گفته می‌شود که هنگام صیحه آسمانی، صبح روز 23 ماه مبارک رمضان یا صبح روز جمعه است و این صیحه برای همگان قابل درک است و همه آن را می‌شنوند. اما اشکال این‌جا است که زمین کروی است؛ یعنی وقتی این‌جا صبح است، اونورش شب می‌باشد. پس چطور ممکن است همه این ندا را هنگام صبح با هم بشنوند؟!
همان‌گونه که می‌دانیم و در پرسش آمده، در بسیاری از مناطق کره زمین شب و روزشان با هم مختلف است. به این معنا که در برخی از مناطق در یک ساعت، روز است در مناطقی دیگر در همان ساعت شب است و بالعکس. بر این اساس همان‌طوری که شب جمعه بیست و سوم ماه مبارک رمضان متفاوت است، امکان دارد صیحه موعود نیز در همان شب نسبت به مناطق جغرافیایی زمین متفاوت باشد؛ یعنی هر منطقه‌ای در شبی که برای آن مناطق محقق است، صیحه اتفاق بیفتد. لذا این‌که در روایت آمده: صیحه‌ای که در ماه مبارک رمضان اتفاق می‌افتد در شب بیست و سوم آن ماه می‌باشد،[1] شاید این طور نباشد که همگان - در هر منطقه جغرافیایی که باشند - این صیحه را دقیقاً در یک زمان بشنوند. آنچه در این روایت و روایات مشابه وجود دارد آن است که شب جمعه چنین فریادی به گوش می‌رسد و این می‌تواند بر اساس مناطق جغرافیایی، متغیر باشد. البته ممکن است شب‌‌هنگام‌بودن این صیحه را بر اساس مبدأ صیحه دانست؛ مثلاً اگر مبدأ صدا مکه است با آنکه در مکّه شب است، اما آن صدا به یک‌باره در همه جای جهان – چه روز باشد و چه شب - شنیده خواهد شد.   [1] . «عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ سَعِیدٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِیسَی عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ عُمَرَ عَنْ أَبِی أَیُّوبَ عَنِ الْحَارِثِ بْنِ الْمُغِیرَةِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ الصَّیْحَةُ الَّتِی فِی شَهْرِ رَمَضَانَ تَکُونُ لَیْلَةَ الْجُمُعَةِ لِثَلَاثٍ وَ عِشْرِینَ مَضَیْنَ مِنْ شَهْرِ رَمَضَان». صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ‏2، ص 650، تهران، اسلامیه‏، چاپ دوم‏، 1395ق‏.
عنوان سوال:

گفته می‌شود که هنگام صیحه آسمانی، صبح روز 23 ماه مبارک رمضان یا صبح روز جمعه است و این صیحه برای همگان قابل درک است و همه آن را می‌شنوند. اما اشکال این‌جا است که زمین کروی است؛ یعنی وقتی این‌جا صبح است، اونورش شب می‌باشد. پس چطور ممکن است همه این ندا را هنگام صبح با هم بشنوند؟!


پاسخ:

همان‌گونه که می‌دانیم و در پرسش آمده، در بسیاری از مناطق کره زمین شب و روزشان با هم مختلف است. به این معنا که در برخی از مناطق در یک ساعت، روز است در مناطقی دیگر در همان ساعت شب است و بالعکس.
بر این اساس همان‌طوری که شب جمعه بیست و سوم ماه مبارک رمضان متفاوت است، امکان دارد صیحه موعود نیز در همان شب نسبت به مناطق جغرافیایی زمین متفاوت باشد؛ یعنی هر منطقه‌ای در شبی که برای آن مناطق محقق است، صیحه اتفاق بیفتد.
لذا این‌که در روایت آمده: صیحه‌ای که در ماه مبارک رمضان اتفاق می‌افتد در شب بیست و سوم آن ماه می‌باشد،[1] شاید این طور نباشد که همگان - در هر منطقه جغرافیایی که باشند - این صیحه را دقیقاً در یک زمان بشنوند. آنچه در این روایت و روایات مشابه وجود دارد آن است که شب جمعه چنین فریادی به گوش می‌رسد و این می‌تواند بر اساس مناطق جغرافیایی، متغیر باشد.
البته ممکن است شب‌‌هنگام‌بودن این صیحه را بر اساس مبدأ صیحه دانست؛ مثلاً اگر مبدأ صدا مکه است با آنکه در مکّه شب است، اما آن صدا به یک‌باره در همه جای جهان – چه روز باشد و چه شب - شنیده خواهد شد.   [1] . «عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ سَعِیدٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِیسَی عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ عُمَرَ عَنْ أَبِی أَیُّوبَ عَنِ الْحَارِثِ بْنِ الْمُغِیرَةِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ الصَّیْحَةُ الَّتِی فِی شَهْرِ رَمَضَانَ تَکُونُ لَیْلَةَ الْجُمُعَةِ لِثَلَاثٍ وَ عِشْرِینَ مَضَیْنَ مِنْ شَهْرِ رَمَضَان». صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ‏2، ص 650، تهران، اسلامیه‏، چاپ دوم‏، 1395ق‏.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین