وظیفه
تکلیف مستفاد از اصول عملی، هنگام شک یا جهل به حکم واقعی را وظیفه عملی گویند. این بحث در اصول فقه کاربرد دارد.
آیا سعی از طبقه دوم جایز است یا نه؟ و اگر جایز نیست، وظیفه کسی که به تصور جایز بودن آن را انجام داده است، چیست؟
اگر طبقه بالایی میان دو کوه باشد، نه بالاتر از آن ها سعی در آن جایز است وگرنه جایز نیست و در صورت دوم حکم کسی که از طبقه دوم سعی کرده است، حکم کسی است که بر اثر جهل سعی نکرده است که در رساله مناسک ذکر شده است.
اگر طبقه بالایی میان دو کوه باشد، نه بالاتر از آن ها سعی در آن جایز است وگرنه جایز نیست و در صورت دوم حکم کسی که از طبقه دوم سعی کرده است، حکم کسی است که بر اثر جهل سعی نکرده است که در رساله مناسک ذکر شده است.
عنوان سوال:
آیا سعی از طبقه دوم جایز است یا نه؟ و اگر جایز نیست، وظیفه کسی که به تصور جایز بودن آن را انجام داده است، چیست؟
پاسخ:
اگر طبقه بالایی میان دو کوه باشد، نه بالاتر از آن ها سعی در آن جایز است وگرنه جایز نیست و در صورت دوم حکم کسی که از طبقه دوم سعی کرده است، حکم کسی است که بر اثر جهل سعی نکرده است که در رساله مناسک ذکر شده است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر مسجد ? طبقه باشد ولی زمان خواندن صیغه مسجد یک طبقه بود و طبقه ? بعدا اضافه شده آیا طبقه ? هم حکم مسجد را دارد (برای خانمها)؟
- اگر مسجد 2 طبقه باشد ولی زمان خواندن صیغه مسجد یک طبقه بود و طبقه 2 بعدا اضافه شده ایا طبقه 2 هم حکم مسجد را دارد (برای خانمها) ؟
- در نمازهای جماعتی که در مسجدالحرام و مسجد نبوی برگزار می شود، برخی از مردم به طبقه بالا می روند و از آن جا به امام جماعت اقتدا می کنند، با این که به دلیل بلندی دیوارها نه امام را می بینند و نه چیزی از صف های جماعت را. آیا برای شخص امامی جایز است که به این گروه در طبقه دوم بپیوندند؟
- رحم در صله رحم به چه طبقه گفته می شود و حد آن را بیان کنید ؟
- نظر حضرتعالی درباره مغازه هایی که به فروش می رسد و مالک هنگام فروش طبقه فوقانی را برای خود شرط می کند اما در رابطه با طبقه تحتانی صحبتی نمی شود اگر خریدار بعداً خواسته باشد زیرزمین بسازد حق با مالک قبلی است یا مالک فعلی؟
- حکم طواف بر سازه جدید در مسجد الحرام ونماز طواف بر طبقه اول یا دوم در حال اختیار یا اضطرار چگونه است ؟
- آیا میتوانید در یکی از طبقات یک برج مسکونی چندین طبقه یک باب مسجد نیز ایجاد نمود در این صورت حکم طبقات بالاو پایین آن محل چیست؟
- شخص نیکوکاری قصد دارد منزلش را حسینیه کند لکن طبقه فوقانیی آنرا برای خود و فرزندانش نگهدارد نحوه وقف او باید به چه نحوی باشد ؟
- در رساله مناسک فرموده اید اگر مکلَّف بداند گرچه اجمالاً که میان جده و حرم نقطه محاذی یکی از میقات ها وجود دارد همچنان که با توجه به محاذات جده با جحفه این مسأله بعید نیست جایز است که با نذر مُحرم شود. لیکن با توجه به این ادّعا که جده از نظر طول جغرافیایی پس از جحفه واقع شده است، گاه در وجود چنین نقطه محاذاتی شک می شود و نمی توان وجود نقطه محاذاتی میان آن و مکه مکرمه در مقایسه با جحفه تصور کرد. نظر حضرت عالی در این باب چیست؟
- زنی انجام اعمال عمره اش را تا یوم الترویه به تأخیر می اندازد و پیش از به جا آوردن شان خونی می بیند و تصور می کند خون حیض است، در نتیجه نیتش را به حج اِفراد تبدیل می کند و در عرفات حاضر می شود و در آن جا متوجه می شود که آن خون استحاضه بوده است، در این صورت چه کند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله جوادی آملی] آیا سعی در طبقه زیر زمین و طبقه سوم و چهارم ... جایز است؟
- [آیت الله جوادی آملی] آیا سعی در طبقه زیر زمین و طبقه سوم و چهارم … جایز است؟
- [آیت الله سبحانی] آیا دفن اموات در چند طبقه جایز است؟
- [آیت الله جوادی آملی] آیا رمی جمرات در طبقه سوم و چهارم... جایز است؟
- [آیت الله جوادی آملی] آیا رمی جمرات در طبقه سوم و چهارم … جایز است؟
- [آیت الله مظاهری] آیا رمی جمرات از طبقه فوقانی جایز است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] کودک نابالغی با اجازه پدرش محرم شده، و طواف را نیمه کاره رها کرده، به تصوّر این که همان مقدار کافی است، و سعی را نیز از طبقه دوم انجام داده است. اکنون تکلیف او چیست؟
- [آیت الله وحید خراسانی] کودک نابالغی با اذن پدر محرم شد و طواف را نیمه کاره به تصور اینکه همین مقدار کافی است رها کرد و سعی را نیز از طبقه دوم انجام داده تکلیف چیست
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر زمینی برای مسجد وقف شده باشد، آیا جایز است طبقه اوّل آن را حسینیّه و طبقه دوّم را مسجد بنا کنند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا رمی جمرات از طبقه فوقانی جایز و مکفی است؟ و چنانچه بر اثر ازدحام جمعیت، رمی در طبقه پایین مشکل باشد، تکلیف چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر ملکی را بر افراد مخصوصی، مثلاً بر اولاد خود وقف کند که هر طبقهای بعد از طبقه دیگر از آن استفاده کنند، چنانچه متولّی وقف آن را اجاره دهد و بمیرد، اجاره باطل نمیشود، ولی اگر متولّی نداشته باشد و یک طبقه از کسانی که ملک بر آنها وقف شده، آن را اجاره دهند، و در بین مدت اجاره بمیرند، چنانچه طبقه بعدی آن اجاره را امضاء نکنند، اجاره باطل می‌شود، و در صورتی که مستأجر مالالاجاره تمام مدت را داده باشد، مابقی مالالاجاره را از زمان باطل شدن، پس میگیرد.
- مراد از میت در مسائل یاد شده کسی است که ریهها و قلب او کاملاً متوقف باشند و بازگشتی نداشته باشد. و اما کسی از نظر مغزی مرده است در حالی که قلب و ریه او هرچند به کمک دستگاه وظیفه خود را انجام میدهند میت شمرده نمیشود و قطع اعضای او برای الحاق به زنده به هیچوجه جایز نیست.
- زن مستحاضه اگر پیش از آنکه خود را وارسی کند مشغول نماز شود ، چنانچه قصد قربت داشته و به وظیفه خود عمل کرده مثلاً استحاضهاش قلیله بوده و به وظیفه استحاضه قلیله عمل نموده ، نماز او صحیح است ، و اگر قصد قربت نداشته یا عمل او مطابق و ظیفهاش نبوده ، مثل آنکه استحاضه او متوسطه بوده و به وظیفه قلیله رفتار کرده ، نماز او باطل است .
- جایز نیست که بانکها به خرید و فروش این اوراق بپردازند، و همچنین گرفتن کارمزد برای این کار جایز نیست.
- لازم نیست جبیره از جنس چیزهائی باشد که نماز در او جایز است ، بلکه اگر از حریر یا از أجزاء حیوانی که خوردن گوشت آن جایز نیست بوده باشد ، مسح بر آن جایز است .
- برداشتن بخشی از بدن انسان زنده برای پیوند زدن در صورتی که قطع آن زیان مهمی داشته باشد مانند چشم و دست و امثال آنها جایز نیست، ولی اگر زیان مهمی نداشته باشد مانند قطعهای از پوست یا نخاع یا یک کلیه در صورت سالم بودن کلیه دیگر با فرض رضایت صاحبش جایز است اگر کودک یا دیوانه نباشد وگرنه به هیچوجه جایز نیست و هرگاه قطع آن جایز بود گرفتن پولی به ازای آن نیز جایز است.
- زن مستحاضه اگر نتواند خود را وارسی نماید ، باید به آنچه مسلّماً وظیفه اوست عمل کند ، مثلاً اگر نمیداند استحاضه او قلیله است یا متوسطه باید کارهای استحاضه قلیله را انجام دهد ، و اگر نمیداند متوسطه است یا کثیره باید کارهای استحاضه متوسطه را انجام دهد ، ولی اگر بداند سابقاً کدام یک از آن سه قسم بوده ، باید به وظیفه همان قسم رفتار نماید .
- بنابر احتیاط جایز نیست انسان در مرگ کسی صورت و بدن خود را بخراشد ، و موی خود را قطع کند ، ولی به سر و صورت زدن جایز است .
- کسی که وظیفه او تیمم است اگر در بعضی از جاهای تیمم او زخم یا دمل یا شکستگی باشد ، باید به دستور وضوی جبیرهای ، تیمم جبیرهای نماید .
- کسی که نشسته نماز میخواند ، اگر موقع خواندن نماز احتیاط بتواند بایستد ، باید به وظیفه کسی که نماز را ایستاده میخواند عمل کند .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] همسر متوفی از طبقه دوم نیست ولی در کنار آنها ارث می برد همانطور که با طبقه اول ارث می برد.
- [آیت الله اردبیلی] طبقه سوّم، (عمو، عمّه، دایی، خاله و فرزندان آنان) هستند به تفصیلی که گفته شد که اگر از طبقه اوّل و دوم کسی نباشد، اینها ارث میبرند.
- [آیت الله بهجت] طبقه سوم عمو، عمه، دایی، خاله و اولاد آنان است به تفصیلی که گفته شد، که اگر از طبقه اول و دوم کسی نباشد، اینها ارث می برند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر ملکی را بر افراد مخصوصی مثلا بر اولاد خود وقف کند که هر طبقه ای بعد از طبقه دیگر از آن استفاده کنند، چنانچه متولی ملک آن را اجاره دهد و بمیرد در صورتی که مراعات مصلحت وقف یا مصلحت طبقه بعد را کرده باشد اجاره باطل نمی شود. ولی اگر یک طبقه از کسانی که ملک بر آنها وقف شده آن را اجاره دهند و در بین مدت اجاره بمیرند نفوذ اجاره نسبت به آینده نیاز به اجازه طبقه های بعد دارد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] طبقه سوم که همگی یک صنف هستند عمو و عمّه و دایی و خاله (مستقیم یا غیر مستقیم) و فرزندان (مستقیم یا غیر مستقیم) ایشان میباشند که اگر از طبقه اوّل و دوم کسی نباشد اینها ارث میبرند.
- [آیت الله وحید خراسانی] طبقه سوم عمو و عمه و دایی و خاله و اولاد انان است به تفصیلی که گذشت که اگر از طبقه اول و دوم کسی نباشد اینها ارث می برند
- [آیت الله فاضل لنکرانی] طبقه سوم عبارتند از عمو و عمه و دایی و خاله و فرزندان آنها که اگر از طبقه اول و دوم کسی نباشند اینها از میت بنابر احکام آینده ارث می برند.
- [آیت الله بهجت] کسانی که به واسطه خویشی ارث می برند سه دسته یا طبقه هستند: طبقه اول: پدر و مادر و اولاد میّت است و با نبودن اولاد، اولاد اولاد، هرچه پایین آیند، که هر کدام آنان که به میّت نزدیکتر است ارث می برد بدین معنی که مثلاً اگر نوه میّت هست نتیجه او ارث نمی برد. و تا یک نفر از این طبقه هست طبقه دوم ارث نمی برند، مگر این که کسی که از طبقه اول وجود دارد، شرعا از ارث ممنوع شود، که در این صورت نوبت به طبقه دوم می رسد. طبقه دوم: جدّ، یعنی پدر بزرگ و پدر او، هرچه بالا رود، و جدّه، یعنی مادربزرگ و مادر او، هر چه بالا رود، پدری باشد یا مادری؛ و خواهر و برادر، و با نبودن برادر و خواهر، اولاد ایشان، هرکدام آنان که به میت نزدیکتر است ارث می برد که معنای آن در طبقه اول گفته شد. و تا یک نفر از این طبقه هست طبقه سوم ارث نمی برند. طبقه سوم: عمو، عمه، دایی، خاله، هرچه بالا روند، و اولاد آنان هرچه پایین آیند، و تا یک نفر از عموها، عمه ها، دایی ها و خاله های میت زنده اند، اولاد آنان ارث نمی برند، ولی اگر میت عموی پدری و پسر عموی پدر و مادری داشته باشد، و غیر از اینها وارثی نداشته باشد، ارث به پسر عموی پدر و مادری می رسد و عموی پدری ارث نمی برد. اگر میت وارثی از قبیل پسر یا دختر عمو، یا پسر یا دختر عمه، یا پسر یا دختر دایی، یا پسر یا دختر خاله که از طرف پدر و مادر هستند و از طرف دیگر عمو یا عمه یا دایی یا خاله از طرف پدر یا فقط مادر دارد، احتیاط در این است که دو طبقه با هم صلح نمایند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] طبقه اول عبارتند از پدر مادر فرزندان فرزندان آنها (نوه) به تفصیلی که بیان می شود.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر ملکی را بر افراد مخصوصی مثلا بر اولاد خود وقف کند که هر طبقه ای بعد از طبقه دیگر از آن استفاده کنند؛ چنانچه متولی وقف آن را اجاره دهد و بمیرد؛ اجاره باطل نمی شود؛ ولی اگر متولی نداشته باشد و یک طبقه از کسانی که ملک بر آنها وقف شده؛ آن را اجاره دهند و در بین مدت اجاره بمیرند؛ چنانچه طبقه بعدی آن اجاره را امضاء نکنند؛ اجاره باطل می شود. و در صورتی که مستاجر مال الاجاره تمام مدت را داده باشد؛ مال الاجاره از زمان مردنشان تا آخر مدت اجاره را از مال آنان می گیرد.