ازدواج
می‌توانید با اصلاح نحوهٔ ارجاع به منابع بر طبق شیوه‌نامهٔ ارجاع به منابع، به ویکی‌شیعه کمک کنید.
آیا دفاتر ثبت ازدواج و طلاق مجاز به ثبت ازدواج دوم مردی را که بدون رضایت همسر اول ازدواج کرده هستند یا خیر؟
در عقدنامه‌های جدید در یکی از بندهای آن، شوهر ضمن عقد ازدواج، به همسرش در 12 مورد وکالت بلاعزل با حق توکیل به غیر می‌دهد که در صورت مراجعه به دادگاه و اثبات هر یک از آنها بتواند پس از دریافت مجوز و انتخاب نوع طلاق، خود را مطلقه کند. که یکی از آن شروط دوازده گانه، ازدواج مجدد شوهر بدون رضایت زن است. حال اگر مردی که دارای همسر است بدون کسب اجازه از دادگاه، اقدام به ازدواج دایم یا موقت نماید، همسرش می‌تواند با استناد به شرط ضمن عقد در عقدنامه با مراجعه به دادگاه درخواست طلاق نماید. هر چند از نظر شرعی ازدواج دوم مرد بدون اجازه همسر اول و دادگاه، صحیح است، ولی از ماده 32 قانون ثبت احوال فهمیده می‌شود سردفتران، از نظر قانونی مجاز به ثبت چنین ازدواجی نیستند و در صورت ثبت آن طبق ماده 47 لایحه قانون حمایت از خانواده به انفصال دایم از شغل سردفتری محکوم خواهد شد. هم‌چنین مردی که ازدواج دایم نماید و به هر دلیلی ازدواجش را ثبت نکند طبق مفاد ماده 44 لایحه همان قانون در باب مقررات کیفری، محکوم به پرداخت جزای نقدی از بیست تا صد میلیون ریال همراه با یکی از محرومیت‌های اجتماعی خواهد شد. اما به منظور فراهم شدن زمینه ثبت نکاح‌های غیررسمی، و تعیین تکلیف نسبت به صدور شناسنامه فرزندان حاصل از این‌گونه ازدواج‌ها، قانون ثبت، راه حلی را در نظر گرفته است که در ماده 32 قانون ثبت احوال، با وجود شرایطی[1] امکان ثبت آن در شناسنامه طرفین وجود دارد. [1] . ماده 32. ازدواج‌هایی که در دفاتر رسمی ازدواج به ثبت نرسیده باشد در صورت وجود شرائط زیر در اسناد سجلی زن و شوهر ثبت خواهد شد. 1. ارائه اقرارنامه رسمی مبنی بر وجود رابطه زوجیت بین متقاضیان ثبت واقعه ازدواج. 2. در موقع تنظیم اقرارنامه سن زوج از بیست سال تمام و سن زوجه از هیجده سال تمام کمتر نباشد. 3. گواهی ادارات ثبت احوال محل صدور شناسنامه‌های زوجین به این که در تاریخ اعلام واقعه طرفین در قید ازدواج دیگری نمی‌باشند. تبصره - نمایندگان ثبت احوال مکلفند پس از ثبت واقعه رونوشت اقرارنامه را به دادسرای محل ارسال نمایند.
در عقدنامه‌های جدید در یکی از بندهای آن، شوهر ضمن عقد ازدواج، به همسرش در 12 مورد وکالت بلاعزل با حق توکیل به غیر می‌دهد که در صورت مراجعه به دادگاه و اثبات هر یک از آنها بتواند پس از دریافت مجوز و انتخاب نوع طلاق، خود را مطلقه کند. که یکی از آن شروط دوازده گانه، ازدواج مجدد شوهر بدون رضایت زن است. حال اگر مردی که دارای همسر است بدون کسب اجازه از دادگاه، اقدام به ازدواج دایم یا موقت نماید، همسرش می‌تواند با استناد به شرط ضمن عقد در عقدنامه با مراجعه به دادگاه درخواست طلاق نماید. هر چند از نظر شرعی ازدواج دوم مرد بدون اجازه همسر اول و دادگاه، صحیح است، ولی از ماده 32 قانون ثبت احوال فهمیده می‌شود سردفتران، از نظر قانونی مجاز به ثبت چنین ازدواجی نیستند و در صورت ثبت آن طبق ماده 47 لایحه قانون حمایت از خانواده به انفصال دایم از شغل سردفتری محکوم خواهد شد. هم‌چنین مردی که ازدواج دایم نماید و به هر دلیلی ازدواجش را ثبت نکند طبق مفاد ماده 44 لایحه همان قانون در باب مقررات کیفری، محکوم به پرداخت جزای نقدی از بیست تا صد میلیون ریال همراه با یکی از محرومیت‌های اجتماعی خواهد شد. اما به منظور فراهم شدن زمینه ثبت نکاح‌های غیررسمی، و تعیین تکلیف نسبت به صدور شناسنامه فرزندان حاصل از این‌گونه ازدواج‌ها، قانون ثبت، راه حلی را در نظر گرفته است که در ماده 32 قانون ثبت احوال، با وجود شرایطی[1] امکان ثبت آن در شناسنامه طرفین وجود دارد. [1] . ماده 32. ازدواج‌هایی که در دفاتر رسمی ازدواج به ثبت نرسیده باشد در صورت وجود شرائط زیر در اسناد سجلی زن و شوهر ثبت خواهد شد. 1. ارائه اقرارنامه رسمی مبنی بر وجود رابطه زوجیت بین متقاضیان ثبت واقعه ازدواج. 2. در موقع تنظیم اقرارنامه سن زوج از بیست سال تمام و سن زوجه از هیجده سال تمام کمتر نباشد. 3. گواهی ادارات ثبت احوال محل صدور شناسنامه‌های زوجین به این که در تاریخ اعلام واقعه طرفین در قید ازدواج دیگری نمی‌باشند. تبصره - نمایندگان ثبت احوال مکلفند پس از ثبت واقعه رونوشت اقرارنامه را به دادسرای محل ارسال نمایند.
عنوان سوال:
آیا دفاتر ثبت ازدواج و طلاق مجاز به ثبت ازدواج دوم مردی را که بدون رضایت همسر اول ازدواج کرده هستند یا خیر؟
پاسخ:
در عقدنامه‌های جدید در یکی از بندهای آن، شوهر ضمن عقد ازدواج، به همسرش در 12 مورد وکالت بلاعزل با حق توکیل به غیر می‌دهد که در صورت مراجعه به دادگاه و اثبات هر یک از آنها بتواند پس از دریافت مجوز و انتخاب نوع طلاق، خود را مطلقه کند. که یکی از آن شروط دوازده گانه، ازدواج مجدد شوهر بدون رضایت زن است.
حال اگر مردی که دارای همسر است بدون کسب اجازه از دادگاه، اقدام به ازدواج دایم یا موقت نماید، همسرش می‌تواند با استناد به شرط ضمن عقد در عقدنامه با مراجعه به دادگاه درخواست طلاق نماید. هر چند از نظر شرعی ازدواج دوم مرد بدون اجازه همسر اول و دادگاه، صحیح است، ولی از ماده 32 قانون ثبت احوال فهمیده می‌شود سردفتران، از نظر قانونی مجاز به ثبت چنین ازدواجی نیستند و در صورت ثبت آن طبق ماده 47 لایحه قانون حمایت از خانواده به انفصال دایم از شغل سردفتری محکوم خواهد شد.
هم‌چنین مردی که ازدواج دایم نماید و به هر دلیلی ازدواجش را ثبت نکند طبق مفاد ماده 44 لایحه همان قانون در باب مقررات کیفری، محکوم به پرداخت جزای نقدی از بیست تا صد میلیون ریال همراه با یکی از محرومیت‌های اجتماعی خواهد شد.
اما به منظور فراهم شدن زمینه ثبت نکاح‌های غیررسمی، و تعیین تکلیف نسبت به صدور شناسنامه فرزندان حاصل از این‌گونه ازدواج‌ها، قانون ثبت، راه حلی را در نظر گرفته است که در ماده 32 قانون ثبت احوال، با وجود شرایطی[1] امکان ثبت آن در شناسنامه طرفین وجود دارد. [1] . ماده 32. ازدواج‌هایی که در دفاتر رسمی ازدواج به ثبت نرسیده باشد در صورت وجود شرائط زیر در اسناد سجلی زن و شوهر ثبت خواهد شد.
1. ارائه اقرارنامه رسمی مبنی بر وجود رابطه زوجیت بین متقاضیان ثبت واقعه ازدواج.
2. در موقع تنظیم اقرارنامه سن زوج از بیست سال تمام و سن زوجه از هیجده سال تمام کمتر نباشد.
3. گواهی ادارات ثبت احوال محل صدور شناسنامه‌های زوجین به این که در تاریخ اعلام واقعه طرفین در قید ازدواج دیگری نمی‌باشند.
تبصره - نمایندگان ثبت احوال مکلفند پس از ثبت واقعه رونوشت اقرارنامه را به دادسرای محل ارسال نمایند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا دولت اسلامی می تواند به علّت مصالحی مهم، صحّت بعضی از عقود یا ایقاعات (مثل ازدواج یا طلاق) را منوط به ثبت در دفاتر رسمی کشور، یا منوط به گذراندن مراحل خاصّی کند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا دولت اسلامی می‌تواند بعلت مصالحی مهّم، صحّت بعض عقود یا ایقاعات مثل ازدواج یا طلاق را منوط به ثبت در دفاتر رسمی کشور یا منوط به گذراندن مراحلی خاصّ کند؟
- [آیت الله سیستانی] آیا مردی که به حج واجب می‌رود باید رضایت همسر خود جلب نماید ؟
- [آیت الله مظاهری] آیا مردی که به حجّ واجب می رود باید رضایت همسر خود را جلب نماید؟
- [سایر] مردی که همسرش به تشخیص پزشکان دچار مرگ مغزی شده، قصد دارد با خواهر همسر خود ازدواج کند. آیا باید همسر خود را طلاق دهد که ازدواج دوم جایز باشد یا اینکه به سبب مرگ مغزی ازدواج پایان یافته تلقی می‌شود و او می‌تواند با خواهر همسر ازدواج کند؟ اگر آن دو ازدواج کنند و ناگهان همسر اول از اغما خارج شد، آیا همسر دوم بر مرد حرام می‌شود؟
- [آیت الله سیستانی] مردی کسی را وکیل کرده که همسرش را طلاق دهد. همسر برای اینکه زوج دیگر حق رجوع نداشته باشد، مهرش را بذل نموده تا طلاق مبارات صورت پذیرد. وکیل با کسب رضایت موکل، صیغه طلاق مبارات جاری می کند. آیا حق رجوع برای زوج باقی است؟ نیز در صورتی که زوجه از بذل خود در زمان عده رجوع کند، آیا حق رجوع برای زوج باقی است؟
- [آیت الله سیستانی] مردی کسی را وکیل کرده که همسرش را طلاق دهد. همسر برای اینکه زوج دیگر حق رجوع نداشته باشد، مهرش را بذل نموده تا طلاق مبارات صورت پذیرد. وکیل با کسب رضایت موکل، صیغه طلاق مبارات جاری میکند. آیا حق رجوع برای زوج باقی است؟ نیز در صورتی که زوجه از بذل خود در زمان عده رجوع کند، آیا حق رجوع برای زوج باقی است؟
- [سایر] ثبت نشدن واقعه ازدواج، طلاق و یا رجوع چه آثاری از نظر قانونی دارد؟
- [آیت الله بهجت] آیا مرد با داشتن همسر دایم، می تواند ازدواج موقت کند؟ رضایت و اجازه همسر دایمی او چه نقشی دارد؟
- [آیت الله بهجت] آیا برای مردی که همسر دایم دارد، ازدواج موقّت جایز است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] مردی که همسر خود را طلاق می دهد باید عاقل و بنابر احتیاط واجب بالغ باشد و به اختیار خود طلاق دهد بنابراین طلاق از روی اجبار باطل است و نیز باید قصد جدی داشته باشد، بنابراین اگر صیغه طلاق را به شوخی بگوید صحیح نیست.
- [آیت الله اردبیلی] اگر صیغه طلاق با رعایت شرایط اجرا گردد، موجب انحلال عقد ازدواج و به هم خوردن رابطه زناشویی می‌گردد و مردی که زن خود را طلاق می‌دهد، باید عاقل باشد و به اختیار خود طلاق دهد، پس اگر او را مجبور کنند که زن خود را طلاق دهد باطل است و نیز باید قصد طلاق داشته باشد، پس اگر صیغه طلاق را به شوخی بگوید، صحیح نیست. هم‌چنین کسی که زن خود را طلاق می‌دهد، باید بالغ باشد، اگرچه بچّهای که به ده سالگی رسیده و خوب و بد را تشخیص می‌دهد و احکام طلاق را میفهمد نیز چنانچه همسر خود را طلاق دهد، صحیح است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر مردی همسر خود را طلاق دهد و طلاق او جزء هیچ کدام از پنج قسمی که در طلاق بائن گفته شد نباشد، آن طلاق را (طلاق رجعی) مینامند که بعد از آن تا وقتی زن در عدّه است، مرد می‌تواند به او رجوع نماید.
- [آیت الله اردبیلی] اگر مردی پس از ازدواج مرتدّ فطری شود، زنش بر او حرام می‌شود و باید به مقداری که در احکام طلاق گفته می‌شود، عدّه وفات نگهدارد.
- [آیت الله علوی گرگانی] مردی که زن خود را طلاق می‌دهد، باید بالغ وعاقل باشد و به اختیار خود طلاق دهد و اگر او را مجبور کنند که زنش را طلاق دهد، طلاق باطل است و نیز باید قصد طلاق داشته باشد، پس اگر صیغه طلاق را به شوخی بگوید، صحیح نیست.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مردی که زن خود را طلاق می دهد، باید عاقل و بنابر احتیاط واجب بالغ باشد، و به اختیار خود طلاق دهد، و اگر او را مجبور کنند که زنش را طلاق دهد طلاق باطل است، و نیز باید قصد طلاق داشته باشد، پس اگر صیغه طلاق را به شوخی بگوید صحیح نیست.
- [آیت الله نوری همدانی] مردی که زن خود را طلاق می دهد ؛ باید عاقل و بالغ باشد و به اختیار خود طلاق دهد و اگر او را مجبور کنند که زنش را طلاق دهد طلاق باطل است و نیز باید قصد طلاق داشته باشد ؛ پس اگر صیغة طلاق را به شوخی بگوید ، صحیح نیست .
- [آیت الله خوئی] مردی که زن خود را طلاق می‌دهد، باید بالغ و عاقل باشد و به اختیار خود طلاق دهد و اگر او را مجبور کنند که زنش را طلاق دهد طلاق باطل است و نیز باید قصد طلاق داشته باشد، پس اگر صیغه طلاق را به شوخی بگوید صحیح نیست.
- [آیت الله مظاهری] مردی که زن خود را طلاق می‌دهد باید رشید باشد و به اختیار خود طلاق دهد، و اگر او را مجبور کنند که زنش را طلاق دهد طلاق باطل است و نیز بایدقصد طلاق داشته باشد، پس اگر صیغه طلاق را به شوخی بگوید صحیح نیست.
- [آیت الله سبحانی] مردی که زن خود را طلاق می دهد، باید عاقل و بالغ باشد و به اختیار خود طلاق دهد و اگر او را مجبور کنند که زنش را طلاق دهد، طلاق باطل است و نیز باید قصد طلاق داشته باشد; پس اگر صیغه طلاق را به شوخی بگوید، صحیح نیست.