آیا نظریّه و شهادت پزشک در امور غیر محسوس (معاینات جهت ازاله بکارت، زنا و لواط، تجزیه خون جهت کشف جرم و غیره) و محسوس از نظر شرعی حجّت است؟

افتضاض همان ازاله بکارت است که از آن در باب نکاح و دیات سخن گفته شده است.

در منابع فقهی بیشتر در مورد انسان به ویژه زنان به کار رفته است و از آن در باب‌هاى طهارت، نکاح، شهادات، حدود و دیات سخن رفته است.

تجزیه به معنی انحلال شى‏ء مرکب به اجزاى تشکیل دهنده آن در برخی ابواب فقه آمده است.

شهادت به معنای کشته شدن در راه خدا، از آموزه‌های دین اسلام که با آموزه‌هایی دیگر همچون جهاد پیوند دارد. قرآن کریم بارها از این آموزه یاد کرده است. بنابر آیات قرآن، شهید همچون زندگان است و نباید او را مرده خواند. در روایات اسلامی، شهادت بالاترین خوبی‌ها معرفی شده است. واقعه کربلا و شهادت امام حسین (ع) بر جایگاه شهادت در نزد شیعیان افزوده است. بسیاری از شیعیان به شهادت حضرت فاطمه زهرا(س) باور دارند و بنابر برخی روایات، همه امامان شیعه به شهادت رسیده‌اند.

زدودن و برطرف کردن را ازاله گویند. مراد از آن بر حسب چیزی که به آن اضافه می‌شود مانند نجاست، حدث، مو و بردگی، متفاوت است.عمدۀ مباحث مربوط به آن در باب‌های طهارت و صلات آمده، لیکن در دیگر باب‌ها مانند حج و قصاص نیز از آن به مناسبت سخن رفته است.

نام «لواط» برگرفته از نام قوم لوط است؛ اما نام آن پیامبر ارجمند، برگرفته از نام این عمل شنیع نیست.«لواط» در فقه اسلام و قوانین جزایی، اصطلاحی است که برای عمل شنیع هم‌بستری مرد با مرد و جمع شدن آن دو با یک‌دیگر برای اطفای غریزه جنسی به‌کار می‌رود.

زنا به معنای آمیزش جنسی مرد با زنی بدون آنکه بین آن دو عقد ازدواجی واقع شده باشد از گناهان کبیره می‌باشد، حرمت آن ضروری بین مسلمانان بوده و در شرع برای مرتکب زنا، حدّ تعیین شده است. این عمل با اقرار، بَیِّنِه و علم حاکم شرع ثابت می‌شود.

جرم ممکن است در معانی ذیل استعمال شده باشد: • جرم (گناه)‌، به ضم جيم، در لغت به معناي گناه و خطا و اصطلاحی فقهی‌ و حقوقی‌• جرم (ماده دارای جسمیت ملموس)، به کسر جیم، به معنای مواد دارای جسمیت• جرم (فلسفه)، واژه‌ای در متون فلسفی و علمی دوران اسلامی گاه مترادف با جسم و غالباً به معنایی متفاوت اما نزدیک به آن

در اصطلاح اصولي ها , دليل به چيزي گفته مي شود که قابليت استنباط حکم شرعي از آن وجود دارد ; به بيان ديگر , وسيله اي است که مجتهد را ( وجدانا يا تعبدا ) به حکم واقعي مي رساند . اين تعريف شامل ادله قطعي و ظني معتبر ( امارات ) مي گردد , اما اصول عملي را در بر نمي گيرد ; زيرا اين اصول به منظور تعيين وظيفه عملي مکلف در حالت شک به کار مي روند . برخي از اصولي ها حکم شرعي را اعم از حکم واقعي و ظاهري معنا کرده اند . بر اساس اعتقاد اينان , اصول عملي نيز ما را به حکم ـ هر چند حکم ظاهري ـ مي رساند. شايد تقسيم ادله به ادله اجتهادي - ادله قطعي و امارات - و ادله فقاهتي ( اصول عملي ) بر همين مبنا باشد , زيرا دليل اجتهادي مصدر و ريشه حکم واقعي است ـ چه با احراز وجداني از طريق قطع و چه با احراز تعبدي از راه اماره ـ و دليل فقاهتي ,مصدر و ريشه حکم ظاهري است ( بنا بر اين که موداي اماره را حکم ظاهري بدانيم ) . اگر دليل را معنا کنيم به آن چه که مکلف را به حجت مي رساند , شامل اصل عملي و امارات هر دو مي گردد ; زيرا هر دو , در اين که باعث اثبات تنجيز و تعذير ( حجيت ) در برابر حکم واقعي مي گردند, مشترک اند .

خون‌ از نجاسات است که در قلب و رگها جریان دارد. از احکام آن در بابهای طهارت، صلات، صوم، حج، تجارت، صید و ذباحه و اطعمه و اشربه سخن گفته‌ اند.

شهادت به معنای کشته شدن در راه خدا، از آموزه‌های دین اسلام که با آموزه‌هایی دیگر همچون جهاد پیوند دارد. قرآن کریم بارها از این آموزه یاد کرده است. بنابر آیات قرآن، شهید همچون زندگان است و نباید او را مرده خواند. در روایات اسلامی، شهادت بالاترین خوبی‌ها معرفی شده است. واقعه کربلا و شهادت امام حسین (ع) بر جایگاه شهادت در نزد شیعیان افزوده است. بسیاری از شیعیان به شهادت حضرت فاطمه زهرا(س) باور دارند و بنابر برخی روایات، همه امامان شیعه به شهادت رسیده‌اند.

قرینه به شیء همراه کلام، و راهنمای مخاطب به مراد جدّی متکلّم اطلاق می‌شود.

شرط امری محتمل الوقوع در آینده که طرفین حدوث اثر حقوقی را متوقف بر حدوث آن امر محتمل الوقوع می‌نمایند. شرط در علم اصول به معنای هر امری که وجود آن برای تحقق امر دیگری لازم است و در اصطلاح حقوق و فقه به معنی مطلق تعهد است اعم از اینکه در ضمن عقد باشد یا مستقل از عقد. به طور کلی در تعریف شرط به معنای حقوقی و نه معنای منطقی و اصولی در فقه چنین آمده است " الشرط امر زاید علی الثمن و المثمن علی وجه التزام دون التعلیق.... " [۱]

یقین در دین به منزله سرمایه است و ایمان متوقف بر آن می‌باشد. سایر علوم شاخ و برگ آن است و رستگاری در آخرت بدون یقین حاصل نمی‌شود.

تغییر مسیر به:

در اصطلاح اصولي ها , دليل به چيزي گفته مي شود که قابليت استنباط حکم شرعي از آن وجود دارد ; به بيان ديگر , وسيله اي است که مجتهد را ( وجدانا يا تعبدا ) به حکم واقعي مي رساند . اين تعريف شامل ادله قطعي و ظني معتبر ( امارات ) مي گردد , اما اصول عملي را در بر نمي گيرد ; زيرا اين اصول به منظور تعيين وظيفه عملي مکلف در حالت شک به کار مي روند . برخي از اصولي ها حکم شرعي را اعم از حکم واقعي و ظاهري معنا کرده اند . بر اساس اعتقاد اينان , اصول عملي نيز ما را به حکم ـ هر چند حکم ظاهري ـ مي رساند. شايد تقسيم ادله به ادله اجتهادي - ادله قطعي و امارات - و ادله فقاهتي ( اصول عملي ) بر همين مبنا باشد , زيرا دليل اجتهادي مصدر و ريشه حکم واقعي است ـ چه با احراز وجداني از طريق قطع و چه با احراز تعبدي از راه اماره ـ و دليل فقاهتي ,مصدر و ريشه حکم ظاهري است ( بنا بر اين که موداي اماره را حکم ظاهري بدانيم ) . اگر دليل را معنا کنيم به آن چه که مکلف را به حجت مي رساند , شامل اصل عملي و امارات هر دو مي گردد ; زيرا هر دو , در اين که باعث اثبات تنجيز و تعذير ( حجيت ) در برابر حکم واقعي مي گردند, مشترک اند .

علم دارای ارزش ذاتی می‌باشد و در دین مبین اسلام به علم ارزش و بهای بالایی داده شده است.

ادراک و دریافتن چیزی با یکی از حواس پنج‌گانه را حسّ گویند. این عنوان در بابهای شهادات، قصاص و دیات به کار رفته است.