تا آن لحظه] من خون کسی را نریخته بودم [و هیچ خونی بر گردنم نبود؟!] خداوند فرماید: آری! تو خبرهای مختلفی از فلانی شنیده بودی و برای دیگران بازگو کردی، پس این خبر زبان به زبان به فلان ستمکار رسید و با استناد به همین خبر، او را کُشت، و این بهره تو از خون اوست».[3] برای آگاهی بیشتر «راه‌های مقابله با جنگ روانی»، سؤال 6891 را مطالعه کنید. [1] . «وَ إِذا جاءَهُمْ أَمْرٌ مِنَ الْأَمْنِ أَوِ الْخَوْفِ أَذاعُوا بِهِ»؛ نساء، 83. [2] . کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج ‏2، ص 369 – 370، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق. [3] . همان، ص 370 – 371.
در حال حاضر میبینیم که برخی رسانهها با انتشار اخبار بد از جامعه خصوصاً جامعه مسلمین باعث ایجاد ناامیدی در جامعه شدهاند. از منظر روایات؛ انتشار چه نوع اخباری به عنوان عملی پسندیده و انتشار چه نوع خبری مذمت شده است؟
گرچه باید با نیتی الهی و سازنده، به بررسی و نقد وضعیت موجود در جامعه پرداخت، اما نباید رویکردی را دنبال کرد که در نهایت به ناامید کردن جامعه اسلامی و یا آسیبرساندن نامشروع به افراد بیانجامد.
در همین راستا، انتشار خبرهای دروغ، انداختن رعب و وحشت در دل مسلمانان و فتنهانگیزی، رسانهایکردن اخبار محرمانه – حتی اخبار صحیح و درست - با هدف امیدواری کاذب و یا ناامید کردن مردم – و نه با اهداف مثبتی چون نهی از منکر - کار پسندیدهای نیست و در آیات و روایات مذمت شده است:
1. امام صادق(ع): «همانا خدای عزّ و جلّ گروهی را به دلیل رسانهای کردن اخبار محرمانه ملامت کرد که: "هر گاه خبری از آرامش(و فرار دشمن) و یا خبری از ناامنی (و هجوم دشمن) بشنوند، آن خبر را عمومی کرده و در جامعه منتشر میسازند!"[1] پس (برای اینکه مصداقی از افراد مندرج در این آیه نباشید) از شایعهپراکنی پرهیز کنید».[2]
2. امام باقر(ع): «بندهای در روز قیامت محشور شود و [با اینکه در دنیا] دستش به خونی آلوده نشده، اما یک ظرف شیشهای خون و یا بیشتر از آن به دست او دهند و بگویند: این سهم تو است از خون فلان شخص؟!
او (با تعجب) عرضه میدارد:
پروردگارا! تو خود میدانی که جان مرا گرفتی [و تا آن لحظه] من خون کسی را نریخته بودم [و هیچ خونی بر گردنم نبود؟!]
خداوند فرماید:
آری! تو خبرهای مختلفی از فلانی شنیده بودی و برای دیگران بازگو کردی، پس این خبر زبان به زبان به فلان ستمکار رسید و با استناد به همین خبر، او را کُشت، و این بهره تو از خون اوست».[3]
برای آگاهی بیشتر «راههای مقابله با جنگ روانی»، سؤال 6891 را مطالعه کنید. [1] . «وَ إِذا جاءَهُمْ أَمْرٌ مِنَ الْأَمْنِ أَوِ الْخَوْفِ أَذاعُوا بِهِ»؛ نساء، 83. [2] . کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 2، ص 369 – 370، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق. [3] . همان، ص 370 – 371.