به نام خدا؛ با عرض سلام و ادب؛ لطفاً منظور از لا بشرط و بشرط لا، در منطق و فلسفه را به طور کامل و روان همراه با مثال‌هایی توضیح دهید و بفرمائید کاربرد هر کدام چیست؟ و چه تفاوت‌ها و ارتباطاتی با یکدیگر دارند؟ متشکرم

ابتدا به مثالی ساده برای این سه گروه توجه فرمایید:
ارتباط روز و خورشید «بشرط شیء» است یعنی روز به شرطی محقق خواهد شد که خورشید وجود داشته باشد.
ارتباط شب و خورشید «بشرط لا» است یعنی شب به شرطی محقق خواهد شد که خورشید وجود نداشته باشد.
ارتباط شب و ماه «لا بشرط» است یعنی شب بودن مشروط به وجود یا فقدان ماه نیست و در شب می‌تواند ماه باشد و می‌تواند نباشد.
توضیح بیشتر آنکه «بشرط شیء»، «بشرط لا» و «لا بشرط»، اعتبارات ذهنی متفاوتی است که هنگام بررسی یک مفهوم در نظر گرفته می‌شود. این اصطلاح در کلمات حکما، معمولاً در دو جا بیشتر به چشم می‌خورد:
1. در بحث اعتبارات ماهیت، در مقام تبیین این‌که ماهیات را به چه لحاظ‌هایی می‌توان اعتبار کرد، از این اصطلاح سخن به میان می‌آید. در نتیجه، تفاوت ماهیت «بشرط لا» از «لا بشرط»، تفاوت میان لحاظ «لا بشرط قسمی» و «لا بشرط مقسمی» و مراد از کلی طبیعی و ماهیت مهمله روشن می‌شود.
2. در مقام بیان تفاوت جنس و فصل با ماده و صورت و رابطه آنها نیز این اصطلاح به کار گرفته می‌شود و گفته می‌شود جنس همان ماده است که نسبت به حمل «لابشرط» است، و ماده همان جنس است ولی بشرط لای از حمل است. همچنین فصل همان صورت است که «لا بشرط» از حمل است و صورت همان فصل است ولی بشرط لای از حمل می‌باشد. البته تعبیر «بشرط شیء»، «بشرط لا» و «لا بشرط» منحصر در این موارد نیست و در بحث‌های مختلف در فلسفه، عرفان، منطق، اصول فقه و  مباحث دیگر  کاربرد دارد.