سال خمسی
يكسال تمام كه از تاريخ شروع به كار يا حصول درآمد، و برای كسانی كه مدت زمانی خمس نپرداخته‌اند، از تاريخ نخستين رسيدگی به حساب اموال آغاز می‌گردد.
شخصی مبلغ پول از کسی گرفته تا برای او کاری انجام دهد و سال خمسی شخص گیرنده پول فرا رسیده در حالی که مقداری از پول ها باقی مانده و خرج نشده و هنوز در مقابل آن پول کار نکرده است، آیا به این پول خمس تعلّق می گیرد؟
بله، تعلق می گیرد.
بله، تعلق می گیرد.
عنوان سوال:
شخصی مبلغ پول از کسی گرفته تا برای او کاری انجام دهد و سال خمسی شخص گیرنده پول فرا رسیده در حالی که مقداری از پول ها باقی مانده و خرج نشده و هنوز در مقابل آن پول کار نکرده است، آیا به این پول خمس تعلّق می گیرد؟
پاسخ:
بله، تعلق می گیرد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی مبلغی پول از کسی گرفته تا برای او کاری انجام دهد و سال خمسی او (شخص پول گیرنده) فرا رسیده، در حالی که مقداری از پول ها باقی مانده و هنوز در مقابل آن کار نکرده است، آیا به این پول خمس تعلّق می گیرد؟
- مغازه داری مقداری جنس به صورت نسیه خریداری کرده و هنوز پول آن را نپرداخته و سال خمسی او فرا رسیده است، حساب خمس او چگونه است؟
- شخصی برای ساختن خانه مورد نیاز خود مقداری وام گرفته است، آیا با فرا رسیدن سال خمسی باید خمس این پول را بپردازد؟
- شخصی به کسی بدهکار است، مقداری پول از درآمد سال خود را برای بدهی کنار می گذارد ولی موفق نمی شود تا پایان سال خمسی آن را به طلب کار برساند، آیا به این پول خمس تعلق می گیرد؟
- شخصی پولی را قرض گرفته و سر سال خمسی قرض گیرنده مقداری از آن یا همه ی آن در دست قرض گیرنده موجود است، آیا خمس دارد و شخص مقروض باید خمس آن را بدهد؟
- مقداری پول در یک صندوق قرض الحسنه گذاشته ام تا پس از گذشت مدتی به من وام بدهند و سال خمسی ام رسیده است، آیا به این پول خمس تعلق می گیرد؟
- فردی مقداری پول خمس داده شده دارد یا پولی دارد که متعلّق خمس نمی باشد. در بین سال مقداری از آن را به نیّت پرداخت قرض، خرج می کند که از درآمد سال، آن مقدار خرج شده را جبران کند. آیا این کار اشکال دارد؟ آیا به مبلغی از درآمد سالانه که به جای آن مقدار خرج شده، برداشته است خمس تعلّق می گیرد؟
- جنسی را به صورت سلف خریداری کرده ام و پول آن را پرداخته ام ولی پیش از تحویل جنس سال خمسی ام فرا رسیده است، آیا باید خمس پول را بپردازم؟
- آیا به مازاد مواد غذایی و حبوباتی که سر سال خمسی درخانه باقی مانده است خمس تعلّق می گیرد و بر فرض تعلّق، باید قیمت خرید محاسبه شود یا به قیمت روز بازار؟
- اگر مبلغی را از کسی قرض بگیریم و آن را خرج کنیم و سال خمسی ما فرا برسد، در حالی که ما به همان مقدار که قرض گرفته ایم پول درآورده ایم و قرض دهنده می گوید فعلاً به آن پول احتیاج ندارد، وظیفه ی ما بابت خمس این مقدار چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی مبلغی پول از کسی گرفته تا برای او کاری انجام دهد و سال خمسی او فرا رسیده در حالی که مقداری از پولها باقی مانده و هنوز در مقابل آن کار نکرده است، آیا به این پول خمس تعلّق می گیرد؟
- [آیت الله سبحانی] شخصی چهار میلیون تومان داشته، دو میلیون آن مخمس بوده، و دو میلیون دیگر غیر مخمس، اکنون سال خمسی او فرا رسیده، و تنها یک میلیون از کل پول باقی مانده است و نمی داند که از پول های مخمس باقی مانده، یا از پولهای غیر مخمّس، چه مقدار خمس بدهکار است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اینجانب طلبه ای هستم که سال خمسی ام رسیده و مقداری از شهریه ام مانده است و نیز با پول شهریه مقداری برنج و حبوبات خریده ام که مانده است، آیا به اینها خمس تعلق می گیرد یا نه؟
- [آیت الله سبحانی] شخصی چهار میلیون تومان داشته، دو میلیون آن مخمس بوده، و دو میلیون دیگر غیر مخمس، اکنون سال خمسی او فرا رسیده، و تنها یک میلیون از کل پول باقی مانده است و نمی داند که از پول های مخمس باقی مانده، یا از پولهای غیر مخمّس، چه مقدار خمس بدهکار است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] پولی از کسی طلب دارم و سال خمسی ام فرا رسیده و بدهکار نمی تواند بپردازد، آیا به این پول خمس تعلّق می گیرد؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که سال خمسی او فرا رسیده و فقط مقداری پول بابت نماز و روزه استیجاری در دست اوست، آیا باید خمس آنها را بدهد یا خیر؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی به کسی بدهکار است، مقداری پول از درآمد سال خود را برای بدهی کنار گذاشته، ولی موفق نشده تا پایان سالِ خمسی، آن را به شخص طلبکار برساند آیا به این پول خمس تعلّق می گیرد؟
- [آیت الله سبحانی] در صورتی که در سر سالِ خمسی، مبلغی پول در سیم کارت اعتباری باقی بماند، آیا بر این مبلغ خمس تعلق می گیرد؟
- [آیت الله سبحانی] وسائل مصرفی مانند لوازم التحریر که مقداری از آنها در پایان سال خمسی باقی مانده است آیا خمس به آن تعلق می گیرد؟
- [آیت الله سبحانی] وسائل مصرفی مانند لوازم التحریر که مقداری از آنها در پایان سال خمسی باقی مانده است آیا خمس به آن تعلق می گیرد؟
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [امام خمینی] کسی که دیگری مخارج او را می دهد، باید خمس تمام مالی را که به دست می آورد بدهد، ولی اگر مقداری از آن را خرج زیارت و مانند آن کرده باشد، فقط باید خمس باقی مانده را بدهد.
- [آیت الله جوادی آملی] .معیار در سال خمسی، لزوماً ماه های سال قمری نیست، بلکه هر کس می تواند ابتدای کسب و کار خود را بر اساس ماه های سال شمسی محاسبه نماید و پس از گذشت یکسال شمسی از اوّلین ماه احتساب شده، خمسِ باقی مانده درآمد خودش را بپردازد. محاسبه قبل و بعد از سال
- [آیت الله جوادی آملی] .تعلّق خمس مانن د زکات نیست که پس از حلول سال، واجب گردد, بلکه با پدید آمدن سود، خمس به آن تعلّق می گیرد, بنابراین اگر کسی تجارت و یا کاری انجام داد و درآمدی به دست آورد، خمس به آن تعلّق میگیرد و می تواند همان زمان خمس آن را بپردازد , نیز می تواند تا پایان سال صبر کرده و هزینههای سال را کسر کند و خمس مانده درآمد را بپردازد. خمس انواع درآمدها
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر کسی مال مخلوط به حرامی را با کسب به دست آورده و خمس آن را پ رداخته است ، در پایان سال خمسی، پس از کسر هزینه سال، اگر از آن مال چیزی مانده باشد، به عنوان ارباح مکاسب خمس دارد. عدم لزوم پرداختن خمس از عین مال مورد تعلّق خمس
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که مانند تاجر و کاسب برای دادن خمس، سال قرار میدهد اگر منفعتی به دست آورد و در بین سال بمیرد، باید مخارج تا موقع مرگش را از آن منفعت کسر کنند و خمس باقی مانده را بدهند، البتّه مخارج ضروری کفن و دفن و مراسم ترحیم به مقداری که اگر از مال میّت صرف آنها نشود آبروی میّت در خطر است، از مخارج میّت به شمار میآید و خمس به آنها تعلّق نمیگیرد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر از مالی که به انسان به ارث می رسد سودی حاصل شود یا آن مال نما داشته باشد سود و نمای آن جزء منافع سال حصول قرار می گیرد که اگر تا آخر سال خمسی باقی ماند به احتیاط واجب باید خمس آن را بدهد و اگر قیمت این مال افزایش پیدا کند به قیمت افزوده شده خمس تعلق نمی گیرد.
- [آیت الله وحید خراسانی] چهارم ان که شخصی در محلی مبلغی از بانک می گیرد و بدون این که درخواست و الزامی از بانک باشد گیرنده درخواست می کند ان مبلغ را در محل دیگری به بانک بپردازد و بانک برای قبول این عمل مبلغی از ان شخص می گیرد گرفتن این مبلغ اضافی به یکی از دو راه جایز است اگر ان دو پول از دو جنس باشد مانند این که شخص از بانک ریال ایرانی بگیرد و در مقابل بانک از او پول غیر ایرانی بگیرد بانک از ان شخص ان پول خارجی را با مبلغ اضافی که از او می گیرد به پولی که به او می دهد معاوضه می کند چون بانک شرعا ملزم نیست پولی که به ان شخص داده در محل دیگری بگیرد و حق دارد درخواست گیرنده را قبول نکند می تواند برای اسقاط این حق مبلغی از شخص بگیرد
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که درآمدی از کسب و کار به دست آورده اگر مال دیگری هم دارد که خمس آن واجب نیست یا خمس آن را داده، لازم نیست آنها را از هم جدا کند، بلکه می تواند از هر دو خرج کند و در پایان سال خمسی آنچه نسبت به سرمایه¬ی مخمّس سال قبل اضافه دارد را تخمیس کند.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر کسی چند نوع کسب دارد , میتواند تمام درآمدها را یک جا محاسبه کند، پس کسی که هم کارمند است , هم کشاورزی و تجارت می کند، میتواند در پایان سال خمسی، پس از کسر هزینه زندگی و هزینه های کسب و تجارت، خمس باقی مانده را یکجا بپردازد. خمس سود معلّق
- [آیت الله جوادی آملی] .وسایلی که در طول سال مورد استفاده قرار میگیرد، خواه از بین بروند و خواه از بین نروند، جزء هزینه خواهند بود، بنابراین اگر لوازمی , مانند فرش، ظرف، خانه و مانند آن تا پایان سال خمسی باقی مانده باشند، خمس ندارند و در محاسبه سالهای بعد نیز مطرح نمیشوند. صرفه جویی یا تبرّع در هزینه