متبرک کردن خود به اماکن متبرکه، در کدام سورة قرآن آمده است؟

قرآن شریف به این مطلب اشاره دارد. از جمله آیاتی که به روشنی به این امر دلالت دارد. آیه ی (93) و (96) سورة مبارکة (یوسف) علیه السّلام می‌باشد. هنگامی که یوسف صدیق، خود را به برادران خویش معرفی کرد و از خطای آنان درگذشت، فرمود: (اذهبوا بقمیصی هذا فالقوه علی وجه ابی یأت بصیراً و أتونی بأهلکم اجمعین)[1] : (این پیراهن مرا با خود ببرید و بر صورت پدرم یعقوب علیه السّلام افکنید تا دیدگانش بینا گردد و همة کسان خود را نزد من آورید). و در آیة بعد آمده است: (فلمّا ان جآء البشیر القه علی وجهه فارتدّ بصیرا ...)[2] (آن‌گاه که مژده دهنده آن پیراهن را بر رخسار او افکند، بینایی وی بازگشت) این سخن گویای قرآن، گواه روشنی بر تبرک جستن پیامبر خدا یعقوب علیه السّلام به پیراهن پیامبری دیگر (حضرت یوسف علیه السّلام ) می‌باشد. در آیة (125) سورة مبارکة (بقره) در داستان بنا کردن خانة خدا، توسط حضرت ابراهیم علیه السّلام آمده است: (و اذ جعلنا البیت مثابةً النّاس و امناً و اتّخذوا من مقام ابراهیم مصلّی ...) (و به‌خاطر بیاور هنگامی را که خانه کعبه را محل بازگشت و مرکز امن و امان برای مردم قرار دادیم از مقام ابراهیم نمازگاهی برای خود انتخاب کنید) مقام ابراهیم به اتّفاق همة مسلمانان مورد احترام و تکریم است و همان قطعه سنگی است که ابراهیم خلیل الرحمن علیه السّلام هنگام ساختن خانة خدا (کعبه)، روی آن قرار گرفت و اثر پایش روی آن ماند.[3] حاجیان بعد از انجام طواف به پشت مقام ابراهیم می‌روند و نماز طواف به‌جا می‌آورند.[4] مورد بعدی در سورة مبارکة (کهف) آیة (21) است. بعد از آن که جریان زنده شدن اصحاب کهف به گوش مردم رسید و برای دیدن آن‌ها به غار آمدند، دیدند که آنان چشم از جهان فرو بسته‌اند و جسدهای آن‌ها در غار مانده است. در این میان نزاع و کشمکش بین دو گروه مؤمنان و مخالفان درگرفت. مخالفان سعی داشتند که مسئله خواب و بیداری اصحاب کهف به دست فراموشی سپرده شود و مؤمنان پافشاری می‌کردند که این داستان هرگز فراموش نشود و لذا گفتند: (قال الذین غلبوا علی امرهم لنتخذنّ علیهم مسجداً).[5]
(ما در کنار مدفن آن‌ها مسجد و معبدی می‌سازیم) جملة فوق حاکی از این است که ما این مکان را محل مصلی و تبرک جستن از این‌ها می‌کنیم.[6]
تبرک جستن به آثار اولیای خدا، مسئله‌ای نیست که فقط در قرآن مطرح شده باشد، بلکه در سیرة رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلّم که بزرگترین مفسّر قرآن کریم‌اند و صحابة آن حضرت می‌توان یافت. نه تنها پیامبر گرامی و یاران وی، بلکه پیامبران پیشین نیز به این امر مبادرت می‌ورزیدند.[7] مثلاً پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله در زمان حیات خویش مکرر به زیارت قبور شهدای احد می‌رفتند و نیز پیوسته برای زیارت قبور مؤمنان رهسپار بقیع می‌شدند و می‌فرمودند: (به زیارت قبور بروید که این عمل شما را به یاد آخرت می‌اندازد) و یا در جای دیگری می‌فرماید: (هر کس به زیارت من آید، شفاعت من در حق وی ‌واجب می‌شود)[8] بنابر این متبرک کردن خود به اماکن متبرکه و اشیاء دیگر در آیات و روایات آمده است و با اشکال شرعی مواجه نیست و بدعت به حساب نمی آید.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1 استاد جعفر سبحانی، آئین وهابیت، قم: انتشارات سعادت، 1363، ش.
2 استاد مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، جلد‌های اول و دوازده، تهران انتشارات دار الکتب الاسلامیه.
3 سید رضا حسینی نسب، شیعه پاسخ می‌دهد، قم: انتشارات نشر مشعر، 1374.
4 سید حسن موسوی قزوینی، نقدی بر اندیشة وهابیان، ترجمة حسن طارمی، تهران انتشارات وزارت و فرهنگ ارشاد اسلامی، 1366 ش.
5 سید ابراهیم سید علوی، تاریخ نقد و بررسی وهابی‌ها، تهران انتشارات امیر کبیر، 1376 ش.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] یوسف/ 93.
[2] یوسف/ 96.
[3] سبحانی، جعفر، آئین وهابیت، قم، انتشارات سعادت، 1363 ش، ص 407.
[4] مکارم شیرازی، ناصر و جمعی از نویسندگان، تفسیر نمونه، تهران، انتشارات دار الکتب الاسلامیه، 1374 ش، ج1، ص 448، ذیل آیات مورد بحث.
[5] کهف/ 21.
[6] رجوع کنید: مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، همان، ج 12، ص 382.
[7] حسینی نسب، سید رضا، شیعه پاسخ می‌دهد، قم، انتشارات نشر مشعر، 1374 ش، ص 113.
[8]. موسوی قزوینی، سید حسن، نقدی بر اندیشة وهابیان، ترجمة حسن طارمی، تهران، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1366 ش، ص 60 - 61.