اگر شخصی نداند که نماز وی در بیرون از حدّ ترخص قضا شده یا در داخل آن، قضای آن را باید شکسته بجا آورد یا کامل؟

حَدِّ تَرَخُّص مسافتی است که مسافر باید از آنجا به بعد نمازش را شکسته بخواند و می‌تواند روزه خود را افطار کند. بر اساس احادیث این نقطه جایی است که اذان شهر شنیده نشود یا دیوارهای آن دیده نشود.

نماز (واژه‌ای فارسی و معادل کلمه عربی «صَلاة») عملی عبادی است که پنج بار در اوقات معینی از شبانه روز واجب است. در این عبادت، نمازگزار رو به قبله می‌ایستد و ذکرهای ویژه‌ای را خوانده و اعمال ویژه‌ای مانند رکوع و سجده را به جا می‌آورد. نماز به دو شکل فردی (فُرادا) و جماعت خوانده می‌شود.

انجام عمل بعد از سپری شدن وقت مخصوص آن را قضا گویند.

حدّ یکی از اقسام احکام، در اسلام است.

اتمام به معنی تمام کردن می‌باشد. از «اتمام نماز» در باب صلات و از «اتمام عمل» در بابهایی همچون صوم و حج سخن رفته است.

یقین در دین به منزله سرمایه است و ایمان متوقف بر آن می‌باشد. سایر علوم شاخ و برگ آن است و رستگاری در آخرت بدون یقین حاصل نمی‌شود.

ذمّه از ماده «ذَمَمَ» به معنی عهد، کفالت، امان، حرمت، حق و ضمان می‌باشد. [۱] [۲] [۳]

جمع معانی زیادی در کاربردهای مختلف دارد که در مقاله ذیل به آن پرداخته می شود.