قطع رحم
ترك معاشرت با خويشاوندان
چنانچه حضانت طفل به جد پدری و یا جد مادری محول گردد حق ملاقات با طفل شرعا برای دیگری وجود دارد یا خیر؟ و در صورت وجود آن امتناع هر یک از آنان به دادن ملاقات قطع رحم محسوب می‌شود یا خیر؟
حق ملاقات به مقداری که جنبه عاطفی طفل تأمین شود و امتناع از آن موجب بوجود آمدن عقده روانی شود لازم است.
حق ملاقات به مقداری که جنبه عاطفی طفل تأمین شود و امتناع از آن موجب بوجود آمدن عقده روانی شود لازم است.
عنوان سوال:
چنانچه حضانت طفل به جد پدری و یا جد مادری محول گردد حق ملاقات با طفل شرعا برای دیگری وجود دارد یا خیر؟ و در صورت وجود آن امتناع هر یک از آنان به دادن ملاقات قطع رحم محسوب می‌شود یا خیر؟
پاسخ:
حق ملاقات به مقداری که جنبه عاطفی طفل تأمین شود و امتناع از آن موجب بوجود آمدن عقده روانی شود لازم است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- به فرض اینکه پدر و مادری جوان در یک حادثه رانندگی هر دو نفر با هم فوت کرده و از بین رفته باشند و از مرحومین، طفلی دختر، سه سال و نیمه باقی مانده باشد همچنین پدر بزرگها و مادر بزرگهای پدری و مادری طفل در قید حیات باشند و به فرض اینکه:الف - مادر طفل مذکور معلم شاغل در مدارس خارجش هر بوده و طفل خود را از بدو تولد و در غیبت خود تحت مراقبت مادر خود (جده مادری طفل) قرار میداد و این طفل اکثر عمر خود را تا زمان مرگ پدر و مادرش در خانه جد مادری و در دامان جده مادری نشو و نمو نموده و به جده مادری و اقربای مادری خود مأنوس است و وابستگی شدیدی دارد.ب - این طفل بطور مشهود و مستند نسبت به جد و جده و اقربای پدری خود مأنوس نبوده و گرایشی ندارد و از رفتن به خانه جد پدری خود بسیار ناراضی میباشد و از رفتن امتناع دارد.ج - جد پدری طفل بدون توجه به غبطه و مصلحت طفل و بدون توجه به ضررهای روحی و جسمی که هر لحظه نسبت به طفل پیش بینی می‌شود صرفاً به عنوان ولی قهری او را به زیستن در خانه خود مجبور مینماید و حق ملاقات با طفل را از جد و جده مادری و اقربای مادری طفل سلب مینماید. لذا با عنایت به فرضیات موارد مذکور، استدعا دارد بیان فرمایید: آیا عمل جد پدری مذکور در بند (ج) بر پایه شرع مقدس است؟ و اقربای مادری هیچگونه حق و مسئولیتی در قبال طفل ندارند؟
- آیا دادگاه اسلامی (قاضی) میتواند پس از بررسیهای لازم و تشخیص نهائی به استناد به مصلحت و غبطه طفل و عاریت حال طفل که میت به جد و جده پدری ندارد حق حضانت او را به طور موقت یا دائم از ولی قهری گرفته و به دیگری (مثلاً جد و جده مادری) واگذار نماید؟
- چنانچه هر یک از اقربای پدری یا مادری طفل که حق ملاقات با طفل را شرعا داشته باشند و برای بردن طفل از خانه دیگری به خانه خود با عدم رضایت و گریه زاری طفل مواجه بشوند و طفل مایل به رفتن با آنان نباشد تکلیف شرعی چیست؟
- طفلی که پدر و مادرش فوت کرده باشند کدام دسته و طبقه از اقربای پدری و مادری او شرعاً حق ملاقات با طفل را دارند و به چه ترتیب؟ آیا خاله - دائی - عمه و عمو و بچه هایشان و یا کدام از آنان نسبت به ملاقات با طفل ذیحقند؟
- شخصی از دنیا رفته وارث میّت جدّ و جده پدری و مادری و جدّ و جدّه مادری و یک برادر و دو خواهر هستند اینان چگونه ارث میبرند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] پس از فوت پدر، آیا مادر در قبال حضانت فرزندان صغیر می تواند از جدّ پدری مطالبه ی اجرت کند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] پس از فوت پدر، آیا مادر در قبال حضانت فرزندان صغیر می تواند از جدّ پدری مطالبه اجرت کند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر وارث، جد یا جدّه پدری یا پدر و مادری با برادران پدری یا پدر و مادری باشد، ارث چگونه تقسیم می شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر وارث میت یک جدۀ پدری و یک جد مادری باشد، سهم هر کدام چقدر است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر از میت تنها یک جد یا جده پدری و یک جد یا جده مادری باقی مانده باشد ارث بین آنها چگونه تقسیم می شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] صله رحم چیست؟ و چه کسانی جزء ارحام محسوب می شوند؟ و در چه مواردی اسلام دستور به قطع صله رحم می دهد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] طبق مادّه 1167 قانون مدنی، ولد زنا ملحق به زانی نیست، آیا می توان با درنظر گرفتن وضعیّت این اطفال و آینده آنان، ولایت قهری پدرشان را بر آنان مقرّر نموده، و از این باب آنان را ملزم به حضانت طفل و پرداخت نفقه و نگهداری از آنان نمود؟ و در صورت نبودن پدر، جدّ پدری، و در صورت فقدان وی، دیگر اقوام پدری را، با رعایت قاعده الأقرب فالأقرب، ملزم به این کار کرد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] طبق مادّه 1167 قانون مدنی، ولد زنا ملحق به زانی نیست، آیا می توان با درنظر گرفتن وضعیّت این اطفال و آینده آنان، ولایت قهری پدرشان را بر آنان مقرّر نموده، و از این باب آنان را ملزم به حضانت طفل و پرداخت نفقه و نگهداری از آنان نمود؟ و در صورت نبودن پدر، جدّ پدری، و در صورت فقدان وی، دیگر اقوام پدری را، با رعایت قاعده الأقرب فالأقرب، ملزم به این کار کرد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا قطع رحم و یا صله رحم که در اسلام بر آن تأکید شده است معیار مشخّصی دارد و آیا محدوده آن از نظر نصوص و روایات بیان شده است و آیا اگر بنده با نتیجه خواهرم و یا برادرم و یا خاله ام و غیره قطع رحم کنم، قاطع رحم محسوب می شوم؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] بچه ای دو ساله در سانحه رانندگی کشته می شود و بازماندگان او عبارتند از جد و جده پدری و جد و جده مادری و یک برادر تنی، تقسیم ارث او چگونه است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- پدر و جدّ پدری طفل د رصورتی می توانند مال طفل را بفروشد که برای او مفسده نداشته باشد بلکه بهتر آن است که تا مصلحت نباشد نفروشند امّا وصیّ پدر و وصیّ جدّ پدری و حاکم شرع فقط در صورتی می توانند مال طفل را بفروشد که مصلحت طفل درآن باشد .
- اگر وارث میّت جدّ و جدّة پدری و جدّ و جدّة مادری باشد مال سه قسمت می شود ، یک قسمت آن را جدّ و جدّة مادری بطور مساوی بین خودشان قسمت می کنند و دو قسمت آن را به جدّو جدّة پدری می دهند و جدّ دو برابر جدّة می برد .
- اگر وارث میّت فقط جدّ و جدّه پدری باشد ، مال سه قسمت می شود ، دو قسمت را جدّ و یک قسمت راجدّه می برد و اگر جدّ و جدّة مادری باشد ، مال را بطور مساوی بین خودشان قسمت می کنند .
- اگر وارث میّت فقط یک جدّ یا یک جدّه است ، چه پدری باشد یا مادری همة مال به او می رسد و با بودن جدّ میّت ، پدر جدّ او ارث نمی برد .
- اگر وارث میّت فقط زن و جدّ وجدّة پدری و جدّة مادری او باشد ، زن ارث خود را به تفصیلی که گقته می شود می برد و یک قسمت از سه قسمت اصل مال را به جدّو جدّة مادری می دهند که بطور مساوی بین خودشان قسمت می کنند و بقیّه را جدّ و جدّة پدری می دهند و جدّ دو برابر جدّه می برد و اگر وارث میّت شوهر و جدّ و جدّة باشد ، شوهر نصف مال را می برد و جدّ و جدّه به دستوری که درمسائل گذشته گفته شد ، ارث خود را می برند . ارث دستة سوّم
- اگر پدر یا جّد پدری برای طفل خود زنی را صیغه کند ؛ اگر چه مقداری از زمان تکلیف بچّه جزء مدّت صیغه باشد ، مثلاً برای پسر چهارده سالة خودش زنی را دو ساله صیغه کند ، چنانچه صلاح بچّه باشد ، می تواند مدّت آن زن را ببخشد ولی زن دائمی او را نمی تواند طلاق دهد .
- اگر پدر وجدّ پدری غائب باشند . به طوری که نشود ازآنان اذن گرفت ودختر هم احتیاج به شوهر کردن داشته باشد لازم نیست از پدر وجدّ پدری اجازه بگیرند وهمچنین اگر از ازدواج با کسی که با دختر کفو است ، را شرعاً و عرفاً منع کنند و دختر احتیاج به شوهر کردن داشته باشد و نیز اگر دختر باکره نباشد ، در صورتی که بکارتش به واسطة شوهر کردن از بین رفته باشد ، اجازه پدر و جدّ لازم نیست .
- کسانی که به واسطة خویشی ارث می برند سه دسته هستند : دسته اوّل : پدر و مادر و اولاد میّت و با نبودن اولاد ، اولاد اولاد هرچه پائین روند هر کدام آنان که به میّت نزدیکتر است ارث می برد و تا یک نفر از این دسته هست دستة دوّم ارث نمی برد . دستة دوّم : جد یعنی پدر بزرگ و پدراو هر چه بالا روند و جدّه یعنی مادر بزرگ و مادر او هر چه بالا رود پدری باشند یا مادری و خواهر و برادر و با نبودن برادر و خواهر ، اولاد ایشان هر کدام آنان که به میّت نزدیکتر است ارث می برد و تا یک نفر از این دسته هست دستة سوّم ارث نمی برند . دستة سوّم : عمو و عمّه و دائی و خاله و اولاد آنان هر چه پائین روند وتا یک نفر از عموها وعمّه ها ودائی ها وخاله های میّت زنده اند ، اولاد آنان ارث نمی برند ولی اگر میّت عموی پدری وپسر عموی پدر ومادری داشته باشد ، وغیر ازاینها وارثی نداشته باشد ، ارث به پسر عمو ی پدر ومادری می رسد وعموی پدری ارث نمی برد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] اگر وارث میت فقط یک جد یا جده پدری و یک جد یا جده مادری باشد، مال سه قسمت می شود: دو قسمت را جد یا جده پدری و یک قسمت را جد یا جده مادری می برد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر وارث میت فقط یک جد یا جده پدری و یک جد یا جده مادری باشد؛ مال سه قسمت می شود: دو قسمت را جد یا جده پدری و یک قسمت را جد یا جده مادری می برد.
- [آیت الله بروجردی] اگر وارث میت فقط یک جد یا جدهی پدری و یک جد یا جدهی مادری باشد، مال سه قسمت می‌شود:دو قسمت را جد یا جدهی پدری و یک قسمت را جد یا جدهی مادری میبرد.
- [آیت الله خوئی] اگر وارث میت فقط یک جد یا جده پدری و یک جد یا جده مادری باشد، مال سه قسمت می‌شود، دو قسمت را جد یا جدة پدری و یک قسمت را جد مادری میبرد.
- [آیت الله سیستانی] اگر وارث میّت فقط یک جدّ یا جدّه پدری و یک جدّ یا جدّه مادری باشد ، مال سه قسمت می‌شود : دو قسمت را جدّ یا جدّه پدری و یک قسمت را جدّ یا جدّه مادری میبرد .
- [آیت الله بهجت] اگر وارث میت فقط یک جد یا جده پدری و یک جد یا جده مادری باشد بنابر اظهر مال سه قسمت می شود، دو قسمت را جد یا جده پدری و یک قسمت را جد یا جده مادری می برد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر وارث میّت فقط (یک جدّ) یا (جدّه پدری) و (یک جدّ) یا (جدّه مادری) باشد، مال سه قسمت می‌شود، دو قسمت را جدّ یا جدّه پدری و یک قسمت را جدّ یا جدّه مادری میبرد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر وارث میّت فقط یک جدّ یا جدّه پدری ویک جدّ یا جدّه مادری باشد مال سه قسمت می‌شود، دو قسمت را جدّ یا جدّه پدری ویک قسمت را جدّ یا جدّه مادری میبرد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر وارث میت، فقط یک جد یا جده پدری و یک جد یا جده مادری باشد، مال سه قسمت می‌شود؛ دو قسمت را جد یا جدّه پدری، و یک قسمت را جد یا جده مادری میبرد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر وارث میت فقط یک جد یا جده پدری و یک جد یا جده مادری باشد مال سه قسمت می شود دو قسمت را جد یا جده پدری و یک قسمت را جد یا جده مادری می برد