اعتیاد
عادت کردن و خو گرفتن را اعتیاد گویند. این عنوان به مناسبت در باب‌های زکات، خمس، صوم، حج و نکاح مطرح شده است.
دادن فطریّه به فقرایی که معتادند و می دانیم که مقداری از آن را خرج اعتیاد خود می کنند؛ چه صورت دارد؟
خلاف احتیاط است.
خلاف احتیاط است.
عنوان سوال:
دادن فطریّه به فقرایی که معتادند و می دانیم که مقداری از آن را خرج اعتیاد خود می کنند؛ چه صورت دارد؟
پاسخ:
خلاف احتیاط است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی زندانی است و پدرش خرج و مخارج زن و فرزندانش را می دهد. زکات فطره ی زن و فرزندان بر عهده ی چه کسی می باشد؟
- مقداری از زکات فطره را داده ام، آیا اجازه می فرمایید باقی مانده را روز عید غدیر به مستحقین بدهم؟
- در شهری حوزه ی علمیه ای است که طلاب فقیری دارد و شهریه آن ها کفاف زندگی آن ها را نمی دهد. از طرف دیگر، فقرایی از مردم عادی نیز وجود دارند. کدام یک برای کمک از زکات فطره و صدقات و... استحقاق بیشتری دارند؟
- آیا دهنده ی زکات فطره می تواند برای فقیر شرایطی تعیین کند، مثلاً به فقیر شرط کند که "مقداری از فطره خود را مصرف کن و بقیّه را به فقیر دیگر بده"؟
- اگر شخصی خرج سالش را نتواند فراهم نماید و به سختی زندگی را بگذارند، یا قرض دارد و نتواند قرضش را ادا کند و مقداری زکات هم بر او واجب شده باشد، باید زکات بدهد؟
- در رساله عملیّه بخش زکات فطره در مسأله 1579 فرموده اید: "زکات فطره باید از مال حلال داده شود"، بفرمایید:
- سیّده ای دارای سه فرزند غیر سیّد است که شوهر او فوت کرده و اکنون فقیر هستند حال کسانی که سیّد نیستند می توانند زکات فطره را به زن سیّده بدهند تا آن زن خرج بچّه ها کند؟
- اگر میزبان زکات فطریه ی میهمان را بر عهده ی خودش بداند و میهمان طبق نظر مرجع تقلیدش، خود را موظّف به پرداخت فطریه بداند، تکلیف چیست؟
- اگر شب عید فطر فرزند انسان در بیمارستان بستری باشد، به نحوی که از غذای بیمارستان استفاده می کند و پدر خرج بیمارستان او را می دهد، آیا باز هم فطریه بر عهده پدر می باشد یا خیر؟
- آیا کسانی که از طرف عده ای وکیل شده اند تا فطریه ها را به افراد مستحق برسانند، می توانند هزینه های خود را از مبالغ فطریه بردارند؟ یا باید از افراد پرداخت کننده ی فطریه مطالبه کنند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] با سلام آیا پدر می تواند به فرزند فقیر یا فرزند به پدر فقیر زکات فطره بدهد؟ آیا فقیر می تواند فطریه را خرج درمان نماید؟
- [آیت الله اردبیلی] شخصی شب عید فطر، زکات فطره را کنار گذاشته است؛ ولی همسرش در همان شب یا در روز عید، فطریه را (بدون این که بداند زکات فطره است) برداشته و خرج کرده است. اکنون تکلیف چیست؟ آیا دوباره باید فطریه را جدا کند و به مستحق بدهد؟ در موقع دادن، نیّت ادا کند یا قضا؟
- [آیت الله سیستانی] اگر فرد در شب عید فطر زکات فطره را جدا کند اما سهواً گم شود یا خرج گردد وظیفه چیست ؟
- [سایر] اگر فرد در شب عید فطر زکات فطره را جدا کند اما سهواً گم شود یا خرج گردد وظیفه چیست؟
- [آیت الله مظاهری] پولی که جهت فطریه کنار گذاشته میشود، اگر به خاطر ضرورت پیش از پرداخت خرج گردد و پول دیگری جای آن گذاشته شود، اشکال دارد؟
- [آیت الله مظاهری] اگر شخصی در شب عید فطر، فطریه خود و خانوادهاش را جدا کند، ولی اتفاقاً آن مبلغ گم شود و یا سهواً خرج گردد، تکلیف چیست؟
- [آیت الله علوی گرگانی] در فرض سئوال بالا اگر شخص مذکور فرزندش فقیر باشد، آیا میتواند زکات فطره را تملیک زن و فرزندش کند و زن و فرزندش خرج پسرش نماید؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا زکات فطره را باید یک جا پرداخت کرد یا میتوان مقداری از آن را در روز عید فطر و مقداری را نیز بعدا پرداخت نمود؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا در زکات فطره می بایست حتماً هر فطریه را به یک نفر داد یا اینکه می شود یک فطریه را بین چند نفر تقسیم کرد
- [سایر] آیا در زکات فطره میبایست حتماً هر فطریه را به یک نفر داد یا اینکه میشود یک فطریه را بین چند نفر تقسیم کرد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که موقع غروب شب عید فطر، زکات فطره بر او واجب نیست، اگر تا پیش از ظهر روز عید شرطهای واجب شدن فطره در او پیدا شود، مستحب است زکات فطره را بدهد.
- اگر موقعی که دادن زکات فطره واجب است، فطره را ندهد و کنار هم نگذارد، احتیاط مستحب آن است که بعداً قضا کند، ولی اظهر این است که زکات فطره دیگر بر او واجب نیست، ولی معصیت کرده است.
- اگر انسان زکات به پسرش بدهد که خرج زن و خدمتکار خود کند، اشکال ندارد.
- انسان باید زکات فطره را به قصد قربت، یعنی برای انجام فرمان خداوند بدهد و موقعی که آن را میدهد، نیت دادن فطره نماید.
- کسی که زکات چند مال بر او واجب شده اگر مقداری زکات بدهد و نیت هیچ کدام آنها را نکند، بلکه نیت کند که (زکات میدهم) کافی است.
- اگر کسی موقع غروب شب عید فطر دیوانه یا بیهوش باشد، زکات فطره بر او واجب نیست، ولی اگر یکی از افراد تحت تکفّل او در این موقع دیوانه یا بیهوش باشد، فطره او بر ولیّ واجب است.
- کافری که بعد از غروب شب عید فطر مسلمان شده، فطره بر او واجب نیست، ولی مسلمانی که شیعه نبوده، اگر بعد از دیدن ماه شیعه شود، باید زکات فطره را بدهد.
- اگر زکات فطره را به یکی از هشت مصرفی که سابقاً برای زکات گفته شد برسانند، بنابر اظهر کافی است، ولی احتیاط در آن است که فقط به فقرای شیعه بدهند.
- انسان باید فطره کسانی را که در غروب شب عید فطر نانخور او حساب میشوند بدهد، کوچک باشند یا بزرگ، مسلمان باشند یا کافر، دادن خرج آنان بر او واجب باشد یا نه، در شهر خود او باشند یا در شهر دیگر، ولی زنی که ناشزه شده و از تمکین شوهر خودداری میکند، اگر نانخور او حساب نشود، فطره او بر شوهر واجب نیست.
- بنابر اظهر جایز است زکات فطره را به فقیر مستضعف، یعنی کسی که نه اهل ولایت است و نه دشمن شیعه، بدهند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] در زکات فطره مانند زکات مال قصد قربت لازم است، یعنی باید برای اطاعت فرمان خدا زکات فطره بدهد و نیت فطره نیز شرط است.
- [آیت الله مظاهری] کسی که قبل از غروب شب عید فطر، زکات فطره بر او واجب نیست، اگر تا پیش از ظهر روز عید شرطهای واجب شدن زکات فطره در او پیدا شود، مستحب است زکات فطره را بدهد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] زکات فطره تمام نانخورهای انسان لازم است؛ کوچک باشند یا بزرگ، مسلمان باشند یا کافر، دادن خرج آنان بر او واجب باشد یا نه، در شهر خود او باشند یا در شهر دیگر و اگر کسی را که نانخور اوست وکیل کند که از مال او فطره خود را بدهد، چنانچه اطمینان داشته باشد که فطره را میدهد، لازم نیست خودش فطره او را بدهد.
- [آیت الله مظاهری] مصرف زکات فطره مصرفی است که برای زکات مال گفته شد و کلیه مسائلی که در مورد احکام و شرایط زکات مال گفته شد در زکات فطره هم میآید.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که دیگری باید فطره او را بدهد واجب نیست فطره خود را بدهد بلکه اگر کسی نان خور دیگری باشد که به جهت فقر زکات بر او واجب نمی شود برخود او زکات فطره واجب نیست هرچند غنی باشد.
- [آیت الله سبحانی] کسی که موقع غروب شب عید فطر، زکات فطره بر او واجب نیست، اگر تا پیش از ظهر روز عید شرط های واجب شدن فطره در او پیدا شود، مستحب است زکات فطره را بدهد.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که موقع غروب شب عید فطر زکات فطره بر او واجب نیست اگر تا پیش از ظهر روز عید شرطهای واجب شدن فطره در او پیدا شود بنابر احتیاط مستحب زکات فطره را بدهد
- [امام خمینی] کسی که موقع غروب شب عید فطر، زکات فطره براو واجب نیست، اگر تاپیش از ظهر روز عید شرطهای واجب شدن فطره در او پیدا شود، مستحب است زکات فطره را بدهد.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که سیّد نیست، نمیتواند به سیّد فطره بدهد و چنانچه دهنده فطریّه سیّد نباشد ولی نانخور او سیّد باشد یا بر عکس، بنابر احتیاط واجب نمیتواند فطریّه او را به سیّد بدهد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که موقع مغرب شب عید فطر، زکات فطره بر او واجب نیست، اگر تا پیش از ظهر روز عید شرط های واجب شدن فطره در او پیدا شود، مستحب است زکات فطره را بدهد.