با سلام. در رساله مراجع تقلید آمده است: دست زدن بدون وضو به اسم ائمه اطهار(ع) حرام است. اما ما در جایی ندیدیم که اگر در زمان ائمه(ع) کسی به آنها دست می‌داد باید حتما طاهر باشد؛ یعنی وضو بگیرد، در صورتی که خود ائمه از اسمشان مهم‌تر و حرمت بیشتری دارند. پس چرا برای دست زدن به اسم ائمه طهارت لازم است، اما برای دست زدن به خودشان طهارت لازم نیست؟!
اجماع فقها بر حرمت مس متن قرآن و نام خدا در صورت نداشتن طهارت است، امّا در مورد دست‌زدن به نام معصومان(ع)، اختلاف نظرهایی وجود دارد. در رساله عملیه آمده است: برای کسی که وضو ندارد، حرام است اسم خداوند متعال را به هر زبانی که نوشته شده باشد مسّ نماید، همچنین است - بنابر احتیاط واجب- مسّ اسم مبارک پیامبر(ص) و امام(ع) و حضرت زهرا(س).‏[1] با این وجود، باید گفت حتی اگر در مورد معصومان(ع) نیز حکم به وجوب طهارت، حکمی قطعی باشد، امّا قیاس موجود در پرسش، صحیح نیست. این مانند آن است که بگوییم ما برای مس خانه خدا(کعبه) نیازی به وضو نداریم، پس چرا برای مس کلام خدا(قرآن) نیاز داریم؟! چرا با این‌که کشتن ابولهب جایز است، اما به نام او در قرآن بدون وضو نمی‌توانیم دست بزنیم؟! و ... . امام صادق(ع) به ابان بن تغلب فرمود: سنت قیاس نمی‌شود، مگر نمی‌بینی زنی که در حال عادت ماهانه، روزه‌‌اش را نگرفت قضا می‌کند، امّا نماز - با این‌که از روزه مهم‌تر است - قضا ندارد، ای ابان! سنت زمانی که قیاس شود دین از بین می‌رود.[2] ضمن این‌که در‌باره حضور در نزد معصومان(ع)، برای شخص جُنب، روایت صریح داریم که امام(ع) از حضور شخص جنب نهی نموده است. ابو بصیر می‌گوید: برای غسل جنابت به حمام می‌رفتم که در کوچه به دوستانی برخوردم که نزد امام صادق(ع) می‌رفتند؛ ترسیدم که اینان بر من پیشی گیرند و من نتوانم نزد آن‌حضرت شرفیاب شوم؛ (با همان حال جنابت) به همراه ایشان رفتم تا وارد خانه آن حضرت شدم؛ چون برابر آن‌حضرت قرار گرفتم به من نگاه کرده فرمود: ای ابا بصیر آیا ندانسته‌‏ای که در خانه پیغمبران و فرزندان پیغمبران شخص جنب داخل نمی‌شود؟ من از آن‌حضرت شرم کرده عرض کردم: ای فرزند رسول خدا من دوستان خود را دیدار کردم و ترسیدم دیگر دسترسی به دیدار شما پیدا نکنم، و از این پس هرگز چنین کاری نخواهم کرد و بی‌درنگ از نزد آن‌حضرت بیرون آمدم.[3]   [1] . توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج‏1، ص 187؛ اقتباس از سؤال شماره 3635 (سایت: 4319)، نمایه: لمس خطوط قرآن بدون وضوء. [2] . کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج‏1، ص 57، تهران، اسلامیه، چاپ دوم، 1362ش‏.‏ [3] . مفید، محمد بن محمد بن نعمان، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج ‏2، ص 185، قم، کنگره شیخ مفید، چاپ اول، 1413ق‏.‏
عنوان سوال:

با سلام. در رساله مراجع تقلید آمده است: دست زدن بدون وضو به اسم ائمه اطهار(ع) حرام است. اما ما در جایی ندیدیم که اگر در زمان ائمه(ع) کسی به آنها دست می‌داد باید حتما طاهر باشد؛ یعنی وضو بگیرد، در صورتی که خود ائمه از اسمشان مهم‌تر و حرمت بیشتری دارند. پس چرا برای دست زدن به اسم ائمه طهارت لازم است، اما برای دست زدن به خودشان طهارت لازم نیست؟!


پاسخ:

اجماع فقها بر حرمت مس متن قرآن و نام خدا در صورت نداشتن طهارت است، امّا در مورد دست‌زدن به نام معصومان(ع)، اختلاف نظرهایی وجود دارد.
در رساله عملیه آمده است: برای کسی که وضو ندارد، حرام است اسم خداوند متعال را به هر زبانی که نوشته شده باشد مسّ نماید، همچنین است - بنابر احتیاط واجب- مسّ اسم مبارک پیامبر(ص) و امام(ع) و حضرت زهرا(س).‏[1]
با این وجود، باید گفت حتی اگر در مورد معصومان(ع) نیز حکم به وجوب طهارت، حکمی قطعی باشد، امّا قیاس موجود در پرسش، صحیح نیست.
این مانند آن است که بگوییم ما برای مس خانه خدا(کعبه) نیازی به وضو نداریم، پس چرا برای مس کلام خدا(قرآن) نیاز داریم؟! چرا با این‌که کشتن ابولهب جایز است، اما به نام او در قرآن بدون وضو نمی‌توانیم دست بزنیم؟! و ... .
امام صادق(ع) به ابان بن تغلب فرمود: سنت قیاس نمی‌شود، مگر نمی‌بینی زنی که در حال عادت ماهانه، روزه‌‌اش را نگرفت قضا می‌کند، امّا نماز - با این‌که از روزه مهم‌تر است - قضا ندارد، ای ابان! سنت زمانی که قیاس شود دین از بین می‌رود.[2]
ضمن این‌که در‌باره حضور در نزد معصومان(ع)، برای شخص جُنب، روایت صریح داریم که امام(ع) از حضور شخص جنب نهی نموده است.
ابو بصیر می‌گوید: برای غسل جنابت به حمام می‌رفتم که در کوچه به دوستانی برخوردم که نزد امام صادق(ع) می‌رفتند؛ ترسیدم که اینان بر من پیشی گیرند و من نتوانم نزد آن‌حضرت شرفیاب شوم؛ (با همان حال جنابت) به همراه ایشان رفتم تا وارد خانه آن حضرت شدم؛ چون برابر آن‌حضرت قرار گرفتم به من نگاه کرده فرمود: ای ابا بصیر آیا ندانسته‌‏ای که در خانه پیغمبران و فرزندان پیغمبران شخص جنب داخل نمی‌شود؟ من از آن‌حضرت شرم کرده عرض کردم: ای فرزند رسول خدا من دوستان خود را دیدار کردم و ترسیدم دیگر دسترسی به دیدار شما پیدا نکنم، و از این پس هرگز چنین کاری نخواهم کرد و بی‌درنگ از نزد آن‌حضرت بیرون آمدم.[3]   [1] . توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج‏1، ص 187؛ اقتباس از سؤال شماره 3635 (سایت: 4319)، نمایه: لمس خطوط قرآن بدون وضوء. [2] . کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج‏1، ص 57، تهران، اسلامیه، چاپ دوم، 1362ش‏.‏ [3] . مفید، محمد بن محمد بن نعمان، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج ‏2، ص 185، قم، کنگره شیخ مفید، چاپ اول، 1413ق‏.‏





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین