چه دعاهایی پیش از صرف غذا و پس از صرف غذا در پایان سفره خوانده می‌شود؟

گرچه دعای مخصوص برای سفره وارد نشده است، ولی با توجه به سنت و سیره عملی پیامبر صلی الله علیه و آله و پیشوایان معصوم علیهم السّلام می‌‌توان برخی دعاها را که قبل از شروع به خوردن غذا و بعد از پایان سفره، آن بزرگواران می‌خواندند، ما نیز به تبعیت از آنها قبل و بعد از پایان سفره بخوانیم.
برخی از دعاها که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و پیشوایان معصوم علیهم السّلام قبل از شروع به غذا و بعد از پایان آن می‌خواندند عبارتند از:
1 . گفتن بسم الله الرحمن الرحیم در آغاز و حمد و سپاس خدا در پایان. حضرت علی علیه السلام می‌فرماید: هر که هنگام شروع خوردن غذا یا نوشیدنی، نام خدا را به زبان آورد و در پایان خدا را حمد و سپاس گوید، هرگز درباره نعمت آن غذا از او سؤال نخواهد شد.[1]
2 . حضرت امام صادق علیه السلام می‌فرماید: امام سجاد علیه السلام وقتی غذایی را پیش رویش قرار می‌دادند می‌گفت: (اللهم هذا من منّک و فضلک و عطائک فبارک لنا فیه وسوّغناه و ارزقنا خلفا اذا الکناه و رب محتاج الیه رزقت فاحسنت اللهم و جعلنا من الشاکرین فاذا رفع الخوان قال الحمد لله الذی حملنا فی البر و البحر و رزقنا من الطیبات و فضلنا علی کثیر من خلقه تفضیلاً).[2]
حضرت امام باقر علیه السلام می‌فرماید: (حضرت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله بعد از پایان سفره فرمود: (اللهم اکثرت و اطبت و بارکت فاشبعت و ارویت الحمد الله الذی یطعِم و لا یطعم.[3])
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1 . محمد محمدی ری شهری، میزان الحکمة، ترجمه،‌حمیدرضا شیخی، قم،‌دارالحدیث، چاپ دوم، 1379ش، ج 1، ص 165 167.
2 . شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان، قم،انتشارات مطبوعات دینی، چاپ سوم، 1379 ش.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] . ر.ک: کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، 1365، ج 6، ص 294.
[2] . همان.
[3] . ر.ک: الکافی، همان.