پیمانه ای
به آنچه که بر حسب متعارف و معمول نزد مردم با پیمانه سنجش میشود، پیمانهای اطلاق میگردد و از آن به مناسبت در بابهای مختلف فقهی همچون زکات، تجارت و اقرار سخن رفته است.
اگر از نظر وزن مساوی باشند، اشکال ندارد ولی اگر از نظر وزن متفاوت باشند، ربا و حرام است مگر اینکه به آن که کمتر است یک چیز دیگر از جنس دیگر ضمیمه کند.س: در صورتی که از تعاونی مصرفی اداره ای و یا حتی از طریق کوپن ارزاق عمومی مثلاً برنجی با کیفیت متوسط دریافت کنیم و بخواهیم این برنج را با نوع بهتری تعویض نماییم حکم این معاوضه چیست؟ آیا می شود آن را به صاحب برنج خوبتر داده و به عوض آن از نظر مقدار برنج بهتری اما کمتر از برنج اولی دریافت کرد؟ و یا اینکه بایستی برنج را فروخت و با پول آن برنج مرغوب را خریداری نمود؟ آیا معامله ی نوع اول از مصادیق ربا هست یا خیر؟
ج) در فرض مرقوم، معامله نوع اول از مصادیق ربا است و نوع دوم صحیح و بدون اشکال است.