خرید و فروش
بیع، مبادله‌ی مال در برابر مال است. معنای یاد شده، معنای لغوی بیع است و در باب تجارت یا بیع- بنابر اختلاف تعبیر در کلمات فقها- به تفصیل از احکام، اقسام و شرایط آن سخن رفته است.
بعضی از مسلمانان، حیوانات حرام گوشت، از جمله خوک را شکار، و جهت مصرف صاحب ادیان دیگر به آنها می فروشند. شکار و خرید و فروش این گونه حیوانات از ناحیه مسلمانها چگونه است؟
خالی از اشکال نیست.
خالی از اشکال نیست.
عنوان سوال:
بعضی از مسلمانان، حیوانات حرام گوشت، از جمله خوک را شکار، و جهت مصرف صاحب ادیان دیگر به آنها می فروشند. شکار و خرید و فروش این گونه حیوانات از ناحیه مسلمانها چگونه است؟
پاسخ:
خالی از اشکال نیست.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- گوشت برخی از حیوانات حرام گوشت در معالجه بعضی از امراض مؤثّر است; هر چند سند معتبر علمی و فقهی در این رابطه وجود ندارد. شکار و استفاده از گوشت یا خون این گونه حیوانات چه حکمی دارد؟
- گوشت برخی از حیوانات حرام گوشت در معالجه بعضی از امراض مؤثّر است; هر چند سند معتبر علمی و فقهی در این رابطه وجود ندارد. شکار و استفاده از گوشت یا خون این گونه حیوانات چه حکمی دارد؟
- خرید و فروش ماهیهای حرام گوشت چه حکمی دارد؟
- آیا مصرف کنسروهای گوشت و ماهی خارجی، که در بازار مسلمین از جمله مکّه و مدینه به فروش می رسد، جایز است؟
- طلا فروشان در هنگام خرید، نگین را از انگشتر یا گردنبند جدا می کنند، و در هنگام فروش طلا را با نگین می فروشند. این گونه معاملات شرعاً چه حکمی دارد؟
- خرید و فروش بالهای ماهیهای حرام گوشت، در صورتی که منافع مباحی داشته باشد، چه حکمی دارد؟
- آیا اگر در کشوری خارجی، کسی غیر مسلمان برای انسان غذای حلال (مثل ماهی) درست کند (مثلاً رستوران ها که هم ماهی دارند و هم گوشت خوک و حرام)، آیا آن غذا حرام است؟ چون بالآخره دست آشپز که مسلمان نیست با غذا تماس پیدا خواهد کرد ؟
- اگر بر ما معلوم باشد که صاحبان برخی مشاغل که به تولید مواد غذایی مشغول هستند مسلمان نبوده و جزو اهل کتاب هم نیستند. در این صورت خرید و فروش و مصرف محصولات آنها چه حکمی دارد؟
- اگر بر ما معلوم باشد که صاحبان برخی مشاغل که به تولید مواد غذایی مشغول هستند مسلمان نبوده و جزو اهل کتاب هم نیستند. در این صورت خرید و فروش و مصرف محصولات آنها چه حکمی دارد؟
- اگر بر ما معلوم باشد که صاحبان برخی مشاغل که به تولید مواد غذایی مشغول هستند مسلمان نبوده و جزو اهل کتاب هم نیستند. در این صورت خرید و فروش و مصرف محصولات آنها چه حکمی دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] خرید و فروش گوشت خوک
- [آیت الله سبحانی] در سال 1385 مجوز شرعی پرورش کروکودیل صادر شده است آیا خرید و فروش منافع حیوانات حرام گوشت جایز است؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا حیوانات آبزیِ حرام گوشت، اگر زنده از آب بیرون آورده شوند، حکم مردار را دارند و خرید و فروش آنها حرام است؟ آیا خرید و فروش آنها برای تغذیه غیر انسان مثل تغذیه پرندگان و حیوانات و همچنین برای استفاده های صنعتی جایز است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در کشورهایی که مسلمانان در اقلیتند، عده ای مسلمان فروشنده گوشت هستند که مدعی اند گوشت حلال به فروش می رسانند، اما در بین آنها کسانی هستند که گوشت حرام را به اسم حلال می فروشند; آیا اجتناب از خوردن گوشت واجب است؟
- [آیت الله نوری همدانی] فروختن مسکرات، گوشت خوک و دیگر خوراکیهای حرام از سوی مسلمان به کفار چه حکمی دارد؟
- [سایر] بنده در کشوری اروپایی زندگی میکنم که اسلام جزو ادیان اقلیت است، به همین دلیل گوشت حلال به وفور یافت نمیشود و تنها بعضی از فروشگاههای کوچک اقدام به فروش میکنند که قیمت آن نسبت به قیمت گوشت معمولی(غیر حلال) گرانتر است. آیا با توجه به اینکه در بعضی موارد این اختلاف قیمت زیاد میباشد، میتوان گوشت غیر حلال مصرف کرد؟
- [سایر] چرا گوشت خوک در زمان حضرت عیسی(ع) و پیامبران قبل و بعد از او حرام نبود ولی در اسلام حرام شد؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا فروش و هدیه کردن شراب یا گوشت خوک و یا هر چیزی که خوردن آن حرام است به کسی که آن را حلال می داند، صحیح است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] خرید و فروش پرنده چه حکمی دارد و آیا در این جهت فرقی بین پرنده حلال گوشت و حرام گوشت وجود دارد یا خیر؟
- [آیت الله نوری همدانی] استخدام شدن مسلمان در رستورانهای کفار جهت پذیرائی از آنان با محرمات از قبیل گوشت خوک و مسکرات چه حکمی دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- آب نیم خورده (حیوانات نجس) مانند سگ و خوک نجس است، اما نیم خورده حیوانات حرام گوشت (مانند گربه و جانوران درنده) پاک است هرچند خوردن آن مکروه است.
- خرید و فروش چیزهایی که از قمار یا دزدی یا معاملات باطل به دست آمده، حرام و باطل است و تصرف در آنها جایز نیست و اگر کسی آن را بخرد باید به صاحب اصلی اش بازگرداند و اگر صاحب اصلی اش را نمی شناسد به دستور حاکم شرع عمل کند.
- خرید و فروش رادیو و تلویزیون و سایر وسایلی که دارای منافع مباح و مشروع قابل ملاحظه است، جایز است، ولی هرگاه چیزی را که منافع حلال دارد به کسی بفروشند که آن را قطعاً در حرام مصرف می کند (مثلاً انگور را به کارخانه شراب سازی بفروشند)، معامله¬ی آن حرام است.
- خرید و فروش گوشت هایی که از ممالک غیر اسلامی می آورند یا از دست کافر گرفته می شود باطل است، ولی اگر بداند که آنها از حیوانی است که مطابق دستور شرع یا با نظارت مسلمان ذبح شده اشکال ندارد.
- خرید و فروش مال غصبی نیز حرام و باطل است و فروشنده باید پول را به خریدار برگرداند، ولی خریدار حق ندارد آن مال غصبی را به غیر صاحبش بدهد و اگر صاحب آن را نمی شناسد باید به نظر حاکم شرع عمل کند.
- در موارد زیر معامله باطل است: 1 خرید و فروش عین نجس یعنی چیزهایی که ذاتاً نجس است بنابر احتیاط واجب ( مانند بول و غائط و خون) بنابراین، خرید و فروش کودهای نجس اشکال دارد، ولی استفاده از آنها بی مانع است، اما خرید و فروش خون در عصر و زمان ما که برای نجات مجروحین و بیماران مورد استفاده قرار می گیرد جایز است و همچنین خرید و فروش سگ شکاری و نگهبان. 2 خرید و فروش اموال غصبی، مگر آن که صاحبش معامله را اجازه دهد. 3 خرید و فروش چیزهایی که منافع معمولی آن حرام است، مانند آلات موسیقی و قمار. 4 خرید و فروش چیزهایی که در بین مردم مال محسوب نمی شود هرچند برای شخص خاصی ارزش داشته باشد مانند بسیاری از حشرات. 5 معاملاتی که در آن ربا باشد. 6 فروختن اجناس تقلبی که خریدار از وضع آن خبر ندارد، مانند فروختن شیر مخلوط با آب یا روغنی که آن را با پیه یا چیز دیگری مخلوط کرده اند، این عمل را (غش) می گویند و یکی از گناهان کبیره است; از پیغمبر اکرم(صلی الله علیه وآله) نقل شده است که فرمود: (کسی که در معامله با مسلمانان غش کند، یا به آنها ضرر برساند، یا تقلب و حیله نماید از ما نیست و هر کس با برادر مسلمانش غش کند خداوند برکت را از روزی او می برد و راه معاش او را می بندد و او را به خودش وامی گذارد. 7 خرید و فروش اعضای بدن مانند کلیه و امثال آن; ولی احتیاط آن است که اگر پولی می خواهند بگیرند در مقابل اجازه برداشتن عضو از بدن شخص دهنده بوده باشد، نه در مقابل خود عضو و اصل این کار در صورتی جایز است که برای دهنده تولید خطر نکند. 8 اراضی موات با ثبت دادن ملک کسی نمی شود، و خرید و فروش آن جایز نیست، بلکه باید آن را احیاء کند یعنی آماده برای کشت و زرع نماید.
- هرگاه حیوان حلال گوشت وحشی را با اسلحه شکار کنند با پنج شرط حلال می شود: 1 آن که با اسلحه برنده ای مانند شمشیر و کارد و خنجر یا تفنگ و مانند آن باشد خواه گلوله آن تیز باشد یا نه، ولی طوری باشد که بدن حیوان را پاره کند و از آن خون جاری گردد، ولی اگر به و سیله دام یا چوب و سنگ و مانند آن حیوانی را شکار کنند حرام است، مگر این که موقعی به حیوان برسند که هنوز زنده باشد و آن را مطابق آداب شرع سر ببرند. 2 بنابر احتیاط واجب شکار کننده، مسلمان باشد یا بچه مسلمانی که خوب و بد را می فهمد. 3 اسلحه را به منظور شکار کردن به کار برد، اما اگر مثلاً جایی را نشانه گیری کند و اتفاقاً تیر به حیوانی اصابت کند، خوردن گوشت آن حیوان حرام است. 4 هنگام به کار بردن اسلحه نام خدا را ببرد، ولی اگر فراموش کند اشکالی ندارد. 5 وقتی به حیوان برسد که جان داده باشد، یا اگر زنده است به اندازه سر بریدن آن وقت نباشد، ولی اگر به اندازه سر بریدن وقت داشته باشد و در ذبح حیوان کوتاهی کند تا بمیرد حرام است.
- گوشتهایی که از بازار مسلمانان یا از دست شخص مسلمان گرفته شود خرید و فروشش اشکال ندارد، ولی اگر بداند مسلمانی که آن را از دست کافر گرفته یا از بلاد کفّار آورده تحقیق نکرده که حیوانش مطابق دستور شرع ذبح شده یا نه، خرید و فروش آن باطل و حرام است؛ ولی اگر از مسلمانی گرفته که ظاهراً پایبند شرع است و احتمال می دهد تحقیق کرده باشد معامله اش صحیح است؛ و خریدن چرمهایی که از بلاد کفّار می آورند اشکالی ندارد و پاک است، هر چند با آن نمی توان نماز خواند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] حیوانات حرام گوشت بجز آنچه در مسأله پیش گفته شد با سربریدن ، یا شکار کردن با اسلحه ، گوشت و پوست آنها پاک میشود ، چه درنده باشند و چه غیر درنده ، حتی فیل و خرس و بوزینه (که از نظر فقهی محل اختلافاند) . ولی اگر حیوانات حرام گوشت را با سگ شکار کنند ، پاک بودنش محل اشکال است .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] نیم خورده سگ و خوک و مشرک، نجس و خوردن آن حرام است و نیم خورده حیوانات حرام گوشت پاک و خوردن آن مکروه می باشد.
- [آیت الله بروجردی] نیم خوردهی سگ و خوک و کافر، نجس و خوردن آن حرام است و نیم خوردهی حیواناتِ حرام گوشت، پاک و خوردن آن مکروه میباشد.
- [آیت الله نوری همدانی] نیم خوردة سگ و خوک و کافر ، نجس و خوردن آن حرام است و نیم خوردة حیوانات حرام گوشت ، پاک و خوردن آن مکروه می باشد .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . نیمخورده سگ و خوک و کافر، نجس و خوردن آن حرام است و نیمخورده حیوانات حرام گوشت، پاک و خوردن آن مکروه می باشد.
- [امام خمینی] نیم خورده سگ و خوک و کافر ، نجس و خوردن آن حرام است. و نیم خورده حیوانات حرام گوشت پاک و خوردن آن مکروه می باشد.
- [آیت الله اردبیلی] نیم خورده سگ و خوک و کافر غیر کتابی، نجس و خوردن آن حرام است و نیم خورده حیوانات حرام گوشت پاک است، ولی خوردن آن مکروه میباشد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] سگ و خوک بواسطه سر بریدن و شکار کردن پاک نمی شوند و خوردن گوشت آنها هم حرام است. و حیوان حرام گوشتی را که درنده و گوشتخوار است مانند گرگ و پلنگ اگر به دستوری که گفته می شود سر ببرند، یا با تیر و مانند آن شکار کنند پاک است، ولی گوشت آن حلال نمی شود، و اگر با سگ شکاری آن را شکار کنند، پاک شدن بدنش هم اشکال دارد، و ظاهر این است که سایر حیوانات به جز سگ و خوک قابل تذکیه هستند مگر حشرات که در قابلیت آنها برای تذکیه اشکال است.
- [آیت الله مظاهری] هر حیوان حرام گوشت چه اهلی باشد مثل گربه و چه وحشی باشد مانند شیر، پلنگ و عقاب، اگر ذبح یا شکار شود گوشت و پوست آن پاک است گرچه خوردن آن حرام است مگر سگ و خوک که نجس العین هستند و با ذبح یا شکار پاک نمیشوند.
- [آیت الله وحید خراسانی] سگ و خوک به سر بریدن و شکار کردن پاک نمی شوند و خوردن گوشت انها هم حرام است و حیوان حرام گوشتی را که مانند گرگ و پلنگ درنده و گوشت خوار است اگر به دستوری که خواهد امد سر ببرند یا با تیر و مانند ان شکار کنند پاک است ولی گوشت ان حلال نمی شود و اگر با سگ شکاری ان را شکار کنند پاک شدن ان محل اشکال است