اینجانب در خارج از کشور به تحصیل اشتغال دارم و هر شش ماه از طرف وزارت علوم، مبلغی به عنوان مقرّری ارزی به حسابم واریز می شود. این مقرّری در مقابل تعهدی است که به وزارتخانه مربوطه داده ام تا پس از فراغت از تحصیل، دو برابر مدت تحصیل در اختیار آن ها باشم، آیا مبلغ اضافی این پول، متعلّق خمس است؟
بله، خمس دارد.
عنوان سوال:
اینجانب در خارج از کشور به تحصیل اشتغال دارم و هر شش ماه از طرف وزارت علوم، مبلغی به عنوان مقرّری ارزی به حسابم واریز می شود. این مقرّری در مقابل تعهدی است که به وزارتخانه مربوطه داده ام تا پس از فراغت از تحصیل، دو برابر مدت تحصیل در اختیار آن ها باشم، آیا مبلغ اضافی این پول، متعلّق خمس است؟
اختیار در چند معنا به کار رفته است:۱. مقابل جبر، ۲. در برابر اکراه، ۳. مقابل ضرورت و اضطرار، ۴. برگزیدن یکی یا بیشتر، از چند چیز. از اختیار به معنای چهارم در باب نکاح سخن رفته است.
اشتغال
اشتغال ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • اشتغال (اصول فقه)، اشتغال در علم اصول به معنای احتیاط• اشتغال (نحو)، اشتغال، بر وزن إفتعال از ماده "شغل" و در لغت به معنای سرگرم شدن• اشتغال (علوم قرآنی)، یکی از فنون بلاغت و مورد کاربرد در قرآن
علوم
منظور از علوم در این نوشته، دانشهای بشری است که همواره مورد توجه اکید دین اسلام نیز بوده است.
کشور
آبادی و شهر که محل سکنی و زندگی انسانها میباشد را بلد و بلدة گویند. از این عنوان در بیشتر ابواب فقهی همچون طهارت، صلات، زکات، خمس، صوم، حج، جهاد، تجارت، ضمان، وکالت، نکاح، اطعمه و اشربه، غصب و قضاء به مناسبت سخن رفته است.
ماه
قمر ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • سوره قمر، پنجاه و چهارمین سوره قرآن معروف به سوره اقتربت• شمس و قمر، سیاره آسمانی در حال گردش به دور کره زمین• شق القمر، یکی از معجزات پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآله)
پول
واحد ارزش و رایجترین واسطۀ داد و ستد و وسیلۀ پرداخت است در جوامع ابتدایی به جای استفاده از پول در معاملات، داد و ستد به صورت پایاپای (تهاتری) انجام میگرفت اما به تدریج پول کالایی و پول کالایی فلزی، بویژه طلا و نقره، رایج شد در نهایت پول کاغذی یا سکههایی جز طلا و نقره و پول اعتباری به وجود آمد سخن در این مقاله دربارۀ پول اعتباری است اینکه پول اعتباری از نظر فقهی چه ماهیّتی دارد؟ مثلی یا قیمی بودن آن و همچنین احکام کاهش ارزش پول (تورم) مورد بحث قرار میگیرد.
خمس
خُمس، اصطلاحی فقهی به معنای پرداخت یک پنجم مازاد درآمد سالانه و برخی موارد دیگر مانند معدن و گنج با شروطی که در فقه آمده است. خُمس از فروع دین است و آیه ۴۱ سوره انفال و بیش از ۱۱۰ حدیث در کتابهای روایی از آن سخن گفتهاند.
خمس
خُمس، اصطلاحی فقهی به معنای پرداخت یک پنجم مازاد درآمد سالانه و برخی موارد دیگر مانند معدن و گنج با شروطی که در فقه آمده است. خُمس از فروع دین است و آیه ۴۱ سوره انفال و بیش از ۱۱۰ حدیث در کتابهای روایی از آن سخن گفتهاند.