بیع مرابحه
فروش کالا به بیشتر از قیمت خرید آن با اعلام بهای کالای خریداری شده را بیع مرابحه گویند. از آن در باب تجارت سخن رفته است.
آیا در بیع مرابحه می توان مخارج حمل و نقل را به قیمت خرید افزود و نیز مقداری را که خود بر روی کالا کار کرده است؟
بسمه تعالی: کلیه هزینه ها را می توان از راًس المال حساب کرد که بگوید کالا به این مبلغ تمام شده است و نباید بگوید که به این مبلغ خریده ام، ولی اگر خود کار کرده باید طرف را آگاه سازد که این مقدار کار کرده ام . والله العالم
بسمه تعالی: کلیه هزینه ها را می توان از راًس المال حساب کرد که بگوید کالا به این مبلغ تمام شده است و نباید بگوید که به این مبلغ خریده ام، ولی اگر خود کار کرده باید طرف را آگاه سازد که این مقدار کار کرده ام . والله العالم
عنوان سوال:
آیا در بیع مرابحه می توان مخارج حمل و نقل را به قیمت خرید افزود و نیز مقداری را که خود بر روی کالا کار کرده است؟
پاسخ:
بسمه تعالی: کلیه هزینه ها را می توان از راًس المال حساب کرد که بگوید کالا به این مبلغ تمام شده است و نباید بگوید که به این مبلغ خریده ام، ولی اگر خود کار کرده باید طرف را آگاه سازد که این مقدار کار کرده ام . والله العالم
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر در ضمن معامله شرط شود که خریدار، فرد دیگری را برای خرید کالا معرفی کند آیا این شرط ضمن عقد بیع صحیح است؟
- در بازار کالا و اوراق بهادار(سهام)، معاملاتی تحت عنوان اختیار خرید یا فروش وجود دارد یعنی در مقابل دریافت مبلغ معینی ملتزم می شود در صورت درخواست طرف مقابل، مقدار معینی از کالا یا دارایی خاص را در سر رسید مشخص به قیمت معین به وی بفروشد یا از وی خریداری کند و این کار به جهت مصون ماندن از نوسانات احتمالی و سود بردن است آیا این معاملات صحیح است؟
- ملک موقوفه ای با نظر تولیت، تفکیک و قطعه بندی شده است و مقداری از آن جزء شارع قرار گرفته است. در حال حاضر کل ملک، اعم از قطعات و شوارع، جز طرح حرم به حرم می باشد. آیا می توان برای شوارع مطالبه ی قیمت نمود؟
- ملک موقوفه ای با نظر تولیت، تفکیک و قطعه بندی شده است و مقداری از آن جزء شارع قرار گرفته است. در حال حاضر کل ملک، اعم از قطعات و شوارع، جز طرح حرم به حرم می باشد. آیا می توان برای شوارع مطالبه ی قیمت نمود؟
- پدر اینجانب وصیت کرد که از ثلث مالش بعد از مخارج معمول، یک حج واجب و نماز و روزه به مدت عمر، هزینه شود و بنده به عنوان وصی پس از بررسی به این نتیجه رسیدم که ثلث اموال بیشتر از موارد وصیت می باشد. آیا می توان کل ثلث را در بانک یا در معامله ای به کار گرفت و از درآمد آن به وصیت عمل نمود و مابقی را در دیگر امور به عنوان صدقه ی جاریه مصرف کرد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] آیا در صورت نیاز و ضرورت میتواند خرید و فروش نماید؟ آیا در این امور توکیل یا نقل به غیر بیع لازم است (یعنی به شخص دیگری وکالت دهد تا از طرف او خرید و فروش کند یا به غیر خرید و فروش، مثلا با قرض یا بخشش نقل و انتقال کنند؟
- [آیت الله خامنه ای] ج: خرید و فروش نسیه کالا به مبلغی بیشتر از قیمت نقدی آن اشکال ندارد و تفاوت نقد و نسیه ربا محسوب نمی شود.
- [آیت الله علوی گرگانی] اینجانب با کامیون خویش موادّ مخدّر حمل و نقل میکردم و از این کار پشیمانم کرایههایی که از این بابت میگرفتم، چه صورت دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا می توان وام کالا یا خرید خانه یا ساخت خانه را برای قرضی که بابت این امور شده است مصرف نمود؟
- [سایر] آیا مرابحه وکالتی به شکل ذیل، صحیح است؟ اگر مشتری به فروشنده مراجعه کند، و از وی کالایی را بخواهد؛ آنگاه فروشنده پولی را به مشتری بدهد و به وی وکالت دهد که از طرف خودش فروشنده کالایی را خریداری کند؛سپس فروشنده، همان کالا را با اضافه کردن سودی بر قیمت خریداری شده توسط مشتری، به وی بفروشد؟
- [آیت الله نوری همدانی] خرید، فروش و استعمال و حمل و نقل تمامی مسکرات چه حکمی دارد؟ آیا استعمال مسکرات در مواردی چون بیماری و برای درمان، تغییری در حکم ایجاد مینماید یا خیر؟
- [آیت الله بهجت] اگر از اموالی چون اتومبیل اداره که مربوط به کار پدر می شود، جهت برخی استفاده های شخصی [یعنی حمل و نقل اعضای خانواده [در حین انجام خدمت استفاده شود، آیا می توان آن را به حساب مزایایی گذاشت که علم به عدم پرداخت آن ها وجود دارد؟
- [سایر] سر سال خمسی مقداری مواد غذایی زیاد آمده است؛ آیا به قیمت فعلی باید محاسبه شود یا قیمت خرید نیز کفایت میکند؟
- [آیت الله خامنه ای] خرید کالا به طور نسیه به مدّت یک سال به قیمتی بیشتر، از قیمت نقدی آن چه حکمی دارد؟ و همچنین فروش چک به قیمتی بیشتر یا کمتر از مبلغ آن برای مدّت معیّنی چه حکمی دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] فروشنده کالایی که به صورت عمده فعالیت دارد در زمان فروش کالا با خریدار طی میکند که قیمت کالا بستگی به مدّت خرید دارد و خریدار قبول میکند و چک آن را پرداخت میکند لذا سر موعد تاریخ چک مراجعه و اظهار مینماید که هنوز کالا را نفروختهام و یا اینکه توان پرداخت چک سر تاریخ مقرّر را ندارم و میخواهم سه ماه دیگر تاریخ چک را تمدید نمایم و چک قبلی را از فروشنده دریافت و یک فقره چک به مبلغ بالاتر میدهد آیا این نوع معامله جایز است یا خیر؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر تراکتور و دیگر لوازمی که برای زراعت لازم است بخرد و به واسطه زراعت به کلی از بین بروند، می تواند تمام قیمت آن‌ها را جزء مخارج حساب کند،و همچنین است اگر مقداری از قیمت آن‌ها کم شود می تواند آن مقدار را جزء مخارج حساب کند، ولی اگر بعد از زراعت چیزی از قیمتشان کم نشود نباید چیزی از قیمت آن‌ها را، جزء مخارج حساب نماید.
- مسافری که خرجی او تمام شده، یا ماشین او از کار افتاده، چنانچه سفر او سفر معصیت نباشد و نتواند با قرض کردن یا فروختن چیزی خود را به مقصد برساند، اگرچه در وطن خود فقیر نباشد، می تواند زکات بگیرد. ولی اگر بتواند در جای دیگر با قرض کردن یا فروختن چیزی مخارج سفر خود را فراهم کند، فقط به مقداری که به آنجا برسد، می تواند زکات بگیرد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که گاو و وسایل کشاورزی دیگری که عرفاً برای زراعت به کار می رود بخرد اگر به واسطه زراعت بکلّی از بین برود، می تواند تمام قیمت آن‌ها را جزء مخارج حساب نماید و اگر مقداری از قیمت آن‌ها کم شود، می تواند آن مقدار را جزء مخارج حساب کند، ولی اگر بعد از زراعت چیزی از قیمتشان کم نشود، نباید چیزی از قیمت آن‌ها را جزء مخارج حساب نماید.
- [آیت الله جوادی آملی] .مناسبترین قسم داد و ستد آن است که فروشنده اصلاً قیمت خرید را نگوید (مساومه)؛ ولی اگر قیمت خرید کالا را به خریدار گفت و خواست بر اساس آن معامله کند , خواه مساوی خرید بفروشد یا بر آ ن بیفزاید یا از آن بکاهد , حتماً باید همه خصوصیت هایی که در افزایش یا کاهش قیمت اثر دارد, مانند نقد محض، نسیه صرف و اقساط را بگوید.
- [آیت الله اردبیلی] اگر زمینی را بخرد و در آن زمین، گندم یا جو بکارد، پولی که برای خرید زمین داده، جزء مخارج حساب نمیشود، اما میتواند اجاره آن را به همان ترتیبی که گفته شد، جزء مخارج حساب نماید؛ ولی اگر زراعت را بخرد، پولی را که برای خرید آن داده میتواند جزء مخارج حساب نماید و از محصول کم کند؛ اما باید قیمت کاهی را که از آن به دست میآید، از پولی که برای خرید زراعت داده کسر نماید، مثلاً اگر زراعتی را پانصد تومان بخرد و قیمت کاه آن صد تومان باشد، فقط چهار صد تومان آن را میتواند جزء مخارج حساب نماید.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که بدون گاو و چیزهای دیگری که برای زراعت لازم است نمی تواند زراعت کند، اگر آن‌ها را بخرد و به واسطه زراعت به کلی از بین برود، می تواند تمام قیمت آن‌ها را جزء مخارج حساب نماید و اگر مقداری از قیمت آن‌ها کم شود، می تواند آن مقدار را جزء مخارج حساب کند ولی اگر بعد از زراعت چیزی از قیمت آن‌ها کم نشود، نباید چیزی از قیمت آن‌ها را جزء مخارج حساب نماید.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که بدون گاو و چیزهای دیگری که برای زراعت لازم است نمیتواند زراعت کند، اگر آن‌ها را بخرد و به واسطه زراعت به کلی از بین برود، میتواند تمام قیمت آن‌ها را جزء مخارج حساب نماید، و اگر مقداری از قیمت آن‌ها کم شود، میتواند آن مقدار را جزء مخارج حساب کند، ولی اگر بعد از زراعت، چیزی از قیمت آن‌ها کم نشود، نباید چیزی از قیمت آن‌ها را جزء مخارج حساب نماید.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که بدون گاو وچیزهای دیگری که برای زراعت لازم است نمیتواند زراعت کند، اگر آن‌ها را بخرد و به واسطه زراعت بکلّی از بین بروند میتواند تمام قیمت آن‌ها را جز مخارج حساب نماید ولی اگر مقداری از قیمت آن کم شود و یا اصلاً کم نشود نمیتواند قیمت آنرا جز مخارج حساب نماید.
- [آیت الله اردبیلی] اگر مسلمانان به امر امام معصوم علیهالسلام با کفّار جنگ کنند و چیزهایی را در جنگ به دست آورند، به آن‌ها غنیمت گفته میشود و مخارجی را که برای غنیمت کردهاند، مانند مخارج نگهداری و حمل و نقل آن و نیز مقداری را که امام علیهالسلام صلاح میداند به مصرفی برساند و چیزهایی را که مخصوص به امام است، باید از غنیمت کنار بگذارند و خُمس بقیّه آن را بدهند.
- [آیت الله مظاهری] اگر مسلمانان به امر حکومت اسلامی با کفّار جنگ کنند و چیزهایی در جنگ به دست آورند، به آن‌ها غنیمت گفته میشود و مخارجی را که برای غنیمت کردهاند مانند مخارج نگهداری و حمل و نقل آن و نیز مقداری را که امامعلیه السلام صلاح میداند به مصرفی برساند و چیزهایی که مخصوص به امام است باید از غنیمت کنار بگذارند و خمس بقیه آن را بدهند. 7 - زمینی که کافر ذمّی از مسلمان بخرد:
- [آیت الله نوری همدانی] اگر مسلمانان به امر امام ( علیه السّلام ) با کفار جنگ کنند و چیزهائی در جنگ بدست آورند به آن‌ها غنیمت گفته می شود . و مخارجی را که برای غنیمت کرده اند ، مانند مخارج نگهداری و حمل و نقل آن و نیز مقداری را که امام ( علیه السّلام ) صلاح می داند به مصرفی برساند و چیزهائی که مخصوص به امام است ، باید از غنیمت کنار بگذارند و خمس بقیّة آن را بدهند . 7 زمینی که کافر ذمّی از مسلمان بخرد:
- [آیت الله بروجردی] اگر مسلمانان به امر امام عَلَیْهِ السَّلَام با کفار جنگ کنند و چیزهایی در جنگ به دست آورند، به آن‌ها غنیمت گفته میشود و مخارجی را که برای غنیمت [خرج] کردهاند مانند مخارج نگهداری و حمل و نقل آن و نیز مقداری را که امام عَلَیْهِ السَّلَام صلاح میداند به مصرفی برساند و چیزهایی که مخصوص به امام است، باید از غنیمت کنار بگذارند و خمس بقیة آن را بدهند.