اولاً: این حکم الزامی نیست؛ یعنی از واجبات نیست، بلکه مستحب است.[1] ثانیاً: این استحباب، اختصاص به اسلحه ندارد، بلکه تکیه بر عصا نیز کافی است.[2] اما در مورد دلیل و فلسفه‌ی این حکم استحبابی چیزی در روایات ذکر نشده است. ممکن است فلسفه آن نشان دادن آمادگی کامل امام جمعه و نمازگزاران برای حضور در تمام صحنه‌های دفاع از اسلام، بویژه پیکار و جهاد باشد؛ یا نشانه‌ی شوکت و عظمت اسلام باشد؛ چنان‌که ممکن است عصا برای حفظ و کمک به خطیبی باشد که باید مدتی در حال ایستاده خطبه می‌خواند. [1] . ر. ک: پاسخ 11099. [2] . زیرا در روایت در مورد آداب نماز جمعه چنین آمده است: «وَ یَتَوَکَّأُ عَلَی‏ قَوْسٍ‏ أَوْ عَصًا»؛بر قوس(کمان) یا عصایی تکیه می‌کند. البته احتمال دارد قوس نیز یک نوع عصا باشد. طوسی، محمد بن الحسن، تهذیب الأحکام، تحقیق، خرسان، ج 3، ص 245، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
اولاً: این حکم الزامی نیست؛ یعنی از واجبات نیست، بلکه مستحب است.[1]
ثانیاً: این استحباب، اختصاص به اسلحه ندارد، بلکه تکیه بر عصا نیز کافی است.[2]
اما در مورد دلیل و فلسفهی این حکم استحبابی چیزی در روایات ذکر نشده است. ممکن است فلسفه آن نشان دادن آمادگی کامل امام جمعه و نمازگزاران برای حضور در تمام صحنههای دفاع از اسلام، بویژه پیکار و جهاد باشد؛ یا نشانهی شوکت و عظمت اسلام باشد؛ چنانکه ممکن است عصا برای حفظ و کمک به خطیبی باشد که باید مدتی در حال ایستاده خطبه میخواند. [1] . ر. ک: پاسخ 11099. [2] . زیرا در روایت در مورد آداب نماز جمعه چنین آمده است: «وَ یَتَوَکَّأُ عَلَی قَوْسٍ أَوْ عَصًا»؛بر قوس(کمان) یا عصایی تکیه میکند. البته احتمال دارد قوس نیز یک نوع عصا باشد. طوسی، محمد بن الحسن، تهذیب الأحکام، تحقیق، خرسان، ج 3، ص 245، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
- [آیت الله خامنه ای] اگر امام جمعه منصوب، سالم و حاضر در محل برگزاری نماز جمعه باشد، آیا جایز است، که امام جمعه موقت را مکلّف به اقامه نماز جمعه نماید؟ آیا صحیح است به امام جمعه موقت اقتدا کند؟
- [آیت الله بهجت] آیا می توان نماز ظهر را به نماز عصر امام جمعه در روز جمعه اقتدا کرد؟
- [آیت الله بهجت] آیا بعد از نماز جمعه می توان به نماز عصر امام جمعه اقتدا کرد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا اقتدای ظهر به نماز عصر امام جمعه در روز جمعه صحیح است یا خیر؟
- [سایر] اگر کسی بعد از نماز جمعه، نماز ظهر را احتیاطاً بخواند ولی امام جمعه آن را نخواند، آیا میتوان نماز عصر را به آن امام جمعه اقتدا کرد؟ در صورتی که اقتدا کرده باشد، باید آن نمازهایش را قضا کند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شرکت مسافرین در نماز جمعه، و اقتدای به امام جمعه، صحیح است یا باید نماز ظهر خود را جداگانه بخوانند؟
- [آیت الله اردبیلی] یک روحانی، امام جمعه موقّت شهری است که در آن سکونت ندارد و شهری که محلّ سکونت اوست، امام جمعه موقّت ندارد. آیا ایشان میتواند به هنگام نبودن امام جمعه در شهری که ساکن آن است، نماز جمعه را به عنوان امام جمعه موقّت اقامه کند؟
- [آیت الله خامنه ای] شرکت نکردن در نماز جمعه که برای مکلّف دروغگویی امام جمعه آن ثابت شده است، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اعاده نماز ظهر بدنبال نماز جمعه، بعد از تمام شدن نماز جمعه چگونه است؟ و اقتدای به امام جمعه در نماز عصر برای کسی که نماز ظهر را احتیاطاً خوانده چگونه است؟
- [آیت الله بهجت] کسی که به رکعت دوم نماز جمعه می رسد، آیا می تواند به امام جمعه اقتدا کند؟
- [آیت الله نوری همدانی] نماز جمعه دارای دو خُطْبه است که مانند اصل نماز واجب بوده و باید توسّط امام جمعه ایراد شود ، بدون این دو خطبه نماز جمعه محقق نمی شود .
- [آیت الله اردبیلی] بنابر احتیاط واجب امام جمعه باید حمد و سوره نماز جمعه را بلند بخواند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] ح: باید قبل از نماز جمعه دو خطبه به وسیله امام جمعه خوانده شود.
- [آیت الله مکارم شیرازی] د: نماز جمعه باید به جماعت خوانده شود و حداقل جمعیت برای انعقاد جمعه، پنج نفر است (امام جمعه و چهار نفر دیگر).
- [آیت الله مظاهری] مسافر گرچه قصد ده روز نکرده باشد چنانکه میتواند در نماز جمعه شرکت کند میتواند امام جمعه نیز باشد.
- [آیت الله بروجردی] در زمان حضور امام عَلَیْهِ السَّلَام واجب است انسان در روز جمعه به جای نماز ظهر دو رکعت نماز جمعه بخواند، ولی در این زمان اگر کسی نماز جمعه بخواند، احتیاط واجب آن است که نماز ظهر را هم بخواند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . در زمان حضور امام علیه السلام واجب است انسان در روز جمعه به جای نماز ظهر دو رکعت نماز جمعه بخواند، ولی در زمان غیبت اگر کسی نماز جمعه بخواند، احتیاط واجب آن است که نماز ظهر را هم بخواند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] نماز جمعه دارای دو خطبه است که مانند اصل نماز، واجب بوده و باید توسط امام جمعه ایراد شود و بدون این دو خطبه نماز جمعه محقق نمی شود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] در زمان حضور امام علیهالسلام واجب است انسان در روز جمعه به جای نماز ظهر دو رکعت نماز جمعه بخواند؛ ولی در زمان غیبت حضرت، خواندن نماز ظهر در وقت امکان حضور در نماز جمعه با شرایط معتبر خلاف احتیاط است، همچنان که اگر نماز جمعه خواند بنا بر احتیاط به آن اکتفا نکرده بلکه باید نماز ظهر را هم بخواند.
- [آیت الله اردبیلی] خطبههای نماز جمعه را باید شخص امام جمعه در حال ایستاده و با صدای رسا بخواند و میان دو خطبه هرچند با اندکی نشستن فاصله شود.