پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در موقعیت های مختلف مکانی و زمانی که توقف داشتند گاهی آیه ای از جانب خدا نازل می شد و گاهی خود پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم بنی امیه و شخص معاویه را مورد لعن قرار می داد؛ و در موارد متعدد پیامبر این تبری و انزجار را نمایان کرده اند و به راستی که ایمان جز حب و بغض چیزی نیست.
ترجمه کامل این جمله این است: خدایا این روز، روزی است که بنی امیه آن را مبارک دانستند و پسر آن زن جگرخوار ، آن ملعون پسر ملعون بر زبان تو و زبان پیامبرت در هر جا و در هر مکانی که در آن مکان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم توقف کرد.
موطن بر وزن موضع به معنی مکانیست که در آن جا اقامت شده و قیود استقرار و اقامه و آمادگی اخذ می شود.
موقف هم همان معنای جایگاه، جا و مکا را معنا می دهد.
لسانک: یعنی به زبان پروردگار و از طریق وحی به پیامبر این انزجار و لعن ابراز و نمایان شده است.
به عنوان مثال: آیه60 سوره اسراء: (وَ إِذْ قُلْنا لَکَ إِنَّ رَبَّکَ أَحاطَ بِالنَّاسِ وَ ما جَعَلْنَا الرُّؤْیَا الَّتی أَرَیْناکَ إِلاَّ فِتْنَةً لِلنَّاسِ وَ الشَّجَرَةَ الْمَلْعُونَةَ فِی الْقُرْآنِ وَ نُخَوِّفُهُمْ فَما یَزیدُهُمْ إِلاَّ طُغْیاناً کَبیراً ) که اشاره به خوابی است که پیامبر در خواب دید میمون هایی از منبر او بالا می روند. شجره ملعونه بر حسب روایات اهل بیت علیهم السلام و نیز روایاتی از اهل سنت از رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم نقل نموده اند که مراد از کلمه شجره ملعونه در قرآن گروهی از بنی امیه هستند که یکی پس از دیگری بر منبر تبلیغ و مسند دعوت رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم تکیه می زنند که در روایات فراوانی به آن ها لعن شده است.[1]
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم افراد مختلفی را از نسل بنی امیه مورد مذمّت و لعن خود قرار می دادند که عبارتند از:
1. حکم بن العاص: پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم طبق روایات مختلف او را مورد لعن قرار داده است.[2]
2. ابوسفیان : موارد متعددی توسط رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم لعن شده است.[3]
3. معاویه: پیامبر فرمودند : هر وقت معاویه را دیدید که بر منبر من سخن می گوید گردنش را بزنید.[4] در روایت دیگری آمده : روزی که ابوسفیان سواره بود و معاویه با برادرش، یکی از پیش و دیگری از دنبال بودند فرمود: اللهم العن القائد و السائق و الراکب خدایا! جلو دار و راننده و سواره را لعنت کن.[5] و در روایتی آمده روزی پیغمبر فرمود: اکنون از این گذرگاه مردی می آید که بیرون از دین در قیامت محشور می شود و لحظه ای بعد معاویه از آن راه وارد شد.[6]
4. مروان: هنگامی که مروان بن حکم بر رسول خدا وارد شد، فرمود: الوزع ابن الوزع، الملعون بن الملعون ؛ او ترسو ترسو، ملعون پس ملعون است.[7] و در روایتی از عایشه آمده است که رسول خدا فرمود: خدا لعنت کند پدر مروان را که مروان در صلب اوست پس مروان قطعه ای از لعنت خداست.[8]
5. یزید: پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم می فرمود: نخستین کسی که سنت مرا تغییر می دهد مردی از بنی امیه است به نام یزید.[9]
در روایات فراوان دیگری نیز یزید به مورد لعن قرار گرفته از جمله :
1. اخبار و پیش گویی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم از شهادت امام حسین علیه السلام ؛[10]
2. روایاتی که نا امن کنندگان حرم پیامبران و حرم رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم یعنی مدینه را لعنت شده از طرف خدا و فرشتگان و مردم معرفی می کند؛[11]
نتیجه گیری:
پیامبر از همان ابتدای علنی کردن رسالت خود، بحث اهل بیت و امامت را مطرح نمودند در عین حال تبری از دشمنان دین خدا و اهل بیت علیهم السلام نیز در سراسر زندگی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم نمایان است و بنی امیه همان غاصبان حکومت و دشمنان سر سخت دین الهی از مله افرادی هستند که بارها مورد لعن خدا و رسول قرار گرفته اند واین است معنای این فراز زیارت عاشورا که شما پرسشگر گرامی از آن سوال نموده اید.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. شرح زیارت عاشورا، علی اصغر عزیزی تهرانی.
2. حماسة عاشورا به بیان حضرت مهدی (عج)، جلال برنجیان.
3. شرح زیارت عاشورا، میرزا محمد علی چهاردهی.
پی نوشتها:
[1]. رک : عیاشی ، مسعود ؛ تفسیر عیاشی ، تهران ، علمیه ، 1380 ، ج 8 ، ص 22. و رک : تاریخ طبری ، ج 11 ، 356 . و رک: تفسیر قرطبی ، ج 11 ، ص 286 . ورک: البدایه و النهایه ، ج 2 ، ص 65. ورک: تفسیرالدر المنثور ، ج 4 ، ص 263. و رک : تاریخ مدینه و دمشق ، ج 19 ، ص 56.
[2]. رک : مقریزی ؛ امتاع الاسماع ؛ بیروت ، دارالکتب العلمیه ، ج 12 ، ص 277 . و رک : البدایه و النهایه ، ج 10، ص 50. ورک : دلایل النبوه بیهقی، ج 6 ، ص 512. ورک: فضایل الخمسه من الصحاح السته ، ج 3 ، ص 311. ورک : طبقات الکبری ، ج 10 ، ص 403.
[3]. رک : ابن ابی الحدید ؛ شرح نهج البلاغه ، بیروت ، دار احیاء‌الکتب العربیه ،ج2 ،ص 102 . ورک: بحار الانوار ، ج 44 ، ص 77. و رک: احقاق الحق ، ج 26 ، ص 541.
[4]. رک: بحار الانوار ، ج 33،ص 186. ورک : الغدیر ، ج 10 ، ص 203. ورک: وقعه صفین ، ص 246. ورک: مسند احمد ، ج 4 ، ص 431.
[5]. رک: تاریخ طبری ، ج 11 ، ص 357 . ورک : وقعه صفین ، ص 247.
[6]. عاملی ، محسن امین ؛ اعیان الشیعه ، بیروت ، دارالتعارف للمطبوعات ، ج 2 ، ص 621.
[7]. بحار الانوار ، ج 62 ، ص 237.
[8]. الغدیر ، ج 5 ، ص 220.
[9]. رک : امتاع الاسماع ، ج 14 ، ص 140. ورک: الغدیر ، ج 3 ، ص 362.
[10]. رک : بلاذری ، احمد ؛ انساب الاشراف ، بیروت ، دارالفکر للطباعه و النشر و التوزیع ، ج 1 ، ص 566. رک: احقاق الحق ، ج 11 ، ص349.
[11] . رک : دلائل النبوه بیهقی ، ج 7 ، ص 248. ورک: امتاع الاسماع ، ج 14 ، ص 484.
منبع: اندیشه قم
