خسارت
خسارت همان زیان است. از آن به مناسبت در بابهای زکات، خمس، تجارت، شرکت و مضاربه سخن گفته‌اند.
در صورت اجرای حدّ، اگر خسارت جانی به متهم برسد چه کسی ضامن خواهد بود؟
اگر خطایی واقع نشده بوده، کسی ضامن نیست.
اگر خطایی واقع نشده بوده، کسی ضامن نیست.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر قاضی بر اساس ادلّه و بینه موجود حکمی صادر کند و پس از اجرای حکم، شواهدی بر خلاف آن حکم به دست آورد، آیا قاضی ضامن خسارت هایی است که به محکوم علیه وارد ساخته است؟
- 1) در اجرای حد سرقت آیا شرط است مسروق منه درخواست اجرای حدّ از قاضی کند یا این که صرف شکایت در رابطه با سرقت، در اجرای حدّ سرقت کافی است؟
- آیا اعلان اجرای حدود غیر زنا مانند حدّ سرقت یا محاربه واجب است یا مستحبّ؟
- درباره متّهم به زنایی، هیچ امر اثبات کننده ای در بین نیست. تنها آزمایش نشان می دهد که طفل متولّد شده، به متّهم ملحق است. متهم ابتدا گفته نتیجه آزمایش را قبول دارم. پس از رسیدن نتیجه آزمایش، وی منکر الحاق است. آیا زنا و حدّ ثابت می شود؟ الحاق ولد چه طور؟
- در درمان های دندان پزشکی که توسّط دانشجویان انجام می شود، گاهی باعث خسارت و یا از بین رفتن دندان می شود. چه کسی ضامن است؟
- اگر در اثر امر به معروف و نهی ازمنکر، ضرر جانی و مالی به شخص وارد شد، آیا آمر و ناهی که ضرر را وارد کرده ضامن است؟
- 2) اگر مال مسروقه پیش از انشای حکم حدّ سرقت یا پیش از اجرای حدّ سرقت، به مسروق منه برگردد یا خود سارق برگرداند، موجب سقوط حدّ سرقت می شود؟
- اگر پس از اعدام و حلق آویز کردن مجرم، کشف شود که وی زنده است، آیا دوباره باید اعدام شود؟ خسارت هایی که در اثر اجرای اوّل حکم بر مجرم وارد شده است، بر عهده ی چه کسی است؟
- قناتی است به فاصله ی حدود هشتصد متر دورتر از چاه عمیق که حدود چهارصد نفر در آن شریک هستند و یک ششم آن نیز موقوفه اباعبداللّه الحسین علیه السّلام می باشد، هر گاه موتور آب چاه دایما روشن باشد، امکان دارد به قنات خسارت وارد شود. اگر خسارت ثابت شود، چه کسی ضامن است؟
- کسانی که برای جلب نظر مشتری وسایل خود را بیرون مغازه می چینند و سدّ معبر می کنند، اگر برای عابر پیاده مزاحمت یا خسارت ایجاد کنند، ضامن هستند یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] اگر جنس فروخته شده معیوب باشد و فروشنده به عمد یا غیر عمد به اطلاع مشتری نرساند و موجب خسارت مالی یا جانی شود آیا بایع ضامن خسارات وارده خواهد بود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا می توان برای تأخیر پرداخت دیه، چیزی به عنوان خسارت از جانی گرفت؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا دیه همان خسارت است و یا جانی باید علاوه بر دیه، خسارت وارد آمده به مجنی علیه و کلیّه هزینههای درمان را نیز بپردازد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا بی حس کردن عضوی که در اجرای حد باید قطع شود، قبل از اجرای حد جایز است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در مورد اجرای حدّ سرقت، آیا شاکی و مالباخته الزاماً باید از دادگاه تقاضای اجرای حد کند؟ و یا صرف شکایت از سارق با وجود سایر شرایط، موجبات اجرای حد را فراهم می سازد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] ماهیّت حقوقی دیه چیست؟ آیا دیه به عنوان مجازات یا جبران خسارت وارده بر مجنیٌ علیه تشریع شده است؟ آیا جایی که خسارت وارده بیشتر از مقدار دیه باشد می توان از جانی مطالبه کرد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] هرگاه انگشتان دست سارق بریده شود و پس از اجرای این حدّ، سرقت مستوجب حدّ دیگری از او ثابت گردد که قبل از اجرای حدّ مرتکب شده است آیا پای چپ او نیز قطع میگردد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] هرگاه پس از قطع ید دو سرقت دیگر از او ثابت گردد که قبل از اجرای حدّ مرتکب شده است بر فرض وجوب اجرای حدّ در این مورد آیا یک حدّ اجرا می‌شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] فردی متعهّد انجام پروژه ای می شود. (متعهّدله) برای تضمین اجرای آن، از (متعهّد) کفیلی می خواهد; (متعهّد) به بانک مراجعه نموده، تا بانک اسناد کفالتی صادر کند، تا در صورت عدم اجرای تعهّدات متعهّد در مهلت مقرّر، و عدم پرداخت خسارت تعیین شده، بانک ضامن پرداخت خسارت گردد. آیا این تعهّد بانک، که اصطلاحاً کفالت مالی نام دارد، جایز است؟ آیا بانک می تواند به ازای کفالت مزبور کارمزد معیّنی بگیرد؟ در صورت پرداخت خسارت توسّط بانک، آیا بانک می تواند برای گرفتن مبالغ پرداختی به متعهّد رجوع کند؟
- [سایر] چرا از نظر فقه اجرای حد بر عهده حاکم است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- شهید مانند کسی است که غسل داده شده، بنابراین مس بدن او موجب غسل نیست؛ و همچنین کسی که قتل او بهعنوان قصاص و یا حد واجب باشد و قبل از اجرای قصاص یا حد غسل کرده باشد.
- در مضاربه چنانچه خرید کالای خاصی شرط شده باشد، عامل نباید بر خلاف شرط عمل کند، و در صورت مخالفت، ضامن سرمایه و خسارت وارده میباشد، مگر آنکه مالک اجازه بدهد که در صورت اجازه، سود حاصله مطابق قرارداد خواهد بود و خسارت احتمالی بر عهده مالک است.
- شریکی که با سرمایه شرکت معامله میکند، اگر برخلاف قراردادی که با او کردهاند، خرید و فروش کند و خسارتی برای شرکت پیش آید، ضامن است، و همچنین اگر با او قراردادی نکرده باشند و برخلاف معمول معامله کند، نیز ضامن است، ولی معاملاتی که بعد از خسارت بر طبق قرارداد یا طبق معمول انجام دهد صحیح میباشد.
- اگر چند نفر با شراکت، معدن را استخراج کنند، چنانچه بعد از کسر هزینه استخراج، نصیب هر کدام به حد نصاب برسد، باید خمس آن را بدهند؛ و بنابر احتیاط واجب، اگر نصیب مجموع همه به حد نصاب برسد، باید هرکدام خمس نصیب خود را بدهد.
- اگر کسی بچهای را ختنه کند و ضرری به آن بچه برسد یا بمیرد، چنانچه بیشتر از معمول بریده باشد، بهطوریکه بگویند تعدّی کرده، ضامن است، ولی اگر بیشتر از معمول نبریده ضامن نیست، و این در صورتی است که به ولیّ بچه گفته باشد که در صورت حدوث ضرر، او ضامن نیست.
- اگر با وجود تسلیم زمین، زارع اختیاراً زراعت نکرد، و یا با حاضر بودن زارع، مالک زمین را تسلیم ننمود، هر کدام به مقداری که حق دیگری را ضایع کرده ضامن است. همچنین اگر عامل کوتاهی کند و بهسبب زراعت نکردن نقصی در زمین حاصل شود، بیوجه نیست که مالک حق گرفتن خسارت را داشته باشد.
- اگر دکتر با دست خود به مریض دارو بدهد، یا درد و داروی مریض را به او بگوید و مریض دارو را بخورد، چنانچه در معالجه خطا کند و به مریض ضرری برسد یا بمیرد، دکتر ضامن است.
- اگر به چیز نجسی که عین نجاست در آن نیست، یک مرتبه باران ببارد، جایی که باران به آن برسد پاک می‌شود، و در فرش و لباس و مانند اینها فشار لازم نیست. ولی باریدن دو سه قطره فایده ندارد، بلکه باید بنابر احوط طوری باشد که بگویند باران میآید، و به حدّ جریان برسد؛ و اگر زمین طوری است که آب به آن جریان پیدا نمیکند، کافی است به حدی ببارد که اگر زمین سخت بود بر آن جاری میشد.
- لازم نیست که معدن یکی باشد، بلکه اگر متعدد هم باشد و درآمد مجموع بعد از کسر هزینه به حد نصاب برسد خمس دارد و همچنین لازم نیست که معدن از یک نوع باشد، بلکه اگر از چند نوع هم باشد، خمس واجب است.
- اگر امانتگذار جایی را برای حفظ امانت تعیین کند، باید امانتدار آن را آنجا بگذارد، و اگر آنجا نگذارد چنانچه امانت را در جایی گذاشته که در حفظ مال به حدّ جایی که مالک معین کرده نمیرسد، بنابر اظهر ضامن است. امّا اگر امانت را به جایی برده که در حفظ و نگهداری بهتر یا مثل جای تعیین شده است و امانتدار هم بداند که آنجا در نظر امانتگذار بهتر یا مساوی با جای معین شده است، بنابر اظهر، اشکال ندارد و در صورت تلف، ضامن نیست.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] اگر انسان خیال کرد کسی یا حیوانی، قصد هجوم به جان یا ناموس یا مال او را دارد و در مقام دفاع، خسارت مالی یا جانی به او وارد کرد، ولی بعد معلوم شد که او چنین قصدی نداشته و انسان اشتباه کرده است در این صورت گناه ندارد ولی ضامن خسارت است.
- [آیت الله مظاهری] اگر حیوان به جان یا مال یا زراعت کسی خسارت وارد کند، چنانچه صاحب حیوان در نگهداری آن کوتاهی کرده باشد ضامن خسارت است و الّا ضامن نیست.
- [آیت الله مظاهری] اگر با رعایت مراتب دفاع، به طرف خسارت مالی یا نقص عضو وارد شود یا کشته شود، انسان ضامن نیست.
- [آیت الله مظاهری] اجرای حدود الهی وظیفه حاکم شرع است و دیگران حقّ دخالت ندارند. و در باب حدود به اندک شبهه، باید از اجرای حدّ خودداری شود.
- [آیت الله اردبیلی] اگر هنگام دفاع با رعایت مراتب آن به شخص تجاوزگر زیان مالی و جانی یا نقص عضو وارد شود، دفاع کننده ضامن نیست؛ ولی اگر درجات خفیف تر یا فرار میسّر باشد و دفاع کننده هم متوجّه این جهت بوده و با این حال به مراحل بالاتر و شدیدتر عمل نموده باشد، ضامن است و در هر صورت اگر از سوی مهاجم به دفاع کننده خسارتی برسد، شخص مهاجم ضامن است.
- [آیت الله مظاهری] ضمانت بر سه قسم است و هر سه قسم هم صحیح است: 1 - شخصی ضامن دیگری می‌شود که بدهی او را بدهد، در این قسم ضمانت بدهی بدهکار به ذمّه ضامن منتقل می‌شود و بدهکار بری الذّمّه می‌شود. 2 - شخصی ضامن دیگری می‌شود که اگر در دادن بدهی کوتاهی کرد یا نتوانست آن را بپردازد، طلبکار طلب خود را از ضامن بگیرد. 3 - شخصی ضامن کسی شود که اگر خرابی به بار آورد یا مرتکب خیانتی شود، خسارت آن را بپردازد، مثلاً بگوید این کارگر را استخدام کن و اگر دزدید یا خسارت دیگری رسانید من ضامن هستم.
- [آیت الله سبحانی] هر گاه پزشک به مریض یا ولیّ او بگوید که اگر ضرری به مریض برسد ضامن نباشد; در صورتی که دقت و احتیاط خود را بکند و به مریض ضرری برسد، یا بمیرد، پزشک ضامن نیست.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . هر گاه دکتر به مریض یا ولیّ او بگوید: که اگر ضرری به مریض برسد ضامن نباشد؛ در صورتی که دقت و احتیاط خود را بکند و به مریض ضرری برسد یا بمیرد، دکتر ضامن نیست.
- [آیت الله بروجردی] هر گاه دکتر به مریض یا ولی او بگوید که اگر ضرری به مریض برسد ضامن نباشد، در صورتی که دقت و احتیاط خود را بکند و به مریض ضرری برسد یا بمیرد، دکتر ضامن نیست.
- [آیت الله خوئی] هرگاه دکتر به مریض بگوید که اگر ضرری به تو برسد ضامن نیستم، در صورتی که دقت و احتیاط خود را بکند و به مریض ضرری برسد یا بمیرد، دکتر اگرچه بهدست خود دوا داده باشد ضامن نیست.