عدول کردن
برگشتن؛ بازگشتن؛ إعراض كردن
عدول کردن از نیّت در بین نماز چگونه است؟
عدول نیّت از نافله به فریضه (نماز واجب) وبالعکس جایز نیست و در عدول از فریضه به نافله، بعضی موارد استثنا شده است، چنان چه در مسایل نماز جماعت خواهد آمد (مسأله 785 رساله).
عدول نیّت از نافله به فریضه (نماز واجب) وبالعکس جایز نیست و در عدول از فریضه به نافله، بعضی موارد استثنا شده است، چنان چه در مسایل نماز جماعت خواهد آمد (مسأله 785 رساله).
پاسخ:
عدول نیّت از نافله به فریضه (نماز واجب) وبالعکس جایز نیست و در عدول از فریضه به نافله، بعضی موارد استثنا شده است، چنان چه در مسایل نماز جماعت خواهد آمد (مسأله 785 رساله).
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- تا کجای نماز جماعت می توان به فرادا عدول کرد که پس از آن دیگر عدول امکان پذیر نیست؟
- آیا در نماز استیجاری می توان برای رسیدن به جماعت، به نافله عدول کرد؟
- آیا عدول از نافله به نافله صحیح است؟
- اگر نمازگزار در نماز مغرب نیّت نماز ظهر کند و در رکعت سوم بفهمد که نماز ظهر کرده است؛ آیا می تواند نیّت را به نماز مغرب برگرداند؟
- نیّت نماز مسافر چگونه است؟ آیا ذکر قصر یا اتمام، در نیّت لازم است؟
- نیّت نماز قضا چگونه باید باشد؟
- شخصی در تشهد آخر نماز جماعت برای درک ثواب، نیّت کرده و می نشیند ولی در هنگام نیّت، نیّت فرادا کرده نه جماعت؛ آیا نماز او درست است یا نه؟
- عدول از یک مجتهد به مجتهد دیگر به چه چیز محقّق می شود؟
- آیا می شود از یک مرجع تقلید به علت نداشتن رساله فارسی به دیگری عدول کرد؟
- آیا می توان از روزه ی مستحبّی به روزه ی واجب عدول کرد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] عدول نیت از نماز عشاء به مغرب (وقت عدول) چه حکمی دارد ؟
- [آیت الله سیستانی] عدول نیت از نماز مستحبی به واجب چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مظاهری] آیا کسی که نیت روزة مستحبی کرده، میتواند بعد از اذان صبح از نیت خود به روزة واجب عدول کند؟
- [آیت الله مظاهری] آیا کسی که نیت روزه مستحبی کرده، میتواند بعد از اذان صبح از نیت خود به روزة واجب عدول کند؟
- [آیت الله سیستانی] عدول نیت از نماز واجب به نماز مستحبی چه حکمی دارد ؟
- [آیت الله بروجردی] آیا نیّت روزه مستحبّی را در اثنای روز می‌توان عدول به روزه واجب کرد و هم چنین عکس آن؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] عدول از نماز قضایی به نماز قضای دیگر، در حال نماز چگونه است؟
- [آیت الله اردبیلی] مسافری بعد از قصد ده روز، یک نماز چهار رکعتی خوانده و از قصد اقامه هم عدول کرده است، ولی نمیداند که آیا عدول، قبل از نماز چهاررکعتی واقع شده یا بعد از آن. وظیفهاش نسبت به نمازهای آینده چیست؟
- [سایر] عدول در نماز به چه معنا است و چه مواردی را شامل می‌شود؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا می توان در رکعت دوم و پیش از رکوع از نماز عصر به نماز ظهر عدول کرد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر به نیت نماز ظهر مشغول نماز شود و در بین نماز یادش بیاید که نماز ظهر را خوانده است، نمیتواند نیت را به نماز عصر برگرداند، مگر اینکه قصدش این بوده که نمازی که بر او واجب است بخواند و اشتباهاً کلمه ظهر را در نیت آورده است و یا اینکه خیال کرده ظهر را باید بخواند؛ و در صورت جائز نبودن عدول باید نماز را بشکند و نماز عصر را بخواند؛ و همینطور است در نماز مغرب و عشا.
- اگر پیش از خواندن نماز ظهر، سهواً مشغول نماز عصر شود و در بین نماز بفهمد اشتباه کرده است، چنانچه در وقت مشترک باشد، باید نیت را به نماز ظهر برگرداند، یعنی نیت کند که آنچه تا حال خواندهام و آنچه را مشغولم و آنچه بعد میخوانم همه نماز ظهر باشد، و بعد از آنکه نماز را تمام کرد، نماز عصر را بخواند. و اگر در وقت مخصوص به ظهر باشد، پس اگر بعد از نماز فهمید، نمازش باطل است، مگر آنکه به قصد آنچه الآن وظیفه اوست بهجا آورده و در تطبیق آن بر عصر اشتباه کرده باشد؛ نظیر اینکه به جای ظهر، کلمه عصر بگوید؛ و اگر در اثناء متوجه شود باید عدول کرده، نیت را به نماز ظهر برگرداند، و احتیاط به اعاده هر دو نماز بعد از آن ترک نشود. و اگر موقعی ملتفت شد که داخل وقت مشترک شده است عدول به نماز ظهر مینماید، و اگر بعد از نماز فهمید نماز او صحیح است و عصر حساب می‌شود و اعاده عصر بعد از نماز ظهر لازم نیست.
- اگر پیش از خواندن نماز مغرب، سهواً مشغول نماز عشا شود و در بین نماز بفهمد که اشتباه کرده، چنانچه تمام آنچه را خوانده یا مقداری از آن را، در وقت مشترک خوانده و به رکوع رکعت چهارم نرفته، باید نیت را به نماز مغرب برگرداند و نماز را تمام کند و بعد نماز عشا را بخواند؛ و اگر به رکوع رکعت چهارم رفته باید نماز را تمام کند، بعد نماز مغرب را بخواند. اما اگر تمام آنچه را خوانده در وقت مخصوص نماز مغرب خوانده باشد نمازش خالی از اشکال نیست، حتی اگر به مغرب عدول کرده باشد.
- اگر در بین نماز جماعت نیت فُرادی نماید، بنا بر احتیاط واجب نباید دوباره نیت جماعت کند، ولی اگر مردّد شود که نیت فُرادی کند یانه، و بعد تصمیم بگیرد نماز را با جماعت تمام کند، نمازش صحیح است.
- اگر مسافر، فقط وقت چهار رکعت نماز را داشت و نیت ظهر کرد و در اثنای نماز نیت اقامت ده روز یا بیشتر نمود، نماز او باطل است؛ پس آن نماز را قطع میکند و شروع به نماز عصر مینماید و بعد قضای ظهر را بهجا می‌آورد؛ ولی اگر این نیت اقامت با اختیار اوست، احتیاطاً این کار را نکند.
- اگر مسافر به نیت اینکه نماز را شکسته بخواند، مشغول نماز شود و در بین نماز تصمیم بگیرد که ده روز یا بیشتر بماند، باید نماز را چهار رکعتی تمام نماید. و اگر بعد از سلام نماز از نیت خود برگشت، بنابر اظهر این برگشت از نیت بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتی تأثیری ندارد، و بقیه نمازهایش نیز تمام است.
- انسان باید نماز را به نیّت قُربت، یعنی برای انجام فرمان خداوند عالم بهجا آورد و لازم نیست نیّت را از قلب خود بگذراند یا مثلاً به زبان بگوید که (چهار رکعت نماز ظهر میخوانم قُربةًالیاللّه)، بلکه همینقدر که انگیز? انسان از این کار، نماز خواندن برای خدا باشد در تحقّق نیّت کافی است. ولی بهتر و افضل این است که نیّت نماز را از قلب خود بگذراند، مگر اینکه نزدیک به حدّ وسوسه برسد.
- اگر خواندن نماز آیات را بهقدری تأخیر بیندازد که خورشید یا ماه شروع به باز شدن کند، بنابر احتیاط واجب باید نیت ادا و قضا نکند، ولی اگر بعد از باز شدن تمام آن نماز بخواند باید نیت قضا نماید.
- کسی که فقط به اندازه خواندن یک رکعت نماز وقت دارد، باید نماز را به نیت ادا بخواند.
- عدول از مجتهد زنده به مجتهد دیگر، در صورت تساوی دو مجتهد در اعلمیّت، در جمیع مسائل یا در بعض مسائل که ارتباطی با هم ندارند، جایز است؛ ولی احوط ترک عدول است مگر به اعلم؛ و حکم اَورَعیّت نیز مانند اعلمیّت است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر در بین نماز عصر اطمینان حاصل شود که نماز ظهر را نخوانده است و نیّت را از نماز عصر به نماز ظهر برگرداند و مقداری از نماز را به نیّت ظهر به جا آورد، آن گاه به یادش بیاید که نماز ظهر را خوانده بود، میتواند نیّت را به نماز عصر برگرداند و آن را به پایان برساند و چون معنای صحّت عدول آن است که تمام اجزای گذشته, اعم از رکن و غیر آن، به حساب نماز دوم (عدول یافته) شمرده می‌شود، زیادهّ رکن یا غیر آن لازم نمیآید, هرچند احتیاط مستحب, اعاده بعد از اتمام نماز است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] احتیاط واجب این است که اگر نمازی قضا شده است قبل از نماز ادای بعدی آن را قضا کند. و اگر مشغول نماز ادا شده و سپس متوجه شد که نمازی از همان روز قضا شده است به احتیاط واجب نیت خود را به قضا برگرداند. و اگر مشغول نماز ادا شود و بعداً متوجه شود که نماز قضا از قبل دارد مستحب است نیت خود را به نماز قضا برگرداند. در دو فرض قبل، اگر وقت تنگ باشد یا از محل عدول گذشته باشد مثلاً نماز صبح قضا شده و بعد از رکوع رکعت سوم متوجه شود نمی تواند عدول کند.
- [آیت الله سبحانی] اگر برای خود، در مسجد معتکف شود، در نیمه عمل نمی تواند عدول کند، و آن را به نیّت فرد دیگر ادامه دهد، و هم‌چنین اگر از طرف فردی معتکف شده، در نیمه عمل نمی تواند عدول کند و به نیت خودش ادامه دهد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه پیش از خواندن نماز ظهر سهواً مشغول خواندن نماز عصر شود و در بین متوجه گردد، چنانچه در وقت مشترک باشد باید عدول کند، یعنی نیت خود را به نماز ظهر برگرداند و قصد کند آنچه خوانده نماز ظهراست و به همین ترتیب آن را ادامه دهد و بعد از آن که نماز را تمام کرد نماز عصر را بخواند و اگر در وقت مخصوص ظهر باشد نماز او باطل است و باید نماز را به نیت ظهر از سر بگیرد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر به نیت نماز ظهر مشغول نماز شود و در بین نماز یادش بیاید که نماز ظهر را خوانده است ، نمی تواند نیت را به نماز عصر برگرداند بلکه باید نماز رابشکند و نماز عصر را بخواند و همینطور است در نماز مغرب و عشا و این مطلب بر این اساس است که عدول از سابق بلا حق جائز نیست ، ولی عکس آن جائز است .
- [آیت الله وحید خراسانی] عدول از جماعت به فرادی در حال تشهد قبل از سلام امام در صورتی که از اول قصد عدول نداشته اشکال ندارد و هم‌چنین است قبل از تشهد در صورتی که معذور باشد و در غیر این دو صورت محل اشکال است چه از اول نیت عدول داشته باشد یا در اثناء قصد عدول کند ولی اگر به وظیفه منفرد عمل کرده نمازش صحیح است و هم‌چنین اگر بعد از گذشتن محل قرایت عدول کرده و از اول قصد انفراد نداشته نمازش از جهت ترک قرایت صحیح است
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه از روی غفلت یا فراموشی شروع به نمازعشا کند و در اثنا بفهمد که نماز مغرب را نخوانده باید نیت را به نماز مغرب برگرداند، مگر این که وارد رکوع رکعت چهارم شده باشد که در این صورت عدول جایز نیست و باید ادامه دهد و نماز مغرب را بعد به جا آورد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر وقت نماز ادا وسعت داشته باشد می تواند در بین نماز نیت را به نماز قضا برگرداند، ولی باید برگرداندن نیت به نماز قضا ممکن باشد مثلاً اگر مشغول نماز ظهر است، در صورتی می تواند نیت را به قضای صبح برگرداند که داخل رکوع رکعت سوم نشده باشد، ولی اگر با علم و تذکر به قضا شروع به ادا کرده باشد عدول محل تأمل است و احوط ترک آن است. 1. ظهر شرعی در بعض از مواقع چند دقیقه پیش از ساعت دوازده وگاهی چند دقیقه بعد از ساعت دوازده است. 2. بنابراین تقریباً یازده ساعت و یک ربع بعد از ظهر شرعی، آخر وقت نماز مغرب و عشا است.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر پیش از خواندن نماز ظهر، سهواً مشغول نماز عصر شود و در بین نماز بفهمد اشتباه کرده است، چنانچه در وقت مشترک باشد باید نیّت را به نماز ظهر برگرداند یعنی نیّت کند که آنچه که تا بحال خواندهام و آنچه را مشغولم و آنچه بعد میخوانم همه نماز ظهر باشد و بعد از آن که نماز را تمام کرد، نماز عصر را بخواند، و اگر در وقت مخصوص به ظهر باشد والتفات هم در وقت مختص بوده نماز صحیح است و بعد عمل کند به آنچه در مسأله قبل گفته شد و اگر التفات در وقت مشترک بوده، اگرچه شروع در نماز در وقت مختصّ به ظهر باشد عدول صحیح است.
- [آیت الله اردبیلی] بنابر احتیاط عدول از مجتهد زنده به مجتهد زنده دیگر جایز نیست، مگر این که مجتهد دوم اعلم باشد که در این صورت عدول واجب است.