بیماری
مقابل سلامت و تندرستی را بیماری گویند. از آن در بابهای طهارت، صلات، زکات، صوم، اعتکاف، حج، جهاد، حجر، ضمان، وصیّت، نکاح، طلاق، اطعمه و اشربه، ارث، حدود، قصاص و دیات سخن رفته است.
اگر کسی بر اثر بیماری و یا در اثر کهولت سن، نتواند به اندازه ی رکوع خم شود، چه باید بکند؟
باید به چیزی تکیه دهد و رکوع کند، و اگر موقعی هم که تکیه داده نتواند به طور معمول رکوع کند، باید به هر اندازه می تواند خم شود و اگر به هیچ صورتی نتواند خم شود، باید با سر اشاره نماید. (جهت اطلاع بیشتر به مسأله 848 رساله رجوع شود).
باید به چیزی تکیه دهد و رکوع کند، و اگر موقعی هم که تکیه داده نتواند به طور معمول رکوع کند، باید به هر اندازه می تواند خم شود و اگر به هیچ صورتی نتواند خم شود، باید با سر اشاره نماید. (جهت اطلاع بیشتر به مسأله 848 رساله رجوع شود).
عنوان سوال:
اگر کسی بر اثر بیماری و یا در اثر کهولت سن، نتواند به اندازه ی رکوع خم شود، چه باید بکند؟
پاسخ:
باید به چیزی تکیه دهد و رکوع کند، و اگر موقعی هم که تکیه داده نتواند به طور معمول رکوع کند، باید به هر اندازه می تواند خم شود و اگر به هیچ صورتی نتواند خم شود، باید با سر اشاره نماید. (جهت اطلاع بیشتر به مسأله 848 رساله رجوع شود).
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- کسی که خلقت اولیه اش خمیده بوده یا در اثر کهولت سن و یا بیماری، قدّ خمیده ای دارد، برای انجام رکوع چه باید بکند؟
- در رکوع به چه اندازه ای باید خم شویم؟
- کسی که نشسته نماز می خواند، برای رکوع باید به چه اندازه ای خم شود؟
- در تصادفی که موجب تسریع در فوت فرد شود، نوع قتل چیست؟ مثلاً مصدوم در تصادف که پایش شکسته، در اثر کهولت سنّ یا برخی بیماری ها پس از چند روز فوت می کند.
- اگر شخصی بر اثر بیماری، نتواند به مقدار ذکر، در رکوع بماند، چه باید بکند؟
- در اثر کهولت سن یا بعضی از عوارض جسمی، قسمتی از ظواهر بدن به وسیله ی قسمتی دیگر پوشیده می شود، آن قسمت ها باید چگونه غسل شود؟
- اگر قبل از آن که به مقدار رکوع خم شود و بدن آرام گیرد، سهوا ذکر رکوع را بگوید، نمازش چه حکمی دارد؟
- اگر قبل از آن که به مقدار رکوع خم شود و بدن آرام گیرد، عمدا ذکر رکوع را بگوید، نمازش چه حکمی دارد؟
- بیماری که رکوع و سجود را با اشاره انجام می دهد در صورتی که شک کند در حال رکوع است یا سجده، تکلیف چیست؟
- بیماری که رکوع و سجود را با اشاره به جا می آورد، در صورتی که شک کند در سجده است یا رکوع، تکلیفش چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] فردی به دلیل کهولت سن دچار فراموشی میشود و در بیشتر نمازها، رکوع (حداقل یک رکوع) را فراموش میکند و بعد از نماز یادش میآید، اما در تکرار نماز هم رکوع را فراموش کرده و در تکرار متعدد یک نماز این فراموشی تکرار میشود. وظیفه ایشان نسبت به نمازهایش چیست؟
- [آیت الله سبحانی] اگر در نماز جمعه مأموم سهواً در رکعت اوّل بدون اینکه قنوت بگیرد به اندازه رکوع خم شود حکم نمازش چیست؟
- [آیت الله مظاهری] سوال : امام جماعتی به خاطر کهولت سنّ و ضعف جسمی؛ هنگام قیام مقداری بدن او لرزش دارد. لطفاً پاسخ فرمایید آیا می توان به ایشان اقتدا نمود؟
- [آیت الله سیستانی] نافله ظهر و عصر اگر بعد از نماز ظهر وعصر خوانده شود به چه نیتی باشد وآیا میتوان بعلت کهولت سن نافله ها را نشسته خواند؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا داشتن مغازه و خانهای برای سکونت بدون امکان استیفا و بهرهبرداری از آنها به علت کهولت سن و بیماری (سکته قلبی و مغزی) و کم ارزش بودن اجاره مغازهها، دلیلی بر تمکن صاحب آن بوده و موجب سقوط تعهد فرزند برای تأمین معیشت پدر و مادر صاحب مغازه و خانه میشود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در اثر کهولت سن یا بعض عوارض جسمی، قسمتی از ظاهر بدن بوسیله قسمتی از پوست بدن پوشیده شده آیا باید برای غسل قسمتی که پوشیده شده بشویند یا جزء باطن محسوب می شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] پیرزنی هستم که توانایی انجام اعمال حج را به علت کهولت سن ندارم با این که مستطیعه هستم، آیا میتوانم در حال حیات کسی را به نیابت خود به حج بفرستم و حال آنکه امید بهبود در آینده نیز ندارم؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] پیرزنی هستم مستطیع، که به علّت کهولت سن توانایی انجام اعمال حج را ندارم. آیا می توانم در حال حیات کسی را به نیابت خود به حج بفرستم، و حال آن که امید بهبودی در آینده نیز ندارم؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اینجانب که به علّت کهولت سن و بالا بودن قندخون و بیماریهای دیگر قادر به انجام فریضه حج نمی باشم، آیا می توانم کسی را به نیابت از طرف خودم به حج بفرستم؟
- [آیت الله وحید خراسانی] اینجانب که به علت کهولت سن و بالا بودن قند خون و امراض دیگر قادر به انجام فریضه حج نمی باشم ایا می توانم نیابتا از طرف خود کسی را به حج بفرستم یا خیر
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر به اندازه رکوع خم شود، ولی دستها را به زانو نگذارد، اشکال ندارد.
- رکوع باید با قصد باشد، اگرچه بعد از خم شدن پدید آید، پس اگر به قصد کار دیگر مثلاً برای کشتن جانوری خم شود، و قصد رکوع بعد از خم شدن به وجود آمد، بنابر اظهر کافی است.
- اگر موقعی که امام در رکوع است اقتدا کند و پیش از آنکه به اندازه رکوع خم شود، امام سر از رکوع بردارد، می تواند نیت فرادی کند یا می تواند صبر کند تا در رکعت بعد به امام ملحق شود و در صورت ملحق شدن ، تکبیرِ دیگر لازم نیست.
- کسی که نمیتواند ایستاده یا نشسته رکوع کند و برای رکوع فقط میتواند درحالیکه نشسته است کمی خم شود، یا درحالیکه ایستاده است با سر اشاره کند؛ باید ایستاده نماز بخواند و برای رکوع با سر اشاره نماید.
- اگر عمدا قنوت نخواند قضا ندارد ؛ و اگر فراموش کند و پیش از آن که به اندازه رکوع خم شود یادش بیاید، مستحب است بایستد و بخواند، و اگر در رکوع یادش بیاید، مستحب است بعد از رکوع قضا کند، و اگر در سجده یادش بیاید مستحب است بعد از سلام نماز ، قضا نماید و احتمال دارد هرجای نماز که یادش آمد بتواند قنوت را بجا آورد .
- اگر موقعی که امام در رکوع است اقتدا کند و به مقدار رکوع خم شود ولی شک کند که به رکوع امام رسیده یا نه، نمازش صحیح است و بنا بر احتیاط فُرادی می شود.
- موقعی که ایستاده، باید بدن را عمداً حرکت ندهد و به طرفی خم نشود و به جایی تکیه نکند، ولی اگر از روی ناچاری باشد، یا در خم شدن برای رکوع پاها را حرکت دهد اشکال ندارد.
- اگر رکوع را فراموش کند و پیش از آنکه به سجده برسد، یادش بیاید، اگر به قصد رکوع خم شده بود و مختصر مکثی در رکوع کرد؛ فقط قیام بعد از رکوع را انجام نداده، بنابراین برمیگردد و آن قیام را بهجا آورده و به سجده میرود، والاّ باید ایستاده و بعد به رکوع رود؛ و احتیاط مستحب است اگر فراموش کردن رکوع قبل از خم شدن باشد، نماز را دو مرتبه بخواند؛ و چنانچه به حالت خمیدگی به رکوع برگردد، نمازش باطل است.
- کسی که دست یا زانوی او با دست و زانوی دیگران فرق دارد، مثلاً دستش خیلی بلند است که اگر کمی خم شود به زانو میرسد یا زانوی او پائینتر از مردم دیگر است که باید خیلی خم شود تا دستش به زانو برسد، باید به اندازه معمول خم شود.
- هرگاه رکوع را بهطور غیر معمول بهجا آورد، مثلاً به چپ یا راست خم شود، اگرچه دستهای او به زانو برسد، صحیح نیست.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] هرگاه نتواند به اندازه رکوع خم شود باید به چیزی تکیه نموده و رکوع کند و اگر موقعی هم که تکیه داده نتواند به طور معمول رکوع کند، باید به هر اندازه که میتواند خم شود واگر هیچ نتواند خم شود باید موقع رکوع بنشیند و نشسته رکوع کند و اگر نشسته هم نتواند رکوع کند، باید ایستاده نماز بخواند و به قصد رکوع ذکر رکوع را بگوید و مستحب است برای رکوع با سر یا چشم هم اشاره کند.
- [آیت الله سیستانی] هر گاه نتواند به اندازه رکوع خم شود ، باید به چیزی تکیه دهد و رکوع کند ، و اگر موقعی هم که تکیه داده نتواند به طور معمول رکوع کند ، باید به اندازهای که عرفاً به آن رکوع گفته شود خم شود ، و اگر به این مقدار نیز نتواند خم شود ، باید برای رکوع با سر اشاره نماید .
- [آیت الله خوئی] هرگاه نتواند به انداز رکوع خم شود، باید به چیزی تکیه دهد و رکوع کند، و اگر موقعی هم که تکیه داده نتواند بهطور معمول رکوع کند بنابر احتیاط باید به هر اندازه میتواند خم شود و اشاره به رکوع نیز بنماید و اگر هیچ نتواند خم شود، باید برای رکوع با سر اشاره نماید.
- [آیت الله علوی گرگانی] هرگاه نتواند به اندازه رکوع خم شود، باید به چیزی تکیه دهد و رکوع کند و اگر موقعی هم که تکیه داده، نتواند بطور معمول رکوع کند، باید به هر اندازه میتواند خم شود و اگر هیچ نتواند خم شود، باید موقع رکوع بنشیند و نشسته رکوع کند و احتیاط واجب آن است که نماز دیگری هم بخواند و برای رکوع در حال ایستادن آن با سر اشاره نماید.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] هرگاه نتواند به اندازه رکوع خم شود باید به چیزی تکیه دهد و رکوع کند و اگر موقعی هم که تکیه داده نتواند به طور معمول رکوع کند باید به هر اندازه می تواند خم شود و اگر هیچ نتواند خم شود باید موقع رکوع بنشیند و نشسته رکوع کند و احتیاط مستحب آن است که نماز دیگری هم بخواند و برای رکوع آن با سر اشاره نماید.
- [آیت الله سبحانی] هرگاه نتواند به اندازه رکوع خم شود، باید به چیزی تکیه دهد و رکوع کند و اگر موقعی هم که تکیه داده نتواند به طور معمول رکوع کند باید به هر اندازه می تواند، خم شود و اگر هیچ نتواند خم شود، باید موقع رکوع بنشیند و نشسته رکوع کند و احتیاط واجب آن است که نماز دیگری هم بخواند و برای رکوع آن با سر، در حال ایستاده، اشاره نماید.
- [آیت الله نوری همدانی] هر گاه نتواند به اندازه رکوع خم شود ، باید به چیزی تکیه دهد و رکوع کند و اگر موقعی هم که تکیه داده نتواند به طور معمول رکوع کند ، باید به هر اندازه می تواند ، خم شود و اگر هیچ نتواند خم شود ، باید موقع رکوع بنشیند و نشسته رکوع کند و احتیاط واجب آن است که نماز دیگری هم بخواند و برای رکوع آن سر اشاره نماید .
- [امام خمینی] هرگاه نتواند به اندازه رکوع خم شود باید به چیزی تکیه دهد و رکوع کند و اگر موقعی هم که تکیه داده نتواند به طور معمول رکوع کند باید به هر اندازه می تواند خم شود و اگر هیچ نتواند خم شود باید موقع رکوع بنشیند و نشسته رکوع کند، و احتیاط مستحب آن است که نماز دیگری هم بخواند و برای رکوع آن با سر اشاره نماید.
- [آیت الله اردبیلی] اگر نتواند به اندازه رکوع خم شود، باید به چیزی تکیه دهد و رکوع کند و اگر هنگامی که تکیه داده نیز نتواند به نحو معمول رکوع کند، باید به هر اندازه که میتواند خم شود و اگر هیچ نتواند خم شود، باید هنگام رکوع بنشیند و نشسته رکوع کند و احتیاط واجب آن است که نماز دیگری نیز بخواند و برای رکوع آن با سر اشاره نماید.
- [آیت الله وحید خراسانی] هرگاه نتواند به اندازه رکوع شرعی که در مساله گذشت خم شود باید به چیزی تکیه دهد و رکوع شرعی را به جا اورد و اگر موقعی هم که تکیه داده نتواند رکوع شرعی را به جا اورد در صورتی که متمکن از رکوع عرفی است بنابر احتیاط واجب باید رکوع عرفی را به جا اورد و به سر هم در حال قیام اشاره به رکوع بنماید و اگر نتواند به اندازه رکوع عرفی هم خم شود یا هیچ نتواند خم شود بنابر احتیاط واجب موقع رکوع بنشیند و نشسته رکوع کند و نماز دیگری هم بخواند و برای رکوع ان در حال ایستادن با سر اشاره نماید