عقد موقت
ازدواج موقّت عقد زناشویی با تعیین مدت و مهر می‌باشد.
در عقد موقت اگر هنوز مدت تمام نشده باشد می توان مدت را تمدید کرد، یا این که آن را به عقد دایم تبدیل کرد؟
قبل از پایان مدت یا بخشیدن بقیه مدت، عقد دایم یا موقت باطل است. (جهت اطلاع بیشتر به مسأله ی 1904 رساله رجوع شود.)
قبل از پایان مدت یا بخشیدن بقیه مدت، عقد دایم یا موقت باطل است. (جهت اطلاع بیشتر به مسأله ی 1904 رساله رجوع شود.)
عنوان سوال:
در عقد موقت اگر هنوز مدت تمام نشده باشد می توان مدت را تمدید کرد، یا این که آن را به عقد دایم تبدیل کرد؟
پاسخ:
قبل از پایان مدت یا بخشیدن بقیه مدت، عقد دایم یا موقت باطل است. (جهت اطلاع بیشتر به مسأله ی 1904 رساله رجوع شود.)
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا فواحش را می توان عقد موقّت کرد؟
- فرق صیغه عقد موقت و زنا چیست و آیا مرد خودش می تواند عقد را جاری کند؟
- حکم وکیل گرفتن و خواندن صیغه در عقد موقت چیست؟
- آب انباری وقفی بوده و اکنون هیچ مورد استفاده نیست. آیا می توان آن را به مسجد تبدیل کرد؟
- فردی قبل از ازدواج دایم، ازدواج موقّت کرده است و توافقی که روی مهریّه عقد دایم شده بود را سهوا مهریّه عقد موقّت قرار داده اند، تکلیف چیست؟
- چه لزومی دارد که صیغه عقد با ادا کردن الفاظ مخصوص جاری شود، در حالی که می توان از طریق حالات و حرکات زوجین از قصد و رضایت آن ها مطّلع شد؟
- در زمان اجرای صیغه عقد، اگر یکی از زوجین حضور نداشته باشد، آیا عقد صحیح است؟
- اگر مقدّمات عقد ازدواج قانونی فراهم نباشد، آیا می توان شرعا عقد شرعی نمود؟
- در عقد ازدواج موقّت، آیا شرط نفقه نافذ است؟
- کسی که قادر به خواندن صیغه عقد به زبان عربی نباشد، در چه صورتی عقد او صحیح است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا کسی که صیغه عقد دائم خوانده، می تواند با اجرای صیغه مجدد آنرا به عقد موقت تبدیل کند؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] اگر بخواهیم عقد موقت را به عقد دائم تبدیل کنیم، چگونه عمل کنیم؟
- [آیت الله سیستانی] اگر مردی با زنی صیغه عقد موقت جاری ساخته باشند و مجامعت نیز واقع شده باشد چنانچه به منظور تبدیل عقد مؤقت به دائم (میان همان مرد و زن) صیغه موقت را فسخ نمایند آیا قبل از جاری ساختن عقد دائم زن می بایستی عده نگه دارد؟ به بیان دیگر آیا برای تبدیل عقد موقت به دائم میان یک زن و مرد واحد نیز می بایستی توسط زن مدت عده رعایت شود؟
- [آیت الله سیستانی] اگر مردی با زنی صیغه عقد موقت جاری ساخته باشند و مجامعت نیز واقع شده باشد چنانچه به منظور تبدیل عقد مؤقت به دائم (میان همان مرد و زن) صیغه موقت را فسخ نمایند آیا قبل از جاری ساختن عقد دائم زن می بایستی عده نگه دارد؟ به بیان دیگر آیا برای تبدیل عقد موقت به دائم میان یک زن و مرد واحد نیز می بایستی توسط زن مدت عده رعایت شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] پس از اتمام مدت صیغه چگونه میتوان آنرا تمدید کرد؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا تمدید ازدواج موقت که در حضور پدر دختر انجام شده است، بدون حضور مجدد پدر دختر صحیح است؟ برای تمدید ازدواج موقت حضور و رضایت مجدد پدر دختر الزامی است؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا تمدید ازدواج موقت که در حضور پدر دختر انجام شده است، بدون حضور مجدد پدر دختر صحیح است؟ برای تمدید ازدواج موقت حضور و رضایت مجدد پدر دختر الزامی است؟
- [آیت الله سبحانی] آیا می توان قبل از تمام شدن مدت عقد موقّت، عقد نکاح دائم منعقد کرد؟
- [سایر] چنان چه با فردی صیغه موقت کرده باشیم و مدت تمام شده باشد و مایل به تمدید هستیم و وقفه ای حاصل شده باشد، جهت تمدید نیاز به گذراندن عده می باشد؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا تمدید ازدواج موقت که در حضور پدر دختر انجام شده است، بدون حضور مجدد پدر دختر صحیح است؟ برای تمدید ازدواج موقت حضور و رضایت مجدد پدر دختر الزامی است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- مضاربه عقد جایز است؛ یعنی طرفین هر وقت بخواهند، میتوانند عقد را بههم بزنند، و حتی اگر در متن عقد مدت معینی را شرط کنند، مضاربه تبدیل به عقد لازم نمیشود، و اقرب صحت عقد و شرط است و لازمه آن این است که بعد از سپری شدن مدت، تصرف عامل منوط به اجازه مالک است.
- بنابر اظهر، ترجمه صیغه عقد به فارسی یا زبان دیگر با وجود قدرت بر عربی کافی است، و احتیاط مستحب عربی بودن صیغه است، و برای کسی که آشنا به معنای عربی صیغه نیست و فقط میداند که صیغه عقد، به این لفظ جاری میشود، احتیاط مستحب این است که هم صیغه عربی و هم ترجمهاش را بخواند، و اکتفا کردن او به عربی خالی از تأمل نیست، و اگر نمیتوانند صیغه عربی را بخوانند و یا وکیل بگیرند، قطعاً ترجمه کافی است.
- متعه، یعنی عقد غیردائم، طلاق ندارد؛ بنابراین شاهد گرفتن و پاک بودن زن از حیض لازم نیست و جدایی آن بدین صورت است که مدت عقد تمام شود یا مرد بگوید: (باقی مدت عقد را بخشیدم).
- در زناشویی دائم یا غیر دائم، باید صیغه عقد خوانده شود و تنها راضی بودن زن و مرد کافی نیست، و صیغه را یا خود زن و مرد میخوانند، یا دیگری را وکیل میکنند که از طرف آنان بخواند.
- مرد میتواند زنی را که صیغه او بوده و هنوز عدّهاش تمام نشده، بعد از تمام شدن مدّت ازدواج یا بخشیدن آن مدت، به عقد دائم خود درآورد.
- اگر صیغه عقد دائم را خود زن و مرد بخوانند و اول زن بگوید: (زَوَّجْتُکَ نَفْسِی عَلَی الصِّدَاقِ الْمَعْلُوم)؛ یعنی: (خود را زن تو نمودم به مهری که معین شده)، و پس از آن مرد بلافاصله بگوید: (قَبِلْتُ التَّزوِیجْ)، یعنی: (ازدواج را قبول کردم)، عقد صحیح است، و اگر دیگری را وکیل کنند که از طرف آنها صیغه عقد را بخواند، چنانچه مثلاً اسم مرد احمد و اسم زن فاطمه باشد و وکیل زن بگوید: (زَوَّجْتُ مُوَکِّلَتِی فَاطِمَة، مُوَکلَکَ اَحْمَد، عَلَی الصِّداقِ الْمَعْلُوم)، و سپس وکیل مرد بلافاصله بگوید: (قَبِلْتُ لِمُوَکِّلِی اَحْمَد، عَلَی الصِّداقِ)، صحیح می‌باشد.
- کاری را که انسان نمیتواند انجام دهد، یا شرعاً نباید انجام دهد نمیتواند برای انجام آن از طرف دیگری وکیل شود؛ مثلاً کسی که در احرام حج است، چون نباید صیغه عقد زناشویی را بخواند، نمیتواند برای خواندن صیغه از طرف دیگری وکیل شود.
- زنی که به عقد موقت به نکاح مردی درآمده از مرد ارث نمی برد و مرد نیز از او ارث نمی برد اما ارث بین پدر و فرزند یا مادر و فرزند ثابت است.
- زنی که صیغه میشود اگر در عقد شرط کند که شوهر با او نزدیکی نکند، عقد و شرط او صحیح است و شوهر فقط میتواند، لذتهای دیگر از او ببرد، ولی اگر بعداً به نزدیکی راضی شود، شوهر میتواند با او نزدیکی نماید.
- ولیّ یا وکیل زن یا مرد که صیغه عقد را میخوانند، باید زن و شوهر را به قصد و لفظ معین کنند و در صورتی که زن یا شوهر به لفظ یا قصد معین نشود، چه از روی غفلت باشد یا با قصد خلاف، عقد باطل است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] صیغه عقد بیمه را می توان با هر زبانی اجرا کرد و یا قرارداد بیمه را روی کاغذ آورد و آن را امضاء نمود.
- [آیت الله وحید خراسانی] زنی که متعه شده اگرچه ابستن شود حق خرجی ندارد مگر این که در ضمن عقد متعه یا عقد لازم دیگر شرط کند و همچنین در ضمن عقد جایز مادامی که ان عقد باقی باشد
- [آیت الله فاضل لنکرانی] انسان نمی تواند دو مرتبه با زنی که در عقد اوست ازدواج کند لذا اگر زنی در عقد موقت اوست مادامی که مدت عقد موقت تمام نشده یا مرد آن را نبخشیده است نمی تواند او را عقد دائم یا عقد موقت دیگر کند و اگر عقد کند عقد دوم لغو است و بعد از تمام شدن مدت عقد اول به یکدیگر نامحرم می شوند و می توانند مجدداً با یکدیگر ازدواج کنند. احکام نگاه کردن
- [آیت الله مکارم شیرازی] در عقد ازدواج خواه دائم باشد یا موقت، خواندن صیغه لازم است و رضایت طرفین به تنهایی کافی نیست و صیغه عقد را طرفین یا وکیل آنها می توانند بخوانند.
- [آیت الله سیستانی] مرد میتواند زنی را که متعه او بوده و هنوز عدّهاش تمام نشده است ، به عقد دائم خود در آورد ، یا اینکه دوباره متعه نماید ، ولی اگر هنوز مدت ازدواج موقت تمام نشده است و عقد دائم کند ، عقد باطل است ، مگر اینکه مدت باقیمانده را به او ببخشد ، سپس عقد کند .
- [آیت الله اردبیلی] یک نفر میتواند برای خواندن صیغه عقد دائم یا موقّت از طرف دو نفر وکیل شود، همچنین انسان میتواند از طرف زن وکیل شود و او را برای خود به طور دائم یا موقّت عقد کند؛ ولی احتیاط مستحب آن است که عقد را دو نفر بخوانند، خصوصا در موردی که وکیل شود که زن را برای خود عقد نماید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] به واسطه عقد ازدواج زن و مرد به هم حلال می شوند و آن بر دو قسم است: ازدواج دائم که همیشگی است و زنی را که به این عقد در می آید (دائمه) گویند و ازدواج موقت که برای مدت معینی عقد زناشوئی می بندند، خواه این مدت کوتاه باشد یا طولانی و آن را (متعه) و (صیغه) نیز می نامند.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر زنی را برای خود عقد کند، دائمه باشد یا صیغه، تا وقتی که آن زن در عقد اوست نمیتواند با خواهر آن زن ازدواج نماید بلکه همچنین است اگر در عدّه متعه باشد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] وکیل لازم نیست مرد باشد، زن هم میتواند برای خواندن صیغه عقد از طرف دیگری وکیل شود؛ بلکه بچه ممیّز نیز میتواند برای خواندن صیغه وکیل شود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در صحت مضاربه، صیغه عقد، لازم نیست، بلکه مضاربه معاطاتی نیز صحیح است.