وجوه شرعی
وجوه شرعی، به آن دسته از واجبات مالی گفته می شود که شارع مقدس، در مالهای مسلمانان قرار داده است:
شخصی که همیشه حساب سال خود را داشته امّا بر اثر یک حادثه به مدت سه سال وجوه شرعی را حساب نکرده است؛ 1 نسبت به مدّت سه سال شرعاً چه وظیفه‌ای دارد؟
در صورتی که در این مدّت اضافه بر آنچه قبلاً خمسش را داده است بدست آورده باید خمس مازاد را پرداخت نماید؟
در صورتی که در این مدّت اضافه بر آنچه قبلاً خمسش را داده است بدست آورده باید خمس مازاد را پرداخت نماید؟
عنوان سوال:
شخصی که همیشه حساب سال خود را داشته امّا بر اثر یک حادثه به مدت سه سال وجوه شرعی را حساب نکرده است؛ 1 نسبت به مدّت سه سال شرعاً چه وظیفه‌ای دارد؟
پاسخ:
در صورتی که در این مدّت اضافه بر آنچه قبلاً خمسش را داده است بدست آورده باید خمس مازاد را پرداخت نماید؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- سه سال قبل مقدار 100 کیلو برنج به فردی دادم و قرار بود مدت 10 روز وجه را پرداخت نماید ولی تا کنون نداده است آیا شرعاً باید مبلغ آن زمان را بدهد یا به قیمت امروز؟
- شخصی خانمی را به مدت هشتاد سال متعه کرده و در وقت اجرای صیغه همان مدت را قید کرده بر فرض مسئله آیا این زن، زنی دائمی حساب می‌شود یا موقت؟
- شخصی در زمان حیات خود به دلیل نداشتن فرزند، اموال خود را به فرد مورد اعتمادش واگذار نمود و از خود خلع ید کرده تا در امور عام المنفعه مصرف گردد، پس از وفات آن شخص، وراث نسبت به اجرای وصیت نامه موافقت کتبی نموده و آن را تنفیذ کردهاند ولی پس از مدتی با تحریکات عدهای نسبت به تنفیذ و تأیید وصیت نامه اظهار ندامت کردهاند، آیا شرعاً ندامت وراث نافذ بوده و از اجرای وصیت توسط وصی مانع میگردد یا خیر؟
- آیا شخصی که قضای نمازهای مادرش را به جا میآورد باید ایّامی که نماز بر او واجب نبوده است (مثل ایّام عادت و...) از قضای روزهای سال کم کند یا اینکه باید تمام سال را برای او قضا نماید، با توجه به اینکه این شخص نمیداند مادرش در سال چند روز دارای عذر شرعی بوده است؟
- شخصی ده سال پیش وصیت کرده که پنجاه هزار تومان در مجلس ختم من خرج کنید که این وصیّت 10 سال قبل از فوت ایشان بوده و پنجاه هزار تومان آن زمان نقد نبوده ولی اموالی داشته که میتوانسته بفروشد و پنجاه هزار تومان را نقد کند، آیا الان همان پنجاه هزار تومان 10 سال قبل را باید خرج کرد؟ یا اینکه باید ارزش پنجاه هزار تومان 10 سال قبل را حساب کرد؟ با اینکه ایشان صغیر هم دارد؟
- شخصی وصیّت نموده که از تمامی ماترک او که شامل اثاث منقول و ساختمان و املاک می‌باشد ثلث آنرا حساب نموده و وجه آن را ده قسمت نمایند دو سهم آنرا بزوجه دائمی خود پرداخت نموده و بغیر از حق تقسیمه آن الباقی هشت سهم آنرا جهت خیرات و مبرّات مصرف نمایند سؤال این است: 1 - آیا این وصیّت نافذ می‌باشد؟
- شخصی فروشنده کالا به صورت عمده فروشی است و به خریداران قبل از انجام معامله شرط مینماید: (در صورتی که سر موعد، نسبت به پرداخت بدهی خود اقدام نکنید ملزم هستید ماهانه 10% فاکتور را به عنوان خرید کالای مدت دار پرداخت کنید) و خریدار قبول مینماید، سپس معامله قطعی صورت میگیرد. آیا این عمل مشمول پرداخت دیر کرد یا خسارت می‌باشد یا معامله شرعی انجام گرفته است؟ لازم به ذکر است خریدار با رضایت کامل نسبت به انجام معامله اقدام مینماید.
- اگر نطفه مردی (زوج) با تخمک زوجه بعد از ترکیب در رحم اجاره یا عاریهای (زن دیگری غیر از صاحب تخمک) پیوند شود و جنینی در رحم اجارهای یا عاریهای رشد کند و متولّد شود، شرعاً جایز است یا خیر؟ و چه رابطهای از نظر نسبت و آثار حقوقی و شرعی با صاحب اسپرم و تخمک و صاحب رحم اجارهای یا عاریهای و فرزندان وی و یا شوهرش دارند؟
- شخصی در ماه مبارک رمضان در جایی قصد اقامه آن ماه را در آن محل کرده است ولی همیشه بعد از افطار از حد ترخص خارج می‌شود اما پس از دو ساعت و نیم یا سه ساعت به آن محل باز میگردد، وظیفه این شخص نسبت به نماز و روزهاش در آن محل چیست؟
- کتابهایی که در فرودگاه طی ده سال گذشته توسط ماموران سعودی از زائران خانه خدا اخذ و ضبط گردیده اکنون به سازمان حج و زیارت عودت داده شده است . در حالیکه اکثر کتابها تکراری و مشابه و صاحبان آنها در بین هفتاد هزار زائر سال گذشته نا مشخص است دشوار و گاهی غیر ممکن و مراجعه صاحبان آنها به سازمان برای دریافت کتب موجب عسر و حرج می باشد ، لطفا حکم شرعی را نسبت به این کتابها بیان فرمائید .
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] آیا بدهی مستحقّ را چه زنده و چه مرده می توان به جای وجوه شرعی و مظالم عباد حساب کرد؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که تاکنون خمس نداده و میخواهد خمس اموالش را حساب کند، نسبت به اموالی که در گذشته به مصرف رسانده، ولی نمیداند که سال بر آنها گذشته بوده است یا نه، چه وظیفه‌ای دارد؟
- [آیت الله بهجت] شخصی در طول سال حدود سه ماه تابستان را در مسافت شرعی مسافرکشی می کند، حکم نمازش چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی در طول سال حدود سه ماه تابستان را مسافرکشی در مسافت شرعی می کند، حکم نمازش چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] مستحقی به ما بدهکار است، آیا میتوانیم وجوه شرعی یا مظالم و کفّاراتی را که برعهده ماست به جای آن بدهی حساب کنیم و از مستحق چیزی نگیریم؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی که مخارج حج را دارد، امّا در برگشت از سفر حج برای دادن ولیمه یا مخارج زندگی مقروض می شود و یا به وجوه شرعی مانند خمس وزکات نیازمند است، آیا چنین شخصی مستطیع است؟
- [آیت الله بروجردی] در سه سال قبل خواهر این دعاگو با سه فرزندش در اثر حادثه سیل تلف شدهاند و وارث او شوهر و مادر میباشند، تکلیف در باب ماتَرَکِ او چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی خودکشی کرده است، آیا احکام مربوطه به میت نسبت به او جاری است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی در یک حادثه رانندگی کشته شده و سر او از بین رفته و تمام بدنش له شده، او را در کیسه ای گذاشته اند، اکنون وظیفه نسبت به غسل او چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی بدهکار وجوه شرعی است؛ ولی نمیداند که مثلاً زکات بدهکار است یا مظالم عباد برعهده اوست یا کفّاره باید بپردازد. آیا میتواند وجوه را به مستحق بدهد و این طور نیّت کند که هر کدام از اینها بود، همان حساب شود؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- شتر دوازده نصاب دارد : اوّل : پنج شتر و زکوه آن یک گوسفنداست و تا شمارة شتر به این مقدار نرسد زکوه ندارد. دوّم : ده شتر و زکوه آن دو گوسفند است . سوّم : پانزده شتر و زکوه آن سه گوسفند است . چهارم : بیست شتر و زکوه آن چهار گوسفند است . پنجم : بیست و پنج شتر و زکوه آن پنج گوسفند است . ششم : بیست و شش شتر و زکوه آن یک شتر است که داخل سال دوّم شده باشد . هفتم : سی و شش شتر و زکوه آن یک ستر است که داخل سال سوّم شده باشد . هشتم : چهل و شش شتر و زکوه آن یک شتر است که داخل سال چهارم شده باشد . نهم : شصت و یک شتر و زکوه آن یک شتر است که داخل سال پنجم شده باشد . دهم : هفتاد و شش شتر و زکوه آن دو شتر است که داخل سال سوّم شده باشد . یازدهم : نود و یک شتر و زکوه آن دو شتر است که داخل سال چهارم شده باشد . دوازدهم : صد و بیست و یک شتر و بالاتر از آن است که باید یا چهل تا چهل تا حساب کند و برای هر چهل تا یک شتری بدهد که داخل سال سوَم شده باشد ، یا پنجاه تا پنجاه تا حساب کند و برای هر پنجاه تا یک شتر ی بدهد که داخل سال چهارم شده باشد و یا با چهل و پنجاه حساب کند . ولی در هر صورت باید طوری حساب کند که چیزی باقی نماند ، یااگر چیزی باقی می ماند ، از نه تا بیشتر نباشد ، مثلأ اگر 140 شتر دارد ؛ باید برای صد تا دو شتری که داخل سال چهارم شده و برای چهل تا یک شتر ماده ای که داخل سال سوم شده باشد .
- انسان می تواند زکوه را در هشت مورد مصرف کند : اوّل : فقیر و آن کسی است که مخارج سال خود و عیالاتش را ندارد و کسی که صنعت یا ملک یا سرمایه ای داردکه می تواند مخارج سال خود را بگذراندفقیر نیست . دوّم : مسکین و آن کسی است که از فقیر سخت تر می گذراند . سوّم : کسی که از طرف امام ( علیه السّلام ) یا نائب امام مأمور است که زکوه را جمع و نگهداری نماید و به حساب آن رسیدگی کند و آن را به امام (علیه السّلام ) یا نائب امام یا فقرا برساند . چهارم : کافرهائی که اگر زکوه به آنان بدهند به دین اسلام مایل می شوند ، یا در جنگ به مسلمانان کمک می کنند . پنجم : خریداری بنده ها و آزاد کردن آنها . ششم : بدهکاری که نمیتواند قرض خود را بدهد . هفتم : فی سبیل الله یعنی کاری که مانند ساختن مسجد منفعت عمومی دینی دارد ، یا مثل ساختن پل و اصلاح راه که منفعتش به عموم مسلمانان می رسد و آنچه برای اسلام نفع داشته باشد به هر نحو که باشد . هشتم : ابن السّبیل یعنی مسافری که در سفر در مانده شده و احکام اینها در مسائل اینده گفته خواهد شد .
- نافلة ظهر و عصر را در سفر نباید خواند ، ئلی ولی نافله عشا را که نماز وُتیره نامیده می شود به نیت اینکه شاید مطلوب خداوند باشد ، می تواند بجا آورد . فضلیت سحر خیزی ونماز شب باید توجه داشت که وقت سحر ، وقت بسیار مبارکی است ، وقت تهجد و عبادت خدا است وقت انس گرفتن با محبوب حقیقی در خلوت شب است ، وقتی است که پیشوایان معصوم اسلام (سلام الله علیهم )مسلمانان را به بیداری و تهجد د ر آن ترغیب می نمودند ، وقتی است که وقتی است که علمای بزرگ و صلحای روزگار همیشه در آن وقت از خواب بر می خاستند و در پیشگاه حضرت حق به نماز خواندن و تلاوت قرآن و استغفار می پرداختند و حل کمشکلات و قضای حوایج مهم خود را در این ساعت از آن ذات مقدس می خواستند و به مقصود می رسیدند .خداوند در دو جای قرآن ، کسانی را که در سحرگاهان به استغفار می پردازند و از خداوند کریم و رحیم بخشایش گناهان خود را می خواهند مورد تمجید قرار داده است .وقت سحربنابر اظهر ، آخرین قسمت از یک ششم شب می‌باشد .هر چند وقت نماز شب از نصف شب به بعد آغاز می شود و تا طلوع فجر ادامه پیدا می کند ، ولی هر چه به طلوع فجر نزدیکتر باشد ، ثواب بیشتری دارد .برای نماز شب فضلیت های فراوانی و تاکید بسیاری در احادیث اهل بیت عصمت (علیهم السلام) ذکر شده است.حضرت رسول اکرم (صلی الله غلیه وآله وسلم ) در ضمن وصیتهای خود به حضرت امیر المؤمنان (علیه السلام ) فرمودند : ( عَلیکَ بِصَلوهِ اللّیلِ ، بِصلوهِ الّلیلِ ، بِصلوهِ اللّیلِ ) یعنی سه مرتبه فرمودند : نماز شب خواندن را بر خود لازم بشمار . حضرت صاذق (علیه السلام)فرمودند :( شرافت مؤ من در نماز شب خواندن و عزت مؤ من در این است که متعرض اعراض مردم چیزهایی که مردم عنایت به پنهان ماندن آن دارند ، نشود ، به این معنا که تفحص در امور مردم نداشته باشد و غیبت آنان را نکند .) و نیز حضرت صادق (علیه السلام ) فرمودند : ( مال دنیا و فرزندان ، زینت زندگی این دنیا و نماز شب ، زینت آخرت است . ) در احادیث اسلامی برای نماز شب علاوه بر اینکه ثواب و فضیلت فراوان اخروی ذکر شده است ، فواید دنیوی بسیاری نیز برای آن بیان شده است .که حضرت صادق ( علیه السلام ) فرمود : ( نماز شب بخوانید که آن سنت پیغمبر و رسم صلحایی است که پیش از شما می زیستند و آن درد و مرض را از بدن شما دور می کند . ) و نیز فرمودند : ( نماز شب خواندن روی انسان را سفید و نورانی وخلق انسان را نیکو و بوی وی را پاکیزه می کند و روزی را فراوان می سازد و موجب ادای قرض انسان می گردد و غم و اندوه را بر طرف می نماید و به چشم انسان جلوه و روشنی می بخشد . )حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند : ( خانه هایی که در آنها نماز شب و قرآن خوانده می شود ، برای اهل آسمان روشنایی می دهند به همان طوری که ستارگان آسمان برای مردم زمین ، روشنایی می دهند . ) حضرت رضا ( علیه السلام ) فرمودند : ( نماز شب خواندن را بر خود لازم بدانید زیرا هر بندة مؤ منی که هشت رکعت نماز شب و دو رکعت نماز شفع و یک رکعت نماز وتر بخواند و در قنوت وتر 70مرتبه استغفار کند خداوند او را از عذاب قبر و از عذاب آتش نجات می دهد وعمرش را در دنیا طولانی میکند و در زندگی اقتصادی خداوند به او وسعت و گشایش میدهد وهر خانه ای که در آن نماز شب خوانده شود آن خانه برای مردم آسمان روشنایی می دهد همانطورکه ستارگان آسمان برای مردم روی زمین روشنایی می بخشند . ) برای د ستیابی به این توفیق لازم است از اول شب تصمیم بگیرند و مخصوصاً با کم غذا خوردن در شب خود را برای بیداری آماده سازند که حضرت امیر المؤمنین (علیه السلام ) فرمودند : ( در سه چیز با سه چیز طمع مکن : 1-در بیداری شب با پرخوردن .2-در نور صورت با خوابیدن در جمیع شب .3-در امان ماندن در دنیا با همنشینی با فاسقان و فاجران .) کیفیت نماز شب و اما کیفیت نماز شب به این ترتیب است که : هشت رکعت که هر دو رکعت به یک سلام انجام بگیرد به قصد نماز نافلة شب خوانده شود و بعد از آن دو رکعت نماز به قصد نماز شفع می خواند و از آن پس یک رکعت به نیت نماز وتر بجا می آورد و بهتر این است که قنوت نماز وتر را به این ترتیب بجا بیاورد : 1- دعای فرج را که عبارت از این دعا است : لا اله الله الحلیم الکریم لا اله الا الله العلی العظیم سبحان الله رب السموات السبع و سبحان الله رب الارضین السبع و ما فیهن و ما بینهن و رب العرش العظیم و سلام علی المرسلین بخواند . 2-هفت مرتبه بگوید : استغفر الله الذی لا اله الا هو الحی القیوم ذوالجلال و الاکرام من جمیع ظلمی و جرمی و اسرافی علی نفسی و اتوب الیه .بعد از آن 70مرتبه بگوید : استغفرالله ربی و اتوب الیه .پس از آن 300مرتبه بگوید : العفو . سپس برای چهل مؤمن دعا کند ( به زبان غیر عربی هم اشکال ندارد ، مثلاً بگوید : خداوندا! فلانی را بیامرز ) .از آن پس برای خود و پدر و مادر خود دعا کند و در خاتمة قنوت 7مرتبه بگوید : هذا مقامُ الغائذِ بکَ مِنَ النارِ . فضیلت نماز جعفر طیار نماز جعفر طیار ، دارای ثواب و فضیلت بسیار است و بر اساس روایاتی که از اهل بیت عصمت(سلام الله علیهم ) رسیده است تاثیر زیادی در بخشیده شدن گناهان انسان دارد . حضرت صادق ( علیه السلام ) فرمودند : ( روزی که قلعة خیبر ، دژ محکم یهودانی که در برابر پیشرفت اسلام جوان ، سنگ اندازی می کردند و هر روز نقشه ای می کشیدند و تر فندهایی برای متوقف ساختن ، بلکه بر انداختن نظام اسلامی ، طرح می کردند به دست سپاه اسلام فتح شد ، جعفر از کشور حبشه که به سر پرستی جمعی از مسلمانان که در نتیجة فشار سردمداران کفر به آنجا مسافرت کرده بودند که تا در محیطی آزاد به اقامه مراسم دین قیام کنند و هم به تبلیغ اسلام پرداخته ، درخت دین را در آن سر زمین بنشانند ، مسافرت کرده بود مراجعت کرد .حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم ) از شنیدن این جریان بسیار خرسند گردید و فرمود : ( والله ما ادری بایهما انا اشد سروراً بقدوم جعفر ام بفتح خیبر ) . قسم به خداوند از این دو جریانی که امروز برای ما پیش آمده است نمی دانم برای کدام یک بیشتر خشنود باشم ، آیا برای فتح خیبر یا برای بازگشت جعفر ؟ و از جای خود برخاست و جعفر را به آغوش کشید و میان دو چشم وی را بوسید و فرمود هدیه ای به تو بدهم .چون این کلام را مسلمانان شنیدند افراد بسیاری در میان جمع گرد آمدند و چنین فکر می کردندکه این هدیه طلا ونقرة قابل توجهی خواهد بود. حضرتش به جعفر فرمودند : ( چهار رکعت نماز به تو تعلیم می دهم اگر بتوانی در هر روز و اگر نه در دو روز و گرنه در هر جمعه و اگر نتوانستی در هر ماه یک مرتبه و اگر نتوانستی در هر سال یک مرتبه بخوان ، خداوند متعال گناهانی را که ما بین آن دو نماز انجام گرفته باشد می آمرزد .سپس آن را بیان فرمود و توضیح آن به این ترتیب است : چهار رکعت است به تشهد و دو سلام . در رکعت اول بعد از سوره حمد سورة (اذا زلزلت ) و در رکعت دوم بعد از سورة ( و العادیات) و در رکعت سوم پس از حمد ، سورة ( اذا جاء نصرالله ) و در رکعت چهارم بعد از حمد سورة ( قل هو الله احد) و در هر رعت بعد از فراغ از قرائت پانزده مرتبه می گوید سبحان الله و الحمد الله و لا اله الا الله و الله اکبر و در رکوع همین تسبیحات را ده مرتبه می گوید و چون سر از رکوع بر می دارد ده مرتبه و در سجدة دوم ده مرتبه و بعد از سر بر داشتن پیش از اینکه برخیزد ، ده مرتبه می گوید و هر چهار رکعت را به همین تر تیب می خواند که مجموعاً 300مرتبه می شود . اگر نتواند این سوره ها را بخواند بجای آنها هم سورة قل هو الله احد را بخواند ، ثواب و فضیلت این نماز را بدست می آورد .خواندن نماز جعفر در هر موقع مستحب است ، ولی بهترین اوقات آن در روز جمعه هنگامی است که آفتاب در سطح زمین گسترش یافته باشد .علمای بزرگ اسلام و صلحای روزگار در این وقت برخواندن آن مواظبت داشته اند .نماز های مستحبی غیر از اینها نیز بسیار است به کتاب مفاتیح الجنان و غیر آن مراجعه بفرمایید . وقت نافله های یومیه
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] باید سه روز اوّل حیض پشت سر هم باشد، پس اگر مثلاً دو روز خون ببیند و یک روز پاک شود و دوباره یک روز خون ببیند، حیض نیست ولی پس از سه روز اوّل، پشت سر هم بودن خون شرط نیست. =============================================================================== 1 زن قرشیه زنی است که نسبت او از طرف پدر به (نضر بن کنانه) که یکی از اجداد پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم است، میرسد؛ بنابراین زنانی که نسبت آنان به پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلم میرسد قرشیه و سیده هستند.
- [آیت الله سبحانی] کسی که از اول تکلیف خمس نداده، سه حالت دارد: 1 از منافع کسب چیزی که به آن احتیاج ندارد، خریده و یک سال از خرید آن گذشته، باید خمس آن را بدهد. 2 اثاث خانه و چیزهای دیگری که به آنها احتیاج دارد مطابق شأن خود از درآمد همان سال خریده، خمس به آن ها تعلق نمی گیرد. 3 اگر نداند که در بین سال خریده یا بعد از تمام شدن سال، باید تمام اموال مشکوک خود را حساب کرده و حاکم شرع و یا نماینده او، بدهی او را جهت خمس تخمین بزند و مصالحه نماید و با پرداخت آن ذمه او بری می شود.
- [آیت الله علوی گرگانی] بچهای که بالغ نشده شرعاً نمیتواند در مال خود تصرّف کند همانگونه که در )مسأله 2097) گذشت ونشانه بالغ شدن زن، تمام شدن نه سال قمری و نشانه بالغ شدن مرد یکی از سه چیز است: اوّل تمام شدن پانزده سال قمری; دوم روییدن موی درشت، زیر شکم بالای عورت; سوم محتلم شدن یعنی بیرون آمدن منی در خواب.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] بچه ای که بالغ نشده شرعاً نمی تواند در مال خود تصرف کند بلی اگر ممیّز باشد تصرف در اموال جزئی برای او مانعی ندارد. نشانه بالغ شدن یکی از سه چیز است: اول: روییدن موی درشت زیر شکم بالای عورت. دوّم: بیرون آمدن منی. سوّم: تمام شدن پانزده سال قمری در مرد و تمام شدن نه سال قمری در زن.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] بچه ای که بالغ نشده شرعا نمی تواند در مال خود تصرف کند و نشانه بالغ شدن یکی از سه چیز است: اول روئیدن موی درشت در زیر شکم بالای عورت. دوم بیرون آمدن منی. سوم تمام شدن پانزده سال قمری در مرد و تمام شدن نه سال قمری در زن.
- [آیت الله بروجردی] بچهای که بالغ نشده شرعاً نمیتواند در مال خود تصرف کند و نشانهی بالغ شدن یکی از سه چیز است:اوّل:روییدن موی درشت زیر شکم بالای عورت.دوم:بیرون آمدن منی.سوم:تمام شدن پانزده سال قمری [در مرد و تمام شدن نُه سال قمری در زن].
- [امام خمینی] بچه ای که بالغ نشده شرعا نمی تواند در مال خود تصرف کند. و نشانه بالغ شدن یکی از سه چیز است: اول: روییدن موی درشت زیر شکم بالای عورت. دوم:بیرون آمدن منی. سوم: تمام شدن پانزده سال قمری در مرد و تمام شدن نه سال قمری در زن.
- [آیت الله سبحانی] بچه ای که بالغ نشده شرعاً نمی تواند بدون اذن ولی در مال خود تصرف کند و نشانه بالغ شدن یکی از سه چیز است: اول) روئیدن موی درشت، زیر شکم، بالای عورت. دوم) بیرون آمدن منی. سوم) تمام شدن پانزده سال قمری در مرد و تمام شدن نه سال قمری در زن.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . بچه ای که بالغ نشده شرعاً نمی تواند در مال خود تصرف کند و نشانه بالغ شدن در زن و مرد یکی از سه چیز است: اول تمام شدن پانزده سال قمری در مرد و نه سال قمری در زن. دوم روییدن موی درشت زیر شکم بالای عورت. سوم بیرون آمدن منی.
- [آیت الله خوئی] بچهای که بالغ نشده شرعاً نمیتواند در مال خود تصرف کند. و نشانة بالغ شدن یکی از سه چیز است: (اول): روییدن موی درشت در زیر شکم بالای عورت. (دوم): بیرون آمدن منی. (سوم): تمام شدن پانزده سال قمری در مرد و تمام شدن نه سال قمری در زن.