فرزند
فرزند به معنای بچه و آنکه از دیگری زاده شده است.
نارنجکی که معلوم نیست از کجا و توسّط چه کسی آورده شده، در دست یکی از بچّه ها منفجر گردیده، و بر اثر انفجار آن دو پسربچّه کشته می شوند. حال با توجّه به این که هر کدام از اولیای دم، از طرف مقابل شاکی بوده، و مدّعی است که فرزند او نارنجک را آورده، تکلیف چیست؟ آیا عاقله، با توجّه به صغیر بودن مقتولین مسؤولیّتی دارد؟ بر فرض این که هیچ کس متّهم نباشد، تکلیف دیه چه می شود؟
این مساله چند صورت دارد: نخست این که یقین داشته باشیم یکی از آن دو بچّه عامل قتل بوده، ولی شناخته نشود. در اینجا دیه یک انسان تقسیم بر عاقله طرفین می شود، و از عاقله یکی گرفته به ولیّ دم دوّمی داده می شود و بالعکس. دیگر این که احتمال داده شود این حادثه اتّفاقی رخ داده، و هیچ یک عامل آن نبوده اند. در این صورت دیه ای ندارد. سوّم این که یقین داشته باشیم شخص ثالثی عامل این کار بوده، و آن شخص مجهول باشد. در این صورت دیه در بیت المال است.
این مساله چند صورت دارد: نخست این که یقین داشته باشیم یکی از آن دو بچّه عامل قتل بوده، ولی شناخته نشود. در اینجا دیه یک انسان تقسیم بر عاقله طرفین می شود، و از عاقله یکی گرفته به ولیّ دم دوّمی داده می شود و بالعکس. دیگر این که احتمال داده شود این حادثه اتّفاقی رخ داده، و هیچ یک عامل آن نبوده اند. در این صورت دیه ای ندارد. سوّم این که یقین داشته باشیم شخص ثالثی عامل این کار بوده، و آن شخص مجهول باشد. در این صورت دیه در بیت المال است.
عنوان سوال:
نارنجکی که معلوم نیست از کجا و توسّط چه کسی آورده شده، در دست یکی از بچّه ها منفجر گردیده، و بر اثر انفجار آن دو پسربچّه کشته می شوند. حال با توجّه به این که هر کدام از اولیای دم، از طرف مقابل شاکی بوده، و مدّعی است که فرزند او نارنجک را آورده، تکلیف چیست؟ آیا عاقله، با توجّه به صغیر بودن مقتولین مسؤولیّتی دارد؟ بر فرض این که هیچ کس متّهم نباشد، تکلیف دیه چه می شود؟
پاسخ:
این مساله چند صورت دارد: نخست این که یقین داشته باشیم یکی از آن دو بچّه عامل قتل بوده، ولی شناخته نشود. در اینجا دیه یک انسان تقسیم بر عاقله طرفین می شود، و از عاقله یکی گرفته به ولیّ دم دوّمی داده می شود و بالعکس. دیگر این که احتمال داده شود این حادثه اتّفاقی رخ داده، و هیچ یک عامل آن نبوده اند. در این صورت دیه ای ندارد. سوّم این که یقین داشته باشیم شخص ثالثی عامل این کار بوده، و آن شخص مجهول باشد. در این صورت دیه در بیت المال است.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] در موارد لوث اگر مدّعی از اجرای قسامه خودداری کند بفرمائید : الف - آیا در این صورت اقامه قسامه قهرابه متّهم (مدّعی علیه) میرسد یا این امر منوط به مطالبه مدّعی است؟ ب - در صورت لزوم مطالبه اگر مدّعی از چنین درخواستی سر باز زند یا به قسامه متّهم راضی نباشد وظیفه دادگاه برای فصل خصومت چیست؟ ج - در فرض فوق تکلیف دیه مقتول چیست؟ د - هرگاه متّهم بر برائت خود سوگند یاد کند حکم دیه چه می‌شود؟
- [آیت الله بهجت] یکی از درجه داران نیروی انتظامی در پاسگاهی در اطاق افسر نگهبان، پس از مصدوم شدن با گلوله، فوت می کند. افسر نگهبان که متّهم پرونده است، مدّعی شده که نزدیک مقتول رفتم و خواستم توپی کلت را جابه جا کنم که در این لحظه مقتول به سوی من برگشت و دستش به اسلحه خورد و اسلحه شلّیک شد و این واقعه به وجود آمد. مسلّمات پرونده به شرح زیر است: 1) پزشک قانونی در بازسازی صحنه که با حضور متّهم انجام شده، با توجه به نقطه ورود گلوله: زیر بغل در زیر لبه تحتانی دنده چهارم سمت چپ قفسه سینه و مسیر گلوله که ریه ها و قلب را پاره کرده و نقطه ای که گلوله در آن به دست آمده: زیر لبه تحتانی دنده پنجم سمت راست قفسه سینه، اعلام کرده است که قول متّهم مطابق با واقع نمی باشد و قابل پذیرش نیست. 2) مأمورین کشف جرایم نیز که در صحنه بازسازی حضور داشته اند، قول متّهم را تأیید نکرده اند. 3) متخصّص اسلحه شناسی اعلام کرده شلّیک، از فاصله ای کمتر از نیم متر انجام شده است. 4) کسی غیر از قاتل و مقتول در صحنه حضور نداشته است که از مشاهدات او استفاده کنیم. اولیای دم، مدّعی قتل عمدی هستند ولی متهم حتی حاضر به قبول شلیک به طرف مقتول نگردیده است. آیا در این مورد خاص، باید قاعده حقّ استحلاف اولیای دم و سوگند متّهم را برای احراز نوع قتل جاری سازیم یا با توجه به مسلّمات پرونده، مورد را از موارد لوث تلقّی نماییم و از اولیای دم به خواهیم 50 نفر را برای ادای سوگند جهت اثبات قتل عمدی به دادگاه معرفی کنند؟
- [آیت الله نوری همدانی] دو نفر به طور همزمان با سلاح گرم به سوی یک فرد آتش گشوده و شخص به قتل رسیده است، در حالی که معلوم نیست فرد، به خاطر تیر کدام یک کشته شده، چون تیر زیادی به وی اصابت نموده، حال دقیقاً معلوم نیست که آیا اصلاً تیر هر دو نفر به وی خورده است، یا اینکه تیرهای شلیک شده از سوی یکی از دو نفر فقط به وی اصابت نموده است و خود متهمان نیز اظهار میدارند نمیدانیم تیر هر دوی ما خورده یا تیر یکی از ما دو نفر، حال تکلیف دادگاه در این رابطه چیست؟ آیا میتوان به قرعه قایل شد؟ یا قصاص را باید از هر دو نفر ساقط دانسته، به دیه متوسل گردید؟ یا این که راه دیگری وجود دارد ضمناً اولیای مقتول از هر دو نفر شاکی هستند.
- [آیت الله بهجت] در حادثه ای یک نفر مرد مسلمان در اثر تصادف با یک دستگاه اتوبوس شرکت واحد به قتل رسیده و راننده ی اتوبوس در زمان تصادف یک مجنون بوده است. اولیای دم علیه متصدّی اتوبوس (راننده شرکت واحد) اعلام شکایت نموده اند. راننده اعلام می دارد یک دیوانه در شهر وارد شد، و ماشین ها را راه می اندازد. راننده از باجه خارج می شود و مدّعی است که ماشین را خاموش نموده و سوییچ را برداشته است. لیکن واقعیّت این است که ماشین را خاموش نکرده و یا اگر هم خاموش کرده، سوییچ را برنداشته و اتوبوس ها همین که سوییچ روی آن باشد، هر کس دستش را روی شستی استارت فشار دهد، ماشین روشن می شود. بنابراین با توجه به این که راننده شرکت واحد با وجود تذکّر مسؤول باجه به وجود دیوانه ای که ماشین ها را راه می اندازد، ماشین را خاموش نکرده و یا اگر خاموش کرده سوییچ را برنداشته و درب ماشین را هم نبسته است. به نحوی که مجنون در غیاب راننده وارد اتوبوس شده است، و با به حرکت درآوردن ماشین موجب قتل گردیده است. آیا می توان راننده شرکت واحد را به عنوان قاتل شبه عمد (از باب اقوی بودن سبب از مباشر) مسؤول شناخت؟ یا مسؤولیّت پرداخت دیه به عهده ی عاقله ی مجنون است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] پسر بچّه پانزده سالهای که شب هنگام پس از بیدار شدن از خواب فرد اجنبی را به صورت برهنه با مادرش در اتاق خواب میبیند با این اعتقاد که فرد خائن و متجاوز به ناموس باید کشته شود فرد مزبور را که مبادرت به فرار نموده به قتل میرساند لازم به ذکر است که زن مدّعی است که اولابا تهدید فرد مقتول مبنی بر آبروریزی او درصورت تن ندادن به رابطه، مجبور به باز کردن درب منزل به روی او شده است، ثانیاً رابطه نامشروع در حدّ کمتر از زنا بوده است، با توجّه به فرض فوق بفرمائید : الف - قتل ارتکابی توسط نامبرده با اعتقاد به لزوم کشتن اینگونه افراد مشمول کدامیک ازعناوین قتل عمد یا شبه عمد می‌شود؟ ب - با توجّه به ادّعای زن مبنی بر اینکه از روی تهدید مجبور به برقراری رابطه با اجنبی شده است آیا عمل ارتکابی از سوی فرزند تازه بالغ وی میتواند مشمول عنوان دفاع از ناموس و در نتیجه عدم شمول ادّله قتل عمد در مورد وی باشد؟ ج - با توجّه به اینکه اطّلاعات فقهی نوجوان در احکام شرعی کم بوده آیا جهل وی به مسئله میتواند رافع مسئولیت باشد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
مسئله مرتبط یافت نشد