اختلاف
اختلاف ضد اتفاق است.
مسأله رجوع به اعلم در مسائل مورد اختلاف فقها، از جمله مسائلی است که در تمام رساله های عملیّه آمده است; ولی حقیقت این است که تشخیص اعلم کاری سخت، بلکه شاید از محالات باشد! چون هر شخص یا گروهی، شخص خاصّی را اعلم دانسته، و غیر او را اعلم نمی داند. سؤال این است که: (مراجعی بودند که گفته می شد در زمان حیات، و حتّی پس از حیات اعلم از دیگران هستند. ولی آیا ممکن است این مراجع )رضوان الله علیهم( پس از گذشت زمان طولانی از وفاتشان، و با آمدن مراجع جدید که مشغول درس و بحث هستند، و علوم و تحقیقات جدیدی در دست دارند باز هم اعلم از احیا باشند؟
شکّی نیست که علم و دانش همراه زمان در حال تطوّر و تکامل است. و همان گونه که در تعلیقه بر عروه الوثقی، مبحث عدم جواز تقلید ابتدایی از میّت، نوشته ایم، ممکن است بسیاری از مجتهدین زنده از مراجع گذشته اعلمباشند; چون مراجع زنده معلومات و دانش گذشتگان، را به اضافه علوم جدیدی در اختیار دارند. بدین جهت ممکن است در بین مراجع میّت کسانی باشند که از مراجع زنده استعدادی قوی تر داشته باشند، ولی اطّلاعات احیا ممکن است نسبت به اموات اقرب به واقع باشد و ملاک اعلمیّت، اقربیّت به واقع است. همان گونه که ممکن است طبیب امروز از ابن سینا ماهرتر باشد; در حالی که استعداد بوعلی بیشتر بوده است. همچنین در سایر علوم; و روشن است که علم فقه و اصول از این قاعده کلّی مستثنی نیست، و این دو علم دائماً در حال تطوّر و تکامل است.
شکّی نیست که علم و دانش همراه زمان در حال تطوّر و تکامل است. و همان گونه که در تعلیقه بر عروه الوثقی، مبحث عدم جواز تقلید ابتدایی از میّت، نوشته ایم، ممکن است بسیاری از مجتهدین زنده از مراجع گذشته اعلمباشند; چون مراجع زنده معلومات و دانش گذشتگان، را به اضافه علوم جدیدی در اختیار دارند. بدین جهت ممکن است در بین مراجع میّت کسانی باشند که از مراجع زنده استعدادی قوی تر داشته باشند، ولی اطّلاعات احیا ممکن است نسبت به اموات اقرب به واقع باشد و ملاک اعلمیّت، اقربیّت به واقع است. همان گونه که ممکن است طبیب امروز از ابن سینا ماهرتر باشد; در حالی که استعداد بوعلی بیشتر بوده است. همچنین در سایر علوم; و روشن است که علم فقه و اصول از این قاعده کلّی مستثنی نیست، و این دو علم دائماً در حال تطوّر و تکامل است.
عنوان سوال:
مسأله رجوع به اعلم در مسائل مورد اختلاف فقها، از جمله مسائلی است که در تمام رساله های عملیّه آمده است; ولی حقیقت این است که تشخیص اعلم کاری سخت، بلکه شاید از محالات باشد! چون هر شخص یا گروهی، شخص خاصّی را اعلم دانسته، و غیر او را اعلم نمی داند. سؤال این است که: (مراجعی بودند که گفته می شد در زمان حیات، و حتّی پس از حیات اعلم از دیگران هستند. ولی آیا ممکن است این مراجع )رضوان الله علیهم( پس از گذشت زمان طولانی از وفاتشان، و با آمدن مراجع جدید که مشغول درس و بحث هستند، و علوم و تحقیقات جدیدی در دست دارند باز هم اعلم از احیا باشند؟
پاسخ:
شکّی نیست که علم و دانش همراه زمان در حال تطوّر و تکامل است. و همان گونه که در تعلیقه بر عروه الوثقی، مبحث عدم جواز تقلید ابتدایی از میّت، نوشته ایم، ممکن است بسیاری از مجتهدین زنده از مراجع گذشته اعلمباشند; چون مراجع زنده معلومات و دانش گذشتگان، را به اضافه علوم جدیدی در اختیار دارند. بدین جهت ممکن است در بین مراجع میّت کسانی باشند که از مراجع زنده استعدادی قوی تر داشته باشند، ولی اطّلاعات احیا ممکن است نسبت به اموات اقرب به واقع باشد و ملاک اعلمیّت، اقربیّت به واقع است. همان گونه که ممکن است طبیب امروز از ابن سینا ماهرتر باشد; در حالی که استعداد بوعلی بیشتر بوده است. همچنین در سایر علوم; و روشن است که علم فقه و اصول از این قاعده کلّی مستثنی نیست، و این دو علم دائماً در حال تطوّر و تکامل است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
سوال مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
مسئله مرتبط یافت نشد