امام جماعت
امام جماعت به معنی پیش نمازاست واز آن در باب صلاة، سخن رفته است. ومهم‌ترین مباحث آن عبارت است از:
آیا فرد غیر روحانی در صورتی که امام جماعت حاضر نباشد می تواند به عنوان امام جماعت نماز را برگزار نماید؟
شایسته است امام جماعت روحانی باشد مگر در مواردی استثنایی که فرد غیر روحانی که مقبول نمازگزاران و عادل باشد می تواند به صورت موقت و محدود امامت کند. والله العالم
شایسته است امام جماعت روحانی باشد مگر در مواردی استثنایی که فرد غیر روحانی که مقبول نمازگزاران و عادل باشد می تواند به صورت موقت و محدود امامت کند. والله العالم
عنوان سوال:
آیا فرد غیر روحانی در صورتی که امام جماعت حاضر نباشد می تواند به عنوان امام جماعت نماز را برگزار نماید؟
پاسخ:
شایسته است امام جماعت روحانی باشد مگر در مواردی استثنایی که فرد غیر روحانی که مقبول نمازگزاران و عادل باشد می تواند به صورت موقت و محدود امامت کند. والله العالم
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- امام جماعت فرد غیر روحانی و سخنرانی وی برای نمازگزاران جایز است؟
- در مسجدی که امام جماعت عادل نماز را برگزار می کند شخصی در حالی که نماز جماعت برگزار شده، به قصد اینکه به دیگران بفهماند که امام عادل نیست نماز را فرادی می خواند آیا نماز وی صحیح است؟
- اگر ماًمومین زن باشند آیا می توان از امام جماعت زن در صورت وجود امام روحانی استفاده کرد؟
- آیا پرداخت حق الزحمه به امام جماعت برای اقامه نماز جماعت جایز است؟
- اگر معتکف در مسجد یا جای دیگر امام جماعت باشد آیا برای اقامه نماز می تواند از مسجد خارج شود و در صورتی که کسی دیگر (غیر معتکف) حاضر باشد به جای او نماز را اقامه کند؟
- حکم کلمه آمین در قنوت نماز پس از استماع دعای امام جماعت چیست؟
- آیا نماز عصری را که فرادی خوانده است می تواند به نماز ظهری که امام جماعت می خواند اعاده نماید؟
- اگر در نماز جماعت دو نفر با هم به رکعت سوم برسند و طوری است که باید بعد از سلام نماز جماعت ، بقیّه نماز را فرادا بخوانند آیا یکی از این دو می تواند بدون قصد فرادا کردن ، نیّتش را از جماعت اوّل به امامت این شخص برگرداند و بقیّه نماز را به امامت دیگری بخواند؟
- در صورت نبود امام جماعت مرد، آیا زن می تواند برای بانوان امام جماعت شود؟
- شخصی در نماز جماعت، بعد از گفتن تکبیرة الاحرام به رکوع رفت، ولی قبل از رسیدن به حد رکوع، امام جماعت سر از رکوع برداشت، آیا نماز این شخص به جماعت صحیح است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] اقامه ی جماعت توسط غیر روحانی شناخته شده در صورتی که یک فرد روحانی ناشناسی حاضر باشد، چگونه است؟
- [آیت الله بهجت] در مسجدی که در نزدیکی ما است، به دلیل نبودن فرد روحانی، یک نفر غیر معمّم اقامه ی جماعت می کند، در مسجد دورتر یک فرد روحانی و معمّم امام جماعت است. اولویت برای شرکت در نماز جماعت، با کدام مسجد است؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] در صورت بودن روحانی یا امکان دسترسی به روحانی آیا اقامه نماز جماعت در مسجد به همراه امام جماعت غیر روحانی صحیح است؟
- [آیت الله بهجت] حکم نماز جماعتی که به امامت جماعت فرد ریش تراش از روی جهل به مسأله برگزار شده است، چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر نماز جماعت ظهر به امامت فردی و نماز جماعت عصر به امامت فرد دیگری برگزار گردید و پس از نماز عصر، امام جماعت اول (نماز ظهر) بیان کرد که من برای نماز وضو نداشته ام، وظیفه مأمومین در این باره چیست؟ آیا دوباره باید نماز ظهر و عصر را بجا آورند؟ و یا اینکه فقط نماز ظهر کافی است؟ و یا نماز مأمومین صحیح است؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا هنگامی که امام جماعت نماز عصر را برگزار می نماید ، کسی که نماز ظهر را نخوانده می تواند به امام جماعت اقتدا کند؟ این مورد در خصوص نماز مغرب و عشا نیز مورد سؤال است.
- [آیت الله اردبیلی] آیا امامت جماعت، توسط فرد غیر روحانی جایز است یا خیر؟ و خواندن نماز جداگانه در هنگام اقامه نماز جماعت (به قصد هتک حرمت یا بدون این قصد)، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا روحانی کاروان، که نماز طوافش را به صورت فرادی خوانده، می تواند همان نماز را مانند نمازهای یومیّه، به نیّت جماعت برای افراد کاروان امامت کند؟
- [سایر] اگر برای مرد در نماز جماعت، حدثی اتفاق افتاد (در این جایگاه سخت) چه کند؟ با توجه به این که آبروی مؤمن و روحانی ای که امام جماعت است، مورد خطر است. و هم‌چنین در حال حاضر وسایل صوتی و تصویری برای امام جماعت می گذارند. خلاصه امام جماعت اگر این امر حدث در اثناء نماز برایش اتفاق افتاد چه کند؟
- [آیت الله بهجت] امام راتب مسجدی غیر روحانی است. اگر فردی روحانی به طور اتفاقی به آن مسجد برود و بخواهد امام جماعت بشود، آیا باید از امام راتب غیر روحانی اجازه بگیرد؟ و اگر هر دو قصد اقامه جماعت داشته باشند، اقتدا به کدام یک ارجح است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- نماز عید فطر و قربان در زمان حضور امام(علیه السلام) واجب است و باید به جماعت خوانده شود و در زمان ما که امام(علیه السلام) غائب است; مستحب می باشد و می شود به جماعت و فرادی خواند.
- کسی که یک رکعت از امام عقب مانده وقتی امام تشهد رکعت آخر را می خواند نیم خیز بنشیند و صبر کند تا امام تشهد نماز را بگوید و بعد برخیزد. شرائط امام جماعت:
- در نماز جماعت باید بین مأموم و امام پرده و مانند آن که پشت آن دیده نمی شود فاصله نباشد و هم‌چنین است بین انسان و مأموم دیگری که انسان به واسطه او به امام متصل شده است، ولی اگر امام مرد و مأموم زن باشد; چنانچه بین آن زن و امام یا بین آن زن و مأموم دیگری که مرد است و زن به واسطه او به امام متصل شده است پرده و مانند آن باشد اشکال ندارد.
- هر کس نماز خود را به سبب عذری، ناقص می خواند نمی تواند امام جماعت برای دیگران باشد مگر در یک مورد و آن اگر امام جماعت به واسطه عذری با تیمم یا وضوی جبیره ای نماز بخواند، می شود به او اقتد کرد.
- بنابر احتیاط واجب کسی که مرض خوره یا پیسی دارد، نباید امام جماعت شود. احکام جماعت:
- کلیه شرایطی که در امام جماعت معتبر است در امام جمعه نیز معتبر می باشد.
- نماز عید فطر و قربان را در زمان غیبت امام(علیه السلام) می توان با جماعت خواند و نمازهای مستحبی را هم نمی شود به جماعت خواند، مگر نماز استسقاء که برای آمدن باران می خوانند.
- اگر امام جماعت در شماره رکعت های نماز شک کند; مثلاً شک کند که سه رکعت خوانده یا چهار رکعت، چنانچه مأموم یقین داشته باشد که چهار رکعت خوانده و به امام بفهماند که چهار رکعت خوانده است، امام باید نماز را تمام کند و خواندن نماز احتیاط لازم نیست. و نیز اگر امام یقین داشته باشد که چند رکعت خوانده است و مأموم در شماره رکعت های نماز شک کند، باید به شک خود اعتنا ننماید. 6. شک در نماز مستحبی
- اگر موقعی که امام در رکوع است اقتدا کند و به رکوع امام برسد، اگر چه ذکر امام تمام شده باشد; نمازش به طور جماعت صحیح است و یک رکعت حساب می شود. اما اگر به مقدار رکوع خم شود و به رکوع امام نرسد نماز را به نیت فرادی تمام کند و احتیاطاً دوباره بخواند.
- اگر امام جماعت، قضای نماز یومیه خود را می خواند; می شود به او اقتدا کرد و هم‌چنین اگر نماز قضای کسی را می خواند که نماز از او به طور قطعی فوت شده است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] نماز جمعه باید به جماعت برگزار شود ونمی توان آن را بطورفرادی بجا آورد .
- [آیت الله جوادی آملی] .اذان و اقامه در چند مورد ساقط می شوند: یکم: کسی که وارد نماز جماعتی شده و می خواهد با آن جماعت نماز بخواند, در صورتی که برای آن نماز جماعت , اذان و اقامه گفته شده باشد , اذان و اقا مه از او ساقط است , هر چند او هنگام اذان و اقامه حاضر نبوده و بعضی از رکعت ها را ادراک نکرده باشد، اگر این نماز جماعت در مسجد برگزار شد , نباید برای نماز خود اذان و اقامه بگوید. دوم: کسی که برای اقامه نماز مستقل وارد مسجدی شد که در آن، نماز جماعت صحیح با اذ ان و اقامه برگزار شد و او در آن نماز شرکت نکرده یا بعد از تمام شدن نماز جماعت وارد شد , به شرط آنکه تمام صف ها پراکنده نشده باشند; حتی یک صف هم باقی باشد اذان و اقامه از او ساقط است; چه بخواهد نماز را به تنهایی بخواند یا به جماعت و در صورت جماعت , چه امام با شد و چه مأموم.
- [آیت الله بهجت] امام جماعت باید یک نفر باشد، ولی اگر در بین نماز برای امام حادثهای پیش آمد، مثل مردن، بیهوشی، دیوانگی، حدث، مرض، جاری شدن خون از بینی، احتیاج به قضای حاجت، و همینطور است اگر امام متوجه شود که طهارت نداشته و یا نماز او شکسته بوده است، امام یا مأمومین میتوانند دیگری را امام قرار دهند، خواه آن فرد از اعضای جماعت باشد و یا کسی باشد که ابتداءاً میخواهد نماز بخواند.
- [آیت الله مظاهری] اگر امام یا مأموم بخواهد نمازی را که به جماعت خوانده دوباره به جماعت بخواند، در صورتی که جماعت دوّم غیر از اوّل باشد اشکال ندارد، و لازم نیست همه اشخاص جماعت دوّم غیر از جماعت اوّل باشند. بنابراین یک امام جماعت میتواند در دو مسجد نماز جماعت بخواند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] نماز جمعه باید به جماعت برگزار شود و نمی توان آن را به طور فرادی بجا آورد.
- [آیت الله سیستانی] - خروج فرد معتکف برای شرکت در نماز جماعتی که خارج از محلّ اعتکاف برگزار می‌شود، بنا بر احتیاط واجب، جایز نیست مگر فردی که در مکه مکرّمه معتکف شده باشد که وی میتواند برای نماز جماعت یا فرادی از مسجد خارج شود و در هر جای مکه که میخواهد نماز بخواند.
- [آیت الله اردبیلی] هنگامی که امام جماعت، نماز واجب شبانهروزی را میخواند، هر یک از نمازهای واجب شبانهروزی را میتوان به او اقتدا کرد، ولی اگر امام جماعت نماز خود را احتیاطا دوباره بخواند، فقط در صورتی که احتیاط مأموم با احتیاط امام از یک جهت باشد به نحوی که اگر نماز امام درست بوده، نماز مأموم نیز صحیح بوده است و اگر نماز امام اشکال داشته، نماز مأموم نیز دارای اشکال بوده است میتواند به او اقتدا کند.
- [آیت الله اردبیلی] در نماز جمعه علاوه بر شرایطی که برای صحّت نماز گفته شده است، پنج شرط دیگر نیز وجود دارد: 1 نماز جمعه باید به جماعت خوانده شود. 2 حداقل تعداد نمازگزاران با امام جمعه باید پنج نفر مرد عاقل و بالغ و بنابر احتیاط غیر مسافر باشند. 3 امام جمعه قبل از نماز دو خطبه بخواند. 4 بین دو محلّی که نماز جمعه برگزار می‌شود، حداقل یک فرسخ شرعی فاصله باشد. 5 امام جمعه واجد شرایط باشد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر امام و مأموم بخواهند پس از نماز جمعه نماز ظهر را احتیاطاً بجا آورند ، می توانند آن را به جماعت برگزار کنند ،ولی مأمومی که در نماز جمعه شرکت نکرده اگر به این نماز احتیاطی اقتداء کند از نماز ظهر او مُجْزی نیست وباید آن را اعاده نماید .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر امام و مأموم بخواهند پس از نماز جمعه، نماز ظهر را احتیاطاً بجا آوردند می توانند آنرا به جماعت برگزار کنند ولی مأمومی که در نماز جمعه شرکت نکرده نمی تواند به این نماز اقتدا کند و اگر به این نماز اقتدا کند از نماز ظهر او مجزی نیست و باید آن را اعاده نماید.