خانواده به عنوان یکی از موضوعات مهم احکام اجتماعی اسلام، بسیار مورد توجه و تأکید آیات و روایات بوده است. خانواده از معدود مسائل اجتماعی است که جزئیات بسیاری از آن در اسلام مطرح شده است که برخی برای شکل‌گیری، برخی برای استحکام و برخی دیگر برای جلوگیری از فروپاشی این مهم می‌باشد.
هر خیانتی ناپسند است امّا زمانی که در بنیان خانواده قرار گیرد، زشتی دو صد چندان خواهد داشت که آسیب‌های فردی و اجتماعی بسیاری را به دنبال دارد.
در مورد زنای محصنه (زن شوهردار) نکاتی وجود دارد که در ذیل بدان می‌پردازیم:
1. حکم زنای محصنه، سنگسار است.[1]
2. بحث سنگسار در زمانی است که ماجرای زنا علنی شده و چهار شاهد (با شرایط سختی که وجود دارد) بر این موضوع شهادت دهند و یا اینکه یکی از طرفین در پیش قاضی، بر این امر اقرار کنند. اما حکم دیگری در این موضوع وجود دارد و در هر صورت باید اجرا شود؛ چه در صورت اثبات زنا در دادگاه و چه در غیر آن: «زن شوهردار اگر زنا دهد، به مرد زنا کننده حرام ابدی می‌شود».[2]
3. مخاطب این حکم عموماً دو طرف زنا می‌باشند و کم اتفاق می‌افتد که به حکم قضایی منجر شود؛ زیرا عموماً این عمل تنها میان خود طرفین باقی مانده و کسی از آن اطلاع پیدا نمی‌کند، آنها خود باید به این وظیفه عمل کرده و در مقابل خداوند جواب دهند و نمی‌توان از نظام قضائی کشور انتظار داشت که این حکم را جز در موارد اثبات در دادگاه، اجرایی کند.
3. منابع احکام الهی محدود به قرآن نیست و منابع دیگری نیز برای استنباط احکام الهی وجود دارد. روایات و عقل (به معنای فقهی آن) نیز از منابعی می‌باشند که احکام بسیاری را ثابت می‌کنند به نحوی که بسیاری از احکام، مورد اتفاق شیعه و سنی می‌باشد ولی در قرآن ذکر نشده است.
4. موضوع مورد بحث نیز چنین می‌باشد و از طریق روایات، آن حکم به دست می‌آید. روایات به صراحت بیان می‌کنند که مرد زنا کننده به زن شوهر دار زنا دهنده، حرام ابدی می‌باشد:
امام رضا(ع): «اگر مرد مجرّد یا متأهلی با زن شوهرداری زنا کند و بعد از اینکه این زن از شوهر خود طلاق گرفت و یا اینکه شوهرش مُرد، بخواهد با او ازدواج کند، هرگز به او حلال نمی‌شود و در قیامت به شوهر آن زن گفته می‌شود هر مقدار از حسنات این مرد زانی می‌خواهی بگیر»؛[3] «زمانی که یک مرد با زنی ازدواج کند [و نزدیکی صورت گیرد] و بداند که این زن شوهر دارد، این دو را از یکدیگر جدا می‌کنند و هرگز این دو به یکدیگر حلال نمی‌شوند».[4]
5. حرام ابدی بودن یک مرد و یک زن، تنها در فرض زنا نیست؛ بلکه حتی ازدواج با فرض رسیدن خبر اشتباه مرگ شوهر زن و مشخص شدن اشتباه، آن زن با مردی که جدیداً با او ازدواج کرده حرام ابدی می‌شود با آنکه هیچ کدام گناهی انجام نداده‌اند.
امام باقر(ع): «زمانی که به زنی، خبر فوت شوهرش را بدهند و یا اینکه خبر دهند شوهرش او را طلاق داده و این زن عدّه نگه داشته و ازدواج مجدّدی کند اما (بطلان خبر روشن شده و)شوهر اول بیاید، او بر مرد دوم مقدم بوده (و زن از شوهر دوم جدا شده) ... و مرد دوم هرگز نمی‌تواند با او ازدواج کند».[5] روایات دیگری نیز بر این مطلب دلالت دارند.[6]
6. در اینکه ازدواج(و نزدیکی) در زمان عده نیز موجب حرمت ابدی می‌شود یا نه، میان فقها اختلافاتی است که البته عموم آنها حکم به حرمت ابدی داده‌اند و روایاتی نیز در این باب وجود دارد: امام باقر(ع): «زنی که در عده شوهر خود می‌باشد و در این زمان با مرد دیگری ازدواج کرد، این دو به یکدیگر حرام ابدی می‌شوند حال عالم به حکم باشد و یا جاهل ... »[7] روایات دیگری نیز در این زمینه وجود دارند.[8] [1] . برای اطلاعات بیشتر ر.ک:
6072؛ توبه و اجرای حد زنا
8263؛ سنگسار در زمان پیامبر (ص) [2] . برای اطلاعات بیشتر ر.ک:
2343؛ زنا با زن شوهردار در عده و حرمت ابدی [3] . «فقه الرضا علیه السلام من زنی بذات بعل محصنا کان أو غیر محصن ثم طلقها زوجها أو مات عنها و أراد الذی زنی بها أن یتزوج بها لم تحل له أبدا و یقال لزوجها یوم القیامة خذ من حسناته ما شئت»؛ الفقه المنسوب للإمام الرضا(علیه السلام)، ص 278، مشهد، مؤسسة آل البیت(ع)، چاپ اول، 1406ق. [4] . «أن الرجل إذا تزوج المرأة و علم أن لها زوجا فرق بینهما و لم تحل له أبدا»؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 5، ص 429، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق؛ شیخ حرّ عاملی، وسائل الشیعة، ج 20، ص 449، قم، مؤسسه آل البیت(ع)، چاپ اول، 1409ق. [5] . «أبی جعفر(ع) قال: إذا نعی (خبر فوت) الرجل إلی أهله أو خبروها أنه طلقها فاعتدت ثم تزوجت فجاء زوجها بعد فإن الأول أحق بها من هذا الآخر دخل بها أو لم یدخل بها و لها من الأخیر المهر بما استحل من فرجها قال و لیس للآخر أن یتزوجها أبدا»؛ مجلسی اول، محمد تقی، روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، محقق، مصحح، موسوی کرمانی، سید حسین، اشتهاردی، علی‌پناه، طباطبائی، سید فضل الله، ج 9، ص 217، قم، مؤسسه فرهنگی اسلامی کوشانپور، چاپ دوم، 1406ق. [6] . شیخ طوسی، تهذیب الأحکام، محقق، مصحح، موسوی خرسان، حسن، ج 7، ص 489، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق؛ شیخ طوسی، الإستبصار فیما اختلف من الأخبار، محقق، مصحح، موسوی خرسان، حسن، ج 3، ص 190، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، 1390ق. [7] . «أبی عبد الله(ع) قال: إذا تزوج الرجل المرأة فی عدتها و دخل بها لم تحل له أبدا عالما کان أو جاهلا ...»؛ حلّی، یحیی بن سعید، نزهة الناظر فی الجمع بین الأشباه و النظائر، ص 94، قم، منشورات رضی، چاپ اول، 1394ق؛ مجلسی، محمد باقر، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، محقق، مصحح، رسولی، سید هاشم، ج 20، ص 186، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ دوم، 1404ق. [8] . ر.ک: الکافی، ج 5، ص 427؛ شیخ حر عاملی، هدایة الأمة إلی أحکام الأئمة(ع)، ج 7، ص 181، مشهد، آستانة الرضویة المقدسة، مجمع البحوث الإسلامیة، چاپ اول، 1414ق.
