بیمار
مقابل سلامت و تندرستی را بیماری گویند. از آن در بابهای طهارت، صلات، زکات، صوم، اعتکاف، حج، جهاد، حجر، ضمان، وصیّت، نکاح، طلاق، اطعمه و اشربه، ارث، حدود، قصاص و دیات سخن رفته است.
اگر پزشک بنا به اصرار بیمار، دارویی تجویز نماید و یا سایر اقدامات درمانی که مضرّ است انجام دهد، در صورت ایجاد عارضه، مسؤول کیست؟
اگر پزشک اثر زیان بخش دارو را اعلام کند مسوولیتی در برابر عارضه ندارد و اگر اعلام نکند، مسوول است ولی در هر صورت پزشک باید مقاومت کرده و داروی مضرّ را به بیمار معرّفی نکند.
اگر پزشک اثر زیان بخش دارو را اعلام کند مسوولیتی در برابر عارضه ندارد و اگر اعلام نکند، مسوول است ولی در هر صورت پزشک باید مقاومت کرده و داروی مضرّ را به بیمار معرّفی نکند.
عنوان سوال:
اگر پزشک بنا به اصرار بیمار، دارویی تجویز نماید و یا سایر اقدامات درمانی که مضرّ است انجام دهد، در صورت ایجاد عارضه، مسؤول کیست؟
پاسخ:
اگر پزشک اثر زیان بخش دارو را اعلام کند مسوولیتی در برابر عارضه ندارد و اگر اعلام نکند، مسوول است ولی در هر صورت پزشک باید مقاومت کرده و داروی مضرّ را به بیمار معرّفی نکند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر پزشک به خاطر فراموشی انواع و علائم بیماریها به خاطر گستردگی موضوع بیماری شخص را تشخیص ندهد و لذا نداند داروی مناسب چیست و در نتیجه اصلا دارویی تجویز نکند در صورتی که بیماری تشدید و یا منجر به مرگ گردد، این پزشک در چه حدّی مسؤول است؟ (در صورتی که امکان ارجاع به متخصص باشد).
- اگر دارو یا داروهایی، نه برای نجات جان بیمار بلکه جهت تسکین و مداوای ناراحتیهایی که باعث آزار بیمار می شوند همانند: تب، خارش، درد، زخم و... مصرف شوند و بدانیم یا احتمال دهیم که این داروها مؤثرند و با توجّه به این که اکثر داروهای مؤثر، در کوتاه مدّت یا دراز مدّت دارای عوارض زیادی می باشند، در صورت تجویز پزشک و ایجاد عارضه که گاهی بدتر از بیماری اوّلیّه می باشد، آیا پزشک مسؤولیّتی به عهده خواهد داشت؟ (لازم به ذکر است شایع ترین و بیشترین تجویز دارو در چنین مواردی صورت می گیرد و لذا اهمیّت فراوانی دارد و از طرفی اگر بخواهیم درمان هیچ ضرری نداشته باشد گاهی اصلا هیچ درمانی نباید انجام دهیم).
- به طور کلّی با توجّه به علوم امروزی اگر بدانیم یا احتمال بدهیم که نجات جان بیمار وابسته به مصرف داروهای خاصی می باشد که مضرّند و این مضرّات به احتمال قوی برای همگان رخ خواهد داد و با تجویز پزشک، شخص دچار یک یا چند مورد از این عوارض شود، آیا پزشک مسؤول است؟
- چنانچه بنابر ضرورت در آموزش پزشکی لازم شود دانشجو یا پزشک نامحرم، بیمار را معاینه یا درمانی کند که ملازم لمس و نظر می باشد، آیا اجازه بیمار یا بستگان وی لازم است؟
- آیا بستری کردن بیمار روانی، با توجّه به اینکه هنوز امکان روان درمانی مناسب وجود ندارد، و بخش روانی گاه همچون یک زندان جهت تجویز داروهای خواب آور و خواب کردن بیشتر بیماران مورد استفاده قرار می گیرد، جایز است؟
- اگر بدانیم یا احتمال بدهیم که یک بیمار در اثر بیماری خاصی مثل برخی سرطان ها به زودی خواهد مرد، آیا مجازیم فقط برای افزایش طول عمر وی هر چند به مدت کوتاه روش های درمانی خطرناک و بسیار پرعارضه مثل شیمی درمانی که گاهی عوارض آن شدیدتر از بیماری اولیه است را برای وی تجویز کنیم؟
- اگر بیمار، کاملا بیهوش باشد و در حال حاضر هیچ شخص بالغ یا نابالغ که خویشاوند وی باشد نیز در دسترس نباشد و از طرفی جان بیمار در خطر فوری باشد، جهت اجازه و شرط چه باید کرد؟ آیا می توان طبق وظیفه پزشکی هر گونه اقدام ممکن را بدون اجازه انجام داد؟ اگر سهواً با اقدامات غیر مؤثّر به مرگ بیمار تسریع بخشیده شود مسؤولیّتی بر گردن پزشک معالج خواهد بود؟ و اگر به خاطر خوف از عدم تأثیر درمان و کمک به تسریع مرگ و مدیون شدن، پزشک هیچ کاری انجام ندهد آیا در این صورت پزشک مسؤول خواهد بود؟ زیرا مشاهده شده است گاهی اجل شخصی فرا رسیده ولی علّت مرگ را به غلط به پزشک معالج وی نسبت می دهند؟
- اگر بیمار، کاملا بیهوش باشد و در حال حاضر هیچ شخص بالغ یا نابالغ که خویشاوند وی باشد نیز در دسترس نباشد و از طرفی جان بیمار در خطر فوری باشد، جهت اجازه و شرط چه باید کرد؟ آیا می توان طبق وظیفه پزشکی هر گونه اقدام ممکن را بدون اجازه انجام داد؟ اگر سهواً با اقدامات غیرمؤثّر به مرگ بیمار تسریع بخشیده شود مسؤولیّتی بر گردن پزشک معالج خواهد بود؟ و اگر به خاطر خوف از عدم تأثیر درمان و کمک به تسریع مرگ و مدیون شدن، پزشک هیچ کاری انجام ندهد آیا در این صورت پزشک مسؤول خواهد بود؟ زیرا مشاهده شده است گاهی اجل شخصی فرا رسیده ولی علّت مرگ را به غلط به پزشک معالج وی نسبت می دهند؟
- اگر پزشک بر اثر فراموشی انواع و علائم بیماریها به خاطر گستردگی موضوع بیماری شخص را تشخیص ندهد، در نتیجه اصلاً دارویی تجویز نکند; در صورتی که بیماری تشدید و یا منجر به مرگ گردد، این پزشک در چه حدّی مسئول است؟ (در صورتی که امکان ارجاع به متخصّص باشد)
- گاهی اوقات مطمئن هستیم که یک بیماری، بیمار را به زودی خواهد کشت، از طرفی می دانیم که با یک عمل درمانی مثل جرّاحی ممکن است یا بیمار بهبودی نسبی و احتمالی پیدا کند و یا حتّی زودتر از موعد از دنیا برود، وظیفه ما در چنین حالتی چیست؟ اگر با این کار به تسریع مرگ بیمار کمک کنیم، آیا مدیون نیستیم؟ همچنین اگر اقدام به درمان نکنیم، آیا مسؤول نیستیم؟ با توجّه به این که گاهی نتیجه کار کاملا نامشخص است.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] اگر پزشک بنا به اصرار بیمار، دارویی تجویز نماید یا سایر اقدامات درمانی که مضرّ است انجام دهد، در صورت ایجاد عارضه، مسؤول کیست؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر طبیب طبق درخواست بیمار دارویی را تجویز نماید و بدینوسیله صدمهای به بیمار وارد شود، ضامن کیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا اقدامات پزشک طبیب در غیر رشته تخصصی خود که باعث تشدید بیماری یا بروز عارضه ای جدید یا منجر به فوت بیمار گردد . موجب ضمان است ؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر با توجه به علوم امروزی، امکان تعیین حساسیت یک دارو وجود نداشته باشد، آیا پزشک در صورت ایجاد عارضه مسؤول است؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر پزشک معالج از حاملگی بیمار سوال نکند و بیمار هم پزشک را در جریان قرا ندهد در صورتی که دارو و یا روش تشخیصی مورد استفاده منجر به ضرر و عارضه شود مسئولیت بر عهده کیست؟
- [آیت الله بهجت] اگر دارویی، نه برای نجات جان بیمار بلکه جهت تسکین و مداوای بیماری هایی که باعث آزار بیمار می شود (همانند تب، خارش، درد، زخم و...) مصرف شوند و بدانیم یا احتمال دهیم که این داروها مؤثرند و با توجه به این که اکثر داروهای مؤثر، در کوتاه یا درازمدت دارای عوارض زیادی می باشد، در صورت تجویز پزشک و ایجاد عارضه (که گاهی بدتر از بیماری اولیه می باشد)، آیا پزشک مسؤولیتی به عهده خواهد داشت؟(لازم به ذکر است شایع ترین و بیشترین تجویز دارو در چنین موارد صورت می گیرد و اهمیّت فراوانی دارد).
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر دارویی نه برای نجات جان بیمار، بلکه جهت تسکین و مداوای بیماریهایی که باعث آزار بیمار می شوند (همانند تب، خارش، درد، زخم و...) مصرف شوند و بدانیم یا احتمال دهیم که این داروها مؤثّرند; و با توجه به اینکه اکثر داروهای مؤثّر، در کوتاه یا دراز مدت دارای عوارض زیادی می باشند، در صورت تجویز پزشک و ایجاد عارضه (که گاهی بدتر از بیماری اولیه می باشد)، آیا پزشک مسؤولیتی به عهده خواهد داشت؟ (لازم به ذکر است شایعترین و بیشترین تجویز دارو در چنین مواردی صورت می گیرد و لذا اهمیّت فراوانی دارد).
- [آیت الله بهجت] اگر پزشک باتوجه به گستردگی موضوع ، نداند و یا فراموش کرده باشد که دارو یا روش تشخیصی وی برای خانم های باردار یا شیرده مضر است، مسؤولیت پزشک در صورت ایجاد عارضه در جنین یا مادر در چه حدّ است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر پزشک (با توجه به گستردگی موضوع) نداند و یا فراموش کرده باشد که دارو یا روش تشخیصی وی برای خانمهای باردار یا شیرده مضر است، مسؤولیت پزشک در صورت ایجاد عارضه در جنین یا مادر، در چه حدّ است؟
- [آیت الله بهجت] با توجه به این که بارداری در هفته های اوّل، از روی ظواهر و گاه با روش های ساده چندان قابل تشخیص نیست و از طرفی بیشترین عوارض خطرناک روش های درمانی تشخیصی مضرّ، در همین زمان، آن هم به صورت اختلالات شدید در جنین، رخ می دهد و بدین ترتیب چون یا به علت کمبود امکانات یا عدم فرصت کافی یا عدم تمایل بیمار به صرف هزینه های تشخیص بارداری، یا عدم اطلاع وی از بارداری خود و در نتیجه جواب منفی دادن وی در مورد پرسش پزشک از بارداری وی و حتّی گاهی عدم امکان تشخیص به وسیله ی روش های مدرن به علت جواب های منفی کاذب آزمایشات، پزشک نمی تواند تشخیص دهد و یا نمی داند که بیمار باردار است، روش های تشخیصی درمانی مختلف را برای وی به کار می گیرد. در صورت ایجاد عارضه در مادر یا جنین، آیا پزشک معالج مسؤول است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
مسئله مرتبط یافت نشد