قرعه کشی
قرعه، حاصل مصدر از ریشۀ قَرَعَ و به معنای نصیب است. [۱]
سپرده گذاری به نیت شرکت در قرعه کشی و دریافت جایزه چه حکمی دارد؟
در بانک های اسلامی اشکالی ندارد و در بانک های غیر اسلامی در صورتی که از بانک های کشورهای محارب نباشد اشکالی ندارد.
در بانک های اسلامی اشکالی ندارد و در بانک های غیر اسلامی در صورتی که از بانک های کشورهای محارب نباشد اشکالی ندارد.
پاسخ:
در بانک های اسلامی اشکالی ندارد و در بانک های غیر اسلامی در صورتی که از بانک های کشورهای محارب نباشد اشکالی ندارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا می توان از عده ای پولی به عنوان حق شرکت در مسابقه دریافت کرد و یک جایزه ثابت را (که به مقدار پول جمع آوری شده بستگی ندارد) بین برندگان بدون قرعه کشی (تاکید می کنم، بدون قرعه کشی) تقسیم کرد؟ و اگر کسی با پرداخت پول بیشتر حق انتخاب بیشتری (و بالطبع شانس بالاتری برای برد) داشته باشد، مسئله چگونه است؟
- گاهی بانکها به منظور ترغیب مشتریان که پولشان را به بانک بسپارند و یا حساب باز کنند جوایزی از طریق قرعه کشی قرار می دهند کسی که قرعه به نام او اصابت کند جایزه ای می برد آیا این عمل جایز است و جایزه حلال می باشد؟
- گاهی بانکها به منظور ترغیب مشتریان که پولشان را به بانک بسپارند و یا حساب باز کنند جوایزی از طریق قرعه کشی قرار می دهند کسی که قرعه به نام او اصابت کند جایزه ای می برد آیا این عمل جایز است و جایزه حلال می باشد؟
- برگه هایی به نام ارمغان بهزیستی از طرف یک سازمان دولتی به مبلغ معیّنی به مردم فروخته می شود، و در برخی از آنها سؤال یا سؤالاتی مطرح شده است. کسانی که پاسخ صحیح بدهند، به قرعه کشی راه پیدا می کنند، و به اشخاصی که قرعه به نام آنها اصابت کند، جوایزی می دهند. در آمد این برگه ها طبق اظهار مسؤولین امر، صرف امور خیریّه می گردد. خریداران این برگه ها سه دسته اند: 1 کسانی که فقط برای شرکت در امور خیریّه این برگه ها را می خرند. 2 اشخاصی که فقط برای شرکت در قرعه کشی در این مسابقه شرکت می کنند. 3 افرادی که چه قرعه به نامشان درآید و چه درنیاید، تفاوتی برای آنها نمی کند. لطفاً حکم فروشنده، دست اندرکاران، و خریداران را بیان فرمایید. در ضمن برگه های دیگری را همین شرکت برای کمک به سیل زدگان به مبلغ 1000 تومان می فروشد، و در بین تمام خریداران قرعه کشی می کند. با این تفاوت که دیگر سؤالی مطرح نشده، بلکه تمامی کسانی که بخرند می توانند در قرعه کشی شرکت کنند. حکم این برگه ها چیست؟
- وصیت کسی که خودکشی کرده یا به قصد خود کشی ضربه ای به خود وارد کرده چگونه است؟
- واریز نمودن پول به مقدار معیّن جهت قرعه کشی چه حکمی دارد؟ اگر شرط نکند که پول را به این جهت واریز می کند، بلکه داعی او این امر باشد، تغییری در حکم ایجاد خواهد شد؟ اصولاً آیا بین شرط و داعی فرقی هست؟
- در بعضی از محله های تهران خانم ها با یک اصول معین اقدام به تشکیل صندوق می نمایند که پول های معینی را به اشتراک گذاشته ودر ماه به یک نفر از مشترکین به صورت قرعه کشی میدهند با در نظر گرفتن اینکه این پولها عام المنفعه است حکم آن چیست؟
- برخی از دولتهای کشورهای اسلامی برای سرمایه گذاری در طرحهای مختلف اقدام به پخش اوراق بهادار می کنند، که قیمت هر برگه همانند اسکناس در آن درج شده است. دولت در ازای خرید این برگه بدون هیچ گونه شرط از طرفین دو امتیاز به خریدار می دهد، اوّل این که پول درج شده در آن برگه ها برای صاحبان آن محفوظ است. دوّم این که صاحب برگه می تواند در قرعه کشی شرکت کند. الف) آیا خرید این اوراق و گرفتن چنین جایزه ای جایز است؟ ب) در صورت جواز در فرض اوّل (چنانچه اکثر فقها آن را جایز دانسته اند) آیا خرید و فروش امتیاز دوّم، که فقط شرکت در قرعه کشی است و عرفاً یک امتیاز و حق محسوب می گردد، یعنی اسقاط حق در مقابل پول جایز است؟ ج) در صورت جواز در مسأله اوّل، از آنجا که سرمایه اوراق بهادار در طرحهای مختلف استفاده می شود؛ و با توجّه به پیشرفت و توسعه طرح، قیمت آن افزوده می شود ولی دولت موظّف به پرداخت همان مقدار مندرج در برگه است، در حالی که در بازار آزاد قیمت آن بالاتر از قمیت مندرج می باشد، آیا خرید و فروش این برگه با قیمت بالاتر جایز است؟
- اینجانبان تعداد 60 نفر از کارکنان دانشگاه ارومیه در یک حرکت خیرخواهانه و به نیت تهیه وسیله نقلیه برای اعضاء اقدام به تشکیل یک صندوق مالی نموده ایم. به این ترتیب که هر کدام از اعضا ماهانه 1000000 (یک میلیون ریال) به حساب صندوق واریز و در پایان هر ماه با انجام قرعه کشی مبلغ جمع آوری شده به فرد برنده اعطا میشود. فرد برنده بعد از دریافت پول تا زمانیکه همه اعضا صاحب وسیله نقلیه شوند ملزم به بازپرداخت 1500000(یک میلیون و پانصد هزار ریال)(ماهانه) به صندوق می باشد. لطفا بفرمائید: آیا گرفتن پول نقد و باز پرداخت آن با کیفیتی که در بالا ذکر شد مشمول حکم ربا نمی شود؟
- میّتی که خون زخم او را با پلاستیک و یا چیز دیگری قطع کرده اند و مقداری از اعضایش هنگام غسل شسته نمی شود، آیا تیمّم تنها کافی است؟ یا باید اوّل غسل بدهند و بعد تیمّم کنند؟ آیا باید غسل را با آب لوله کشی انجام بدهند یا با آب قلیل نیز صحیح است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] آیا کسانی که شرعاً مستطیع بوده و برای اولین بار در قرعه کشی شرکت میکنند، نسبت به کسانی که تصمیم دارند حجّ مستحبی انجام دهند میتوان در قرعه کشی اولویّتی قائل شد؟
- [سایر] سپردن پول به حساب قرض الحسنه بانکها و یا مؤسسات خصوصی، به قصد دریافت جوایز (بدون شرط شرکت در قرعه کشی )، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] برخی برای شرکت در قرعه کشی در بانک حساب باز می کنند یا برداشت از حساب خود را تا موعد قرعه کشی به تأخیر می اندازند، آیا چنین حساب هایی در صورت برنده شدن در قرعه کشی یا عدم آن اشکال دارد؟
- [آیت الله نوری همدانی] افتتاح حساب قرض الحسنه در بانکها مشروط به شرکت در قرعه کشی، و بدون شرط چه حکمی دارد؟
- [آیت الله جوادی آملی] افتتاح حساب پس انداز قرض الحسنه در بانک به قصد شرکت در قرعه کشی چه حُکمی دارد؟
- [آیت الله نوری همدانی] گرفتن جوائز بانکها در دو صورت (افتتاح حساب مشروط به شرکت در قرعه کشی، و بدون شرط) چه حکمی دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] در ادارهای به صورت قرعه کشی، بازنده صبحانه میخرد. روش قرعه کشی این است که نوشته یکی از کاغذها با بقیه فرق میکند و کسی که آن را بر میدارد، بازنده است. لطفاً بفرمائید حکم چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] تهیه اوراقی که به نام ارمغان بهزیستی بین مردم منتشر می شود و پرداخت پول برای آنها و شرکت در قرعه کشی این برگه ها، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] شخصی ماشینی دارد که آن را در معرض بخت آزمایی قرار داده است، به این صورت که فرد شرکت کننده در مسابقه اقدام به خرید برگه ای که در تاریخ معیّن و به قیمت معیّنی قرعه کشی خواهد شد می کند و در پایان مدّت مذکور و شرکت کردن تعدادی از مردم، قرعه کشی صورت می گیرد و کسی که قرعه به نام او در آمده، برنده می شود و ماشین گران قیمت را تحویل می گیرد، آیا این روش برای فروش ماشین از طریق قرعه کشی شرعاً جایز است؟
- [آیت الله بهجت] آیا پولی که در حساب بانک برای قرعه کشی وجود دارد، خمس دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- 20 به وسیله آب لوله کشی پاک می شود و مقداری فشار باید داده شود و بهتر این است که غساله آن را با چیزی جمع کنند.
- مخرج بول با غیر آب پاک نمی شود و تطهیر با شیلنگ¬های متّصل به اب لوله¬کشی که در حکم جاری است و همچنین آب قلیل، یک مرتبه کافی است؛ هر چند بهتر است با آب قلیل دوبار باشد.
- آبهای لوله کشی شهرها و حمام ها و مانند آن که متصل به منبع است حکم آب جاری را دارد، به شرط این که آب منبع به تنهایی یا به اضافه لوله ها کمتر از کر نباشد.
- ظرف نجس را با آب قلیل باید سه مرتبه شست، ولی در آب کر یا جاری یک مرتبه کافی است، هرچند سه مرتبه بهتر است (آبهای لوله کشی در حکم آب جاری است).
- اگر حصیر نجس را که با نخ بافته اند در آب کر یا جاری فرو برند، یا زیر آب لوله کشی بگیرند بعد از برطرف شدن عین نجاست، پاک می شود.
- هرگاه در حوضی که مثلا یک آجر یا یک سنگ آن غصبی است وضو بگیرد اگر وضوی او تصرف در غصب محسوب شود اشکال دارد، همچنین اگر شیر آب یا قسمتی از لوله کشی غصبی باشد.
- آب مطلق اقسامی دارد که هرکدام حکمی دارد و آن پنج قسم است: اول آب کر، دوم آب قلیل، سوم آب جاری و آبهای لوله کشی، چهارم آب باران، پنجم آب چاه، ولی همه این آبها پاک و پاک کننده اند; اما آب مضاف چیزی را پاک نمی کند، بلکه با ملاقات به نجس، نجس می شود.
- اگر چیز نجسی را با آب کر یا جاری یا آب لوله کشی بشویند تا عین نجاست برطرف شود، یا بعد از برطرف کردن عین نجس در آب کر یا جاری فرو برند پاک می شود، ولی فرش و لباس و مانند آن را باید فشار یا حرکت داد تا آب آن خارج شود.
- بیمه قراردادی است بین بیمه کننده و شرکت یا شخص بیمه گر و بر این اساس است که در برابر پولی که به آن شرکت یا آن شخص می دهد خسارتهای وارده بر انسان یا چیزی را جبران کند و این معامله و قرارداد مستقلی است که باشرایطی که در مسائل آینده می آید صحیح است، چه بیمه کالاهای تجارتی باشد، یا ساختمانها و اتومبیلها و کشتیها و هواپیماها، یا بیمه کارمندان و کارگران، یا بیمه عمر و مانند آن که در عرف عقلاء معمول است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا جائز است که بانک چنین عملی را انجام دهد وگرفتن آن جائزه شرعاً جائز است یا نه؟ در این مسأله تفصیل هست به این که اگر عمل قرعه کشی پس از اعلام بانک بصورت شرط از طرف مشتریان نباشد وپول خود را به این شرط نگذارند که قرعه کشی انجام شود، بلکه قرعهکشی فقط بعنوان تشویق مشتریان بوده باشد که بیشتر پول در آن بانک بگذارند و یا اشخاصی حساب در آن بانک باز کنند، در این صورت عمل قرعه جائز است و کسی که قرعه به نام او اصابت کند جائز است آن جائزه را بگیرد و اگر عمل قرعهکشی چنانچه بنحو شرط ضمن عقد مانند عقد قرض و یا عقد دیگری بوده باشد، انجام بگیرد و از باب وفا به آن شرط قرعه بکشند، جائز نمیباشد وگرفتن جائزه نیز برای کسی که قرعه به نام او اصابت کرده است به عنوان وفا به آن شرط جائز نمیباشد.
- [آیت الله مظاهری] هرگاه انسان به شخص یا مؤسّسهای به عنوان هبه پولی بدهد تا او را در قرعه کشی شرکت دهد مانعی ندارد چنانکه مبلغی را که بعداً آن شخص یا مؤسّسه به عنوان جایزه به بعضی افراد میدهد هبه است و مانعی ندارد و فرقی نیست در اینکه بقیه آن پولها را برای خود بردارد یا صرف امور خیریه بنماید و در این صورت بر شخص یا مؤسّسه لازم است که به قرارداد عمل نماید. ______ 1) مائده / 90. 2) مائده / 91.
- [آیت الله خوئی] کشی که به قصد بیرون آمدن منی بازی و شوخی کند، اگرچه منی از او بیرون نیاید، باید روزه را تمام کند و قضا هم بنماید.
- [آیت الله اردبیلی] جایزههایی که بانکها یا غیر آنها برای تشویق قرض دهنده میدهند یا موءسسات دیگر برای تشویق خریدار و مشتری با قرعه کشی میدهند، حلال است و چیزهایی که فروشندهها برای جلب مشتری و زیاد شدن خریدار در داخل جنسهای خود میگذارند، مثل سکّه طلا در قوطی روغن و چای، حلال است و اشکال ندارد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که از روی عمد مثلا زخمی به خود زده یا سمی خورده که قصد خود کشی داشته؛ اگر وصیت کند که مقداری از مال او را به مصرفی برسانند؛ صحیح نیست.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] چاه و مجری آب قنات و آبی که به تدریج از قنات یا چاه خارج می شود هم حکم زمین را دارد و زن از آن ارث نمی برد. بلی از آبی که در هنگام فوت میت درچاه یا منشاء قنات وجود دارد مثل میوه درخت ارث می برد. زن از تمام تاسیسات و اجزاء ساختمان مثل کنتور آب و برق و گاز سیم کشی و لوله کشی و چیزهای که معمولا در خرید خانه همراه خانه معامله شده و عرفا جزء خانه محسوب می شود ارث می برد.
- [آیت الله اردبیلی] آبهای معدنی و آب برخی دریاچهها که با نمک مخلوط شدهاند و نیز آب لوله کشی که در آن کُلر ریختهاند، حکم آب مطلق را دارند، مگر این که مقدار چیز مخلوط شده به قدری زیاد باشد که به آن (آب مطلق) نگویند.
- [آیت الله سبحانی] اگر چیز نجس را بعد از برطرف کردن عین نجاست یک مرتبه در آب کر یا جاری فرو برند یا آب لوله کشی را بر آن مسلط سازند به نحوی که آب به تمام جاهای نجس آن برسد; پاک می شود. باید فرش و لباس و مانند اینها را طوری فشار یا حرکت دهند که آب داخل آن خارج شود.
- [آیت الله وحید خراسانی] خیابانهایی که احداث می شود و خانه و املاک مردم در مسیر انها قرار می گیرد و دولت به جبر و اعمال زور انها را خراب و خیابان کشی می کند عبور از انها جایز است ولی تصرف در مصالح ان املاک بدون اذن مالک انها جایز نیست
- [آیت الله اردبیلی] کارهایی نظیر احداث راه آب، دیوار کشی و نصب موتور که معمولاً در هر سال تکرار نمیشود، در صورتی که در قرارداد شرط نشده باشد، به عهده مالک باغ میباشد و کارهایی نظیر اصلاح درختان، کندن علفهای هرزه و آبیاری که طبق معمول هر سال تکرار میشوند، در صورتی که در قرارداد شرط نشده باشد، به عهده باغبان میباشد.