مدخوله
دختری كه پرده بكارتش با ازدواج زايل شده است، زنی كه با او آميزش شده است.
اگر زوجه غیر مدخوله باشد، بلافاصله بعد از جاری شدن عقد، می تواند مطالبه ی نصف مهریّه نماید؟
به تمام شدن عقد، زوجه می تواند تمام مهر را مطالبه کند، به شرط یسار زوج، مگر در صورتی که مؤجّل باشد؛ و اگر طلاق یا فوت یا فسخ در موارد عنن قبل از دخول، واقع شد، مهریّه تنصیف می شود، واللّه العالم.
به تمام شدن عقد، زوجه می تواند تمام مهر را مطالبه کند، به شرط یسار زوج، مگر در صورتی که مؤجّل باشد؛ و اگر طلاق یا فوت یا فسخ در موارد عنن قبل از دخول، واقع شد، مهریّه تنصیف می شود، واللّه العالم.
عنوان سوال:
اگر زوجه غیر مدخوله باشد، بلافاصله بعد از جاری شدن عقد، می تواند مطالبه ی نصف مهریّه نماید؟
پاسخ:
به تمام شدن عقد، زوجه می تواند تمام مهر را مطالبه کند، به شرط یسار زوج، مگر در صورتی که مؤجّل باشد؛ و اگر طلاق یا فوت یا فسخ در موارد عنن قبل از دخول، واقع شد، مهریّه تنصیف می شود، واللّه العالم.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- زوجین بعد از عقد ازدواج قصد جدایی از هم را دارند و زوجه مدّعی است به واسطه ی نزدیکی، مستحقّ کلّ مهریه است و زوج به جهت عدم نزدیکی، زوجه را مستحقّ نصف مهریه می داند، در صورت اختلاف بین زوجین در عقد نکاح در این که نزدیکی صورت گرفته است یا خیر، قول کدام یک مقدّم و معتبر است؟
- آیا زوجه می تواند هر وقت که بخواهد مهریه خود را از شوهرش مطالبه کند؟
- پس از تعیین مهریّه در عقد ازدواج و اجرای صیغه، آیا زوجه حقّ ازدیاد مهریّه را دارد؟
- در بحث طلاق غیر مدخولٌ بها آمده که مالک نصف مهریّه می باشد و در مدخولٌ بها آمده که مالک تمام مهریه است. سؤال این که آیا زن قبل از اجازه ی مواقعه، حقّ مطالبه ی همه ی مهریه را دارد یا نصف آن را؟
- در عقد موقّت، شوهر نصف مدّت را می بخشد. آیا مهر هم تقسیط می شود یا همه ی مهریه را باید بپردازد؟
- اگر زوجه در عوض طلاق، تمام مهریه خود را ببخشد یا ابرا کند و زوج وی را پیش از دخول طلاق بدهد، آیا زن می تواند نصف مهر را به زوج رجوع کند؟
- در مواردی که مهریه حالّ باشد و زن مطالبه ی آن را نماید، می فرمایند که زوجه حقّ دارد تمکین نکند. آیا مراد از تمکین همان اجازه ی نزدیکی است یا خیر؟
- آیا نپرداختن مهریه زن در صورت مطالبه گناه است؟
- اگر زوج قبل از نزدیکی بفهمد که زوجه تدلیس کرده است، تکلیف مهریه زن و نیز شرایطی که ضمن عقد تعیین کرده چه می شود؟ بعد از نزدیکی چه طور؟
- حقّ امتناع زوجه از تمکین برای گرفتن مهریه پیش از دخول، تا چه زمانی باقی است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] عدم تمکین زوجه غیر مدخوله، برای اخذ مهریه منحصر به دخول است؟ یا شامل سایر استمتاعات و خروج از منزل هم می شود؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر مردی زنی را به عقد خود در آورد و قبل از دخول، زوجه فوت نماید و زوج به ای نحو کان با زوجه مقاربت کند در این صورت نصف مهریه زن را باید بپردازد یا تمام آن را؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در صورت مطالبه مهریّه از سوی زوجه قبل از عروسی، و عدم پرداخت آن از طرف زوج، بفرمایید: الف) آیا زوجه می تواند، تا زمان پرداخت مهریّه از رفتن به خانه زوج خودداری کند؟ ب) در صورت خودداری از رفتن به خانه شوهر، آیا استحقاق نفقه دارد؟ ج) آیا اعسار و عدم اعسار زوجه تأثیری در حکم مسأله دارد؟ د) آیا آگاهی یا عدم آگاهی زوجه در هنگام عقد نسبت به عدم توانایی زوج در پرداخت مهریه، تأثیری در حکم مسأله دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در صورت اختلاف زوجین در مورد وقوع و عدم وقوع نزدیکی، قول کدام یک مقدّم است؟ توضیح این که زوجین بعد از عقد نکاح، قصد جدایی از هم را دارند، و زوجه مدّعی است که به واسطه نزدیکی، مستحقّ کل مهریّه است، و زوج با ادّعای عدم نزدیکی، زوجه را مستحقّ نصف مهریّه می داند. حق با کیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در محضر رسمی برای زوجه حین العقد مبلغی صداق جهت ازدواج دائم تعیین گردیده است. و پس از گذشتن زمانی زوجه از زوج خود در شرایط نامساعدی مبلغی اسناد رسمی بعنوان افزایش مهریه که در سند قید شده گرفته است. حال بفرمایید هرگاه زیادی مهریه قابل مطالبه نباشد، آیا در حکم بذل زوجه است و شرعاً زوجه می تواند بعنوان رجوع به بذل خود آن را مطالبه کند یا خیر؟
- [آیت الله نوری همدانی] الف: دختری با اطلاع کافی از عدم استطاعت مالی پسر در پرداخت نقدی مهریّه با وی ازدواج مینماید. با فرض اینکه در عقدنامه نوشته شده مهریه بر زوجه دین لازم است و عند المطالبه زوج باید اداء کند؛ آیا زوجه که غیر مدخوله است می‌تواند به بهانه عدم پرداخت مهریّهاش از جانب زوج از ایفای وظایفش خود داری کند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا زوجه غیر مدخوله، همانطور که می تواند تمکین نکند تا مهریّه خود را بگیرد، آیا می تواند تمکین نکند تا اجازه ادامه تحصیل، یا غیره را بگیرد؟ ولی سخنی از گرفتن مهر نگوید؟
- [آیت الله سبحانی] مهریه اینجانب در هنگام عقد صد سکه تعیین گردید و عقد بر این اساس جاری شد، اما با توجه به توافقات قبل از عقد بر میزان مهریه به مقدار هزار سکه افزایش دادیم آیا هزار سکه مهریه محسوب می شود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] زوجه ای با مراجعه به دادگاه تقاضای نفقه و مهریه کرده است. دادگاه زوج را برای ادای توضیحات احضار کرده است. زوج در دادگاه اعلام کرده که نفقه در قبال تمکین است و نامبرده فعلا منکوحه غیر مدخوله است. آیا با توجه به عرف متعارف ایران که چند ماهی زوجین بصورت نامزد می مانند زوجه حق مطالبه نفقه در مدت زمان نامزدی دارد یا خیر؟
- [سایر] اگر زن در عقد موقّت تمکین نکند، آیا می‌تواند مهریه خود را از شوهر مطالبه کند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر بهعلت آنکه مرد عِنّین است و نمیتواند نزدیکی کند، زن عقد را بههم بزند، شوهر باید نصف مهر را بدهد، ولی اگر بهعلت یکی از عیوب دیگر که گفته شد، مرد یا زن عقد را بههم بزند، چنانچه مرد با زن نزدیکی نکرده باشد، چیزی بر او نیست و اگر نزدیکی کرده، باید تمام مهر را بدهد.
- بنابر اظهر، ترجمه صیغه عقد به فارسی یا زبان دیگر با وجود قدرت بر عربی کافی است، و احتیاط مستحب عربی بودن صیغه است، و برای کسی که آشنا به معنای عربی صیغه نیست و فقط میداند که صیغه عقد، به این لفظ جاری می‌شود، احتیاط مستحب این است که هم صیغه عربی و هم ترجمهاش را بخواند، و اکتفا کردن او به عربی خالی از تأمل نیست، و اگر نمیتوانند صیغه عربی را بخوانند و یا وکیل بگیرند، قطعاً ترجمه کافی است.
- اگر کسی بگوید که میت وصیت کرده فلان مبلغ را به من بدهند، چنانچه دو مرد عادل گفته او را تصدیق کنند، یا قسم بخورد و یک مرد عادل هم گفته او را تصدیق نماید، یا یک مرد و دو زن عادل یا چهار زن عادل به گفته او شهادت دهند، باید مقداری را که میگوید به او بدهند، و اگر یک زن عادل شهادت دهد، باید یک چهارم چیزی را که مطالبه میکند به او بدهند. و اگر دو زن عادل شهادت دهند نصف آن را و اگر سه زن عادل شهادت دهند باید سه چهارم آن را به او بدهند، و نیز اگر دو مرد کافر ذمّی که در دین خود عادل باشند و مورد وثوق به راستگویی و عدم خیانت باشند گفته او را تصدیق کنند، در صورتی که میت ناچار بوده است که وصیت کند و مرد و زن عادلی هم در موقع وصیت نبوده، باید چیزی را که مطالبه میکند به او بدهند.
- خمس را باید دو قسمت کنند، یک قسمت آن سهم سادات است که بنابر احتیاط واجب باید با اذن مجتهد جامعالشرایط به سید فقیر، یا سید یتیم، یا به سیدی که در سفر درمانده شده بدهند و نصف دیگر آن سهم امام علیهالسلام است که در این زمان باید به مجتهد جامعالشرایط بدهند، و در صورت عدم مطالبه مجتهد، به مصرفی که او اجازه میدهد برسانند، ولی اگر انسان بخواهد سهم امام علیهالسلام را به مجتهدی که از او تقلید نمیکند بدهد، در صورتی به او اذن داده می‌شود که بداند آن مجتهد و مجتهدی که از او تقلید میکند، سهم امام علیهالسلام را از نظر کمیت و کیفیت به یک نحو مصرف میکنند.
- در مسئله قبل، چنانچه در عقد مزارعه شرط کنند که اگر در مدت معین شده، محصول آماده درو نشد، تا زمان درو، زراعت در زمین باقی بماند، و یا شرط کنند که بعد از رسیدن محصول، تا مدتی زَرع در زمین بماند، این شرط لازمالوفاء است و مالک حق مطالبه اجرتالمثل زمین را ندارد، و اگر چنین شرطی نکرده باشد، پس از رسیدن محصول در صورت دوم، مالک می‌تواند زارع را وادار به کندن و درو کردن زرع کند و یا خود، این کار را انجام دهد و حکم صورت اول در مسئله قبل گذشت.
- مزارعه چند شرط دارد: 1 مالک به زارع بگوید: (زمین را به تو واگذار کردم) و زارع هم بگوید: (قبول کردم) یا بدون اینکه حرفی بزنند مالک، زمین را برای مزارعه واگذار کند و زارع تحویل بگیرد؛ 2 مالک و زارع هر دو بالغ و عاقل باشند و با قصد و اختیار خود مزارعه را انجام دهند و حاکم شرع آنان را از تصرف در اموالشان منع نکرده باشد، بلکه اگر سفیه باشند، اگرچه حاکم شرع جلوگیری نکرده باشد نمیتوانند مزارعه را انجام دهند و این حکم در همه معاملات جاری است؛ 3 تمام محصول زمین به یکی از آن دو اختصاص داده نشود؛ 4 سهم هر کدام بهطور مشاع باشد، مثل نصف یا ثلث حاصل و مانند اینها، و باید تعیین شده باشد پس اگر قرار بگذارند که حاصل یک قطعه، مال یکی و حاصل قطعه دیگر، مال دیگری باشد صحیح نیست؛ و نیز اگر مالک بگوید: (در این زمین زراعت کن و هرچه میخواهی به من بده، صحیح نیست)؛ 5 مدتی را که باید زمین در اختیار زارع باشد معین کنند، و باید مدت بهقدری باشد که در آن مدت بهدست آمدن محصول ممکن باشد؛ 6 زمین قابل زراعت باشد، و اگر زراعت در آن ممکن نباشد، اما بتوانند کاری کنند که زراعت ممکن شود، مزارعه صحیح است؛ 7 اگر در محلی هستند که مثلاً یک نوع زراعت میکنند، چنانچه اسم هم نبرند همان زراعت معین می‌شود، و اگر چند نوع زراعت میکنند، باید زراعتی را که میخواهد انجام دهد معین نماید، مگر آنکه نوع خاصی متعارف باشد که به همان نوع باید عمل شود؛ 8 مالک، زمین را معین کند، پس کسی که چند قطعه زمین دارد و با هم تفاوت دارند، اگر به زارع بگوید در یکی از این زمینها زراعت کن و آن را معین نکند، مزارعه باطل است؛ 9 خرجی را که هر کدام از آنان باید بکنند معین نمایند، ولی اگر خرجی را که هر کدام باید بکنند معلوم باشد، لازم نیست آن را معین نمایند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر زن مهریه خودش را نگرفته باشد ونبخشیده باشد بعد از مرگ شوهر می‌تواند انرا مطالبه کتد و ورثه باید از اصل مال میت مهریه زن رامثل بقیه دیون میت بدهند.
- [آیت الله اردبیلی] باید مهریّه برای طرفین عقد (زن و شوهر) به نحوی که رفع جهالت بشود، معلوم باشد.
- [آیت الله اردبیلی] در صورتی که ضمن عقد دائم مهریه ذکر نشود و یا عدم مهر شرط شود، عقد نکاح صحیح است و زن و شوهر می‌توانند بعد از عقد مهریّه را معیّن کنند و اگر قبل از تعیین مهریه آمیزش واقع شده باشد، زن مستحقّ مهرالمثل است یعنی مقدار مهریّهای که چنین زنی با توجّه به ویژگیهای مربوط و شرایط خانوادگی در بین امثال و فامیل و معمول محل خود دارد و در صورتی که یکی از زوجین قبل از تعیین مهریه و آمیزش بمیرد، زن مستحقّ مهریه نیست.
- [آیت الله مظاهری] اگر مردی زنی را بکشد می‌توانند او را بکشند ولی چون دیه زن نصف دیه مرد است باید برای کشتن مرد، نصف دیه او را بدهند. و اگر زنی مردی را بکشد می‌توانند زن را بکشند ولی باید به کشتن او اکتفا کنند و حقّ مطالبه نصف دیه را ندارند.
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی زنی را به عقد خود در آورد و قبل از دخول فوت کند نصف مهر را میبرد.
- [آیت الله اردبیلی] اقاله در هر عقد لازمی جز نکاح و ضمانت جاری است، ولی خود اقاله قابل فسخ نمیباشد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر در عقد قرض برای پرداخت ان مدتی قرار دهند طلبکار نمی تواند پیش از تمام شدن ان مدت طلب خود را مطالبه کند ولی اگر مدت نداشته باشد طلبکار هر وقت بخواهد می تواند طلب خود را مطالبه نماید
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر مرد مدت صیغه را ببخشد، چنانچه با او نزدیکی کرده، باید تمام مهریه ای را که قرار گذاشته به او بدهد و اگر نزدیکی نکرده باید نصف آن را بدهد.
- [آیت الله مظاهری] اگر صیغه دائم را خود زن و مرد بخوانند و اوّل زن بگوید: (زَوَّجْتُکَ نَفْسی عَلَی الصَّداقِ الْمَعْلُومِ). (یعنی خود را به همسری تو درآوردم با مهریه معیّن) پس از آن مرد بگوید: (قَبِلْتُ التَّزْویجَ). (یعنی قبول کردم این ازدواج را) عقد صحیح است، و اگر دیگری را وکیل کنند که از طرف آنها صیغه عقد را بخواند، چنانچه وکیل زن بگوید: (زَوَّجْتُ مَوکِّلَتی مُوَکِّلَکَ عَلَی الصَّداقِ الْمَعْلُومِ). (یعنی وکیل خودم را به ازدواج وکیل تو درآوردم با مهریه معین) و وکیل مرد بگوید: (قَبِلْتُ لِمُوَکِّلی عَلَی الصَّداقِ). (یعنی قبول نمودم این ازدواج را برای وکیل خودم با مهریه معین) صحیح می‌باشد. دستور خواندن عقد غیر دائم:
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر شوهر در عقد شرط کند که زن باکره باشد و بعد از عقد معلوم شود که باکره نبوده، می تواند عقد را به هم بزند. و همچنین است اگر لفظاً شرط بکارت نشده باشد لیکن مبنی عقد عرفاً بر بکارت زوجه باشد.