فردی فاقد اولاد، دارای همسر و دو برادر و یک خواهر می باشد. فرزند برادرش را از زمان طفولیّت به عنوان فرزندخوانده نگهداری نموده است، او وصیّت کرده که مبلغ سیصد هزار تومان جهت کفن و دفنش و یکصد هزار تومان صرف مساجد بنمایند، و خمس خانه ی غیر مسکونی اش نیز پرداخت شود و برایش حجّ بلدی انجام دهند و خانه ای در روستا و منزل مسکونی که در دست عیالش است بعد از فوت عیال به فرزندخوانده اش واگذار نمایند. مرقوم فرمایید آیا فرزندخوانده ارث می برد و دیگر این که بعد از اخراج سی صدهزار تومان مال الوصیّه و خمس آن خانه و صرف یک صد هزار تومان جهت مساجد، استطاعت حاصل و گرفتن حجّ بلدی یا میقاتی لازم است و سهمیّه ی وارثین مذکور چگونه خواهد بود؟

در فرض مسأله وصیّت میّت در ثلث ترکه اش نافذ است و در زاید بر ثلث محتاج به امضای ورثه است و فرزندخوانده، فرزند نمی شود و احکام فرزندی ندارد، ولی آن چه را وصیّت شده که به او بدهند، اگر با سایر مصارف ثلث، زاید بر ثلث نباشد باید به او بدهند و مقدار بدهی بابت خمس از اصل ترکه داده شود و اجرت استیجار حجّ، اگر حجّ واجب در ذمّه داشته از اصل ترکه برداشته شود، و تفاوت اجرت حجّ میقاتی و بلدی از ثلث پرداخت می شود و در فرض مسأله، باقیِ ترکه، بین ورثه تقسیم می شود و یک ربع آن به زوجه و باقی به دو برادر و خواهر او می رسد، به این نحو که اگر خواهر و برادر پدر و مادری هستند یا همگی پدری هستند، مال پنج قسمت می شود: چهار قسمت آن به دو برادر و یک قسمت به خواهر داده می شود و حکم صورت های دیگر هم در رساله ذکر شده است، واللّه العالم.