حرکت جوهری
حرکت جوهری، حرکت در ذات اشیاء است که فیلسوفان پیش از ملاصدرا آن را محال می‌دانستند ولی وی با ذکر دلایلی، چنین حرکتی را اثبات نمود.
آیا در نظریه حرکت جوهری، جوهرهای پنج‌گانه می‌توانند به یکدیگر وابسته باشند؟ به عنوان مثال تعریف می‌شود که نفس، جوهری است که ذاتاً مجرّد از ماده است و فعلاً وابسته به آن. آیا این وابستگی تغایری با تعریف جوهر مبنی بر (ماهیة اذا وجدت فی الخارج وجدت لا فی موضوع)، ندارد؟
با دقت در تعریف فلاسفه از جوهر، پاسخ این سؤال به دست می‌آید؛ زیرا فلاسفه در تعریف جوهر گفته‌اند: «الجوهر ماهیة اذ وجدت فی الخارج وجدت لا فی موضوع مستغن عنها»؛[1] جوهر موجودی مستقل است که در تقرر وجودی خود نیاز به محلی که آن محل بی‌نیاز از او باشد، ندارد. قید «مستغن عنها»، (محل بی‌نیاز از او) که در تعریف آمده، برای پاسخ به همین دست از سؤالات آمده است. بنابراین تعریف، نفس هر چند محتاج موضوع (بدن) است، ولی موضوع (بدن) نیز محتاج نفس است؛ نتیجه این‌که تعریف فلاسفه از این جهت مشکل ندارد.[2] [1] . رجوع شود به: پاسخ 785 (جوهر و عرض). [2] . ر. ک: طباطبائی، سید محمد حسین، نهایة الحکمة، ص 90 به بعد، قم، مؤسسه نشر اسلامی، چاپ پنجم، 1404ق
با دقت در تعریف فلاسفه از جوهر، پاسخ این سؤال به دست می‌آید؛ زیرا فلاسفه در تعریف جوهر گفته‌اند: «الجوهر ماهیة اذ وجدت فی الخارج وجدت لا فی موضوع مستغن عنها»؛[1] جوهر موجودی مستقل است که در تقرر وجودی خود نیاز به محلی که آن محل بی‌نیاز از او باشد، ندارد. قید «مستغن عنها»، (محل بی‌نیاز از او) که در تعریف آمده، برای پاسخ به همین دست از سؤالات آمده است. بنابراین تعریف، نفس هر چند محتاج موضوع (بدن) است، ولی موضوع (بدن) نیز محتاج نفس است؛ نتیجه این‌که تعریف فلاسفه از این جهت مشکل ندارد.[2] [1] . رجوع شود به: پاسخ 785 (جوهر و عرض). [2] . ر. ک: طباطبائی، سید محمد حسین، نهایة الحکمة، ص 90 به بعد، قم، مؤسسه نشر اسلامی، چاپ پنجم، 1404ق
عنوان سوال:
آیا در نظریه حرکت جوهری، جوهرهای پنج‌گانه می‌توانند به یکدیگر وابسته باشند؟ به عنوان مثال تعریف می‌شود که نفس، جوهری است که ذاتاً مجرّد از ماده است و فعلاً وابسته به آن. آیا این وابستگی تغایری با تعریف جوهر مبنی بر (ماهیة اذا وجدت فی الخارج وجدت لا فی موضوع)، ندارد؟
پاسخ:
با دقت در تعریف فلاسفه از جوهر، پاسخ این سؤال به دست می‌آید؛ زیرا فلاسفه در تعریف جوهر گفته‌اند: «الجوهر ماهیة اذ وجدت فی الخارج وجدت لا فی موضوع مستغن عنها»؛[1] جوهر موجودی مستقل است که در تقرر وجودی خود نیاز به محلی که آن محل بی‌نیاز از او باشد، ندارد.
قید «مستغن عنها»، (محل بی‌نیاز از او) که در تعریف آمده، برای پاسخ به همین دست از سؤالات آمده است. بنابراین تعریف، نفس هر چند محتاج موضوع (بدن) است، ولی موضوع (بدن) نیز محتاج نفس است؛ نتیجه این‌که تعریف فلاسفه از این جهت مشکل ندارد.[2] [1] . رجوع شود به: پاسخ 785 (جوهر و عرض). [2] . ر. ک: طباطبائی، سید محمد حسین، نهایة الحکمة، ص 90 به بعد، قم، مؤسسه نشر اسلامی، چاپ پنجم، 1404ق
سوال مرتبط یافت نشد
مسئله مرتبط یافت نشد