قصد اقامت
تصميم مسافر به اقامت ده روز يا بيشتر در يك محل
اینجانب از وطن اصلی خود به تهران آمده ام و قصد اقامت ده روز کرده ام و از اوّل بنا داشته ام همه روزه برای کار به بهشت زهرا بروم، آیا نماز و روزه ام صحیح است؟
نماز شکسته و روزه صحیح نیست، چون قصد اقامت ده روز در یک مکان را ندارید.
نماز شکسته و روزه صحیح نیست، چون قصد اقامت ده روز در یک مکان را ندارید.
عنوان سوال:
اینجانب از وطن اصلی خود به تهران آمده ام و قصد اقامت ده روز کرده ام و از اوّل بنا داشته ام همه روزه برای کار به بهشت زهرا بروم، آیا نماز و روزه ام صحیح است؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی که اهل تهران است اگر به قم بیاید، در برگشت که به مرقد حضرت امام یا بهشت زهرا می رسد، نماز او در این دو محل قصر است یا تمام؟
- زنانی که بدون توجه به اعراض و عدم اعراض از وطن اصلی شان به شهر دیگر به منزل شوهر می روند و پس از توجه و التفات هم نوعاً قصد دارند که اگر زناشویی شان تا آخر عمر برقرار و باقی بماند در وطن شوهر اقامت کنند والاّ به وطن خودشان برگردند، بفرمایید که حکم نماز و روزه این زنها در وقتی که به وطن اصلی شان می آیند چگونه است؟
- کسی که در طول سال پانزده روز در جایی کار می کند و پانزده روز در وطن می ماند. نماز و روزه او چگونه است؟
- اینجانب ساکن تهران می باشم و در 36 کیلومتری تهران در منطقه ای کوهستانی باغ و خانه دارم، که گاهی برای تفریح و استفاده از آب و هوا به آنجا می روم، با توجه به اینکه در آن محل بدنیا نیامده ام، نماز و روزه ام در آنجا چه حکمی دارد؟
- کسی که در غیر وطن اصلی اش زندگی می کند و برای رفتن به محلّ کار باید از حدّ ترخص بگذرد، حکم نماز و روزه او در محلّ زندگی و محلّ کار چیست؟
- اینجانب اهل قم می باشم و شغلم رانندگی است که مسافر به تهران می برم. در یکی از سفرها ده روز با قصد اقامه در تهران ماندم و مجدداً مسافر به قم آوردم و بنا دارم باز مسافر ببرم، بفرمایید سفر اول من تا کجا پایان می یابد؟
- سربازی از شهرستان به یکی از پادگانهای تهران آمده و مأموریتش گشت زنی در اطراف تهران تا شعاع بیش از مسافت شرعی است و مقرّش در تهران است. نماز و روزه او چگونه است و سفر اول وی چه وقت و کجا پایان می یابد، که از سفر دوم نماز را تمام و روزه را بگیرد؟
- اینجانب از وطنم که اطراف شهر اصفهان است به قصد اصفهان می روم، تا اوّل شهر چهار فرسخ نیست لکن تا محلی که قصد اینجانب است، مثل بازار اصفهان چهار فرسخ می باشد، نماز و روزه ام چه حکمی دارد؟ البته بنا دارم همان روز برگردم
- اینجانب می توانم روزه بگیرم، ولی برای تنفس از وسیله ای استفاده می کنم که بصورت بخار به حلقم می رسد، آیا روزه ام صحیح است؟
- اینجانب در پاسگاه نگهبان می باشم و عدّه ای در حوزه محل کار بیش از چهار فرسخ به گشت زنی مشغول می باشند. لطفاً وظیفه ما را نسبت به نماز و روزه بیان فرمایید؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] طلبهای همدانی هستم در تهران ، اول اتوبان بهشت زهرا که جزء شهر ری است مشغول تحصیل علوم دینی هستم و قصد دارم که هر وقت موفّق شوم برای ادامه تحصیل به قم بروم برای تمام خواندن نمازهایم قصد عشره مینمایم آیا میتوانم در این ده روز برای زیارت حضرت عبد العظیمعلیهالسلام یا برای زیارت مرقدم امام (رضوان اللّه تعالی علیه) یا برای شرکت در نماز جمعه به دانشگاه تهران بروم؟
- [آیت الله جوادی آملی] محل کار اینجانب، نیروی مقاومت سپاه تهران و محل سکونتم، پاکدشت، در حدود 18 کیلومتری تهران است و از منزل تا محل کارم حدود 25 کیلومتر فاصله است. با توجه به اینکه که قصددارم چند سال در تهران اقامت داشته باشم، آیا میتوانم در شهرستان پاکدشت قصد وطن دوم نمایم؟ آیا برای تحقق وطن، قصد ده روز لازم است؟ آیا میتوانم به همه جای تهران، حتی شمیرانات و شهر ری هم تردّد نمایم؛ بدون این که به قصدم خلل وارد شود؟ در این صورت، تکلیف روزهام چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] 1 بنده ساکن تهران هستم ولی محلی را در دماوند خریده و معمولاً هر هفته یکی دو روز به آنجا رفته و اقامت مینمایم. آیا محل جدید را میتوانم بعنوان وطن جدید خود محسوب نموده و نماز را تمام بخوانم و روزه بگیرم؟ وضعیت خانوادهام را به تبع نیز بیان فرمایید؟2 اگر کاینجانب محل زندگی و کار خودم در تهران است و از یکی از توابع استان همدان ازدواج نمودهام و ماهی حداقل دو بار به آنجا میروم، وضعیت نماز و روزه بنده چه حکمی پیدا میکند؟3 اینجانب کارمند شرکت گاز هستم. محل کارم شهر تبریز میباشد ولی به صورت موردی جهت انجام وظایف به سایر شهرهای منطقه از قبیل سراب، اردبیل، آستارا به مأموریت میروم. با توجه به این که مأموریت اینجانب به صورت موردی بوده و در اختیار خودم نیست، لطفاً در خصوص کثیرالسفر بودن اینجانب و روزه آن اظهار نظر فرمائید.
- [آیت الله نوری همدانی] چند سالی است شهرستان کرج را وطن اخذ نموده و سه ماه پیش در یک سازمانی در تهران به صورت قراردادی به مدت 89 روز مشغول به کار شدم فعلاً مدت تمام شده و قرارداد یکساله بستهام و قرار است رسمی بشوم و هر روز صبح از کرج به تهران بروم و برگردم در این مدّت یکسال تکلیف نماز و روزهام از نظر قصر و اتمام و شکستن روزه چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] در 60 کیلومتری تهران محلی را خریداری کرده ام و قصد دارم در زمان بازنشستگی بیشتر از تهران در آنجا ساکن شوم. الان نیز هر هفته دو شب در آنجا زندگی می کنم. می خواهم قصد توطن به عنوان وطن دوم اختیار کنم تا در ایام ماه رمضان مشکل روزه نداشته باشم. آیا قصد اینجانب صحیح می باشد؟
- [آیت الله خوئی] صریح فتوا است که (مسافر یا کسی که قصد اقامت دارد قبل از ظهر به وطن یا محل اقامت برسد) چنانچه مسافر ظهر به وطن یا محل اقامت برسد و یا آن که اذان ظهر را در حد ترخص بشنود و مفطر به عمل نیاورده باشد، آیا نیت روزه کند صحیح است؟ و یا آنکه شرط است قبل از ظهر ولو به قلیل به وطن یا محل اقامت برسد، و حد ترخص برای مسافری که وارد می‌شود کافی نیست، فقط اعتبار حد ترخص برای مسافری است که از وطن یا محل اقامت خارج می‌شود؟
- [آیت الله اردبیلی] با توجه به این که بنده کارمند وزارت امور خارجه هستم و هر سه سال اقامت که در تهران دارم به مأموریت ثابت سه ساله به یکی از نمایندگیهای خارج از کشور اعزام میگردم، خواهشمند است بفرمایید: آیا بنده و خانوادهام میتوانیم محل مأموریت سه ساله خود را به عنوان وطن دوم اختیار نماییم؟ چه راهکاری برای ما میباشد تا نماز و روزه خود را کامل انجام دهیم به جز قصد اقامت ده روزه کردن؟ آیا بنده اگر بخواهم حداقل هر هفته یک بار به محلی که تا محل اقامت من به اندازة مسافت شرعی فاصله دارد بروم به قصد ده روزه من خللی وارد نمیشود؟ بنده چه بسا ناچار باشم برای رتق و فتق کردن امور بارها به آن محل سفر کنم. آیا قصد اقامت من به هم نمیخورد؟ آیا بنده در این حالت حکم کثیرالسفر را ندارم؟
- [آیت الله خامنه ای] وطن شخصی تهران است و در حال حاضر قصد دارد در یکی از شهرهای نزدیک تهران ساکن شده و آن را وطن خود قرار دهد، ولی چون محل کسب و کار روزانه اش در تهران است، نمی تواند ده روز در آنجا بماند، چه رسد به شش ماه، بلکه هر روز به محل کارش می رود و شب به آنجا برمی گردد، نماز و روزه او در آن شهر چه حکمی دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] پدر و مادر من از اهالی شهر ساوه هستند و هر دو در کودکی به تهران آمده و در آن سکونت کرده اند. بعد از ازدواج به شهر چالوس رفته و در آن ساکن شده اند، زیرا محل کار پدرم آنجا بوده است. بنا بر این من در تهران به دنیا آمده، ولی هرگز در آن اقامت نکرده ام، در تهران و ساوه چگونه نماز بخوانم؟
- [آیت الله اردبیلی] اینجانب ساکن تهران هستم لکن بیش از 40 سال است که در شمال ملک و باغ کشاورزی و ساختمان قابل سکونت مناسب و مرفهی داریم و در طول سال مستمراً در تابستان و زمستان برای استراحت و تفریح و رسیدگی به امور باغ و برداشت محصول و... طی سفرهای 5-4 روزه و کمتر و بیشتر، به این منطقه میآییم. با توجه به این که مدت اقامت ما 6 ماه تمام نمیشود که شامل حکم صریح وطن دوم شویم و در عین حال ملک و زمین و ویلای مسکونی و قدمت اقامت نیز ما را از حالت مسافر بودن خارج کرده است، حکم نماز و روزه اینجانب و همسر و فرزندان در حین سفر و در مدت اقامت در این محل چگونه خواهد بود؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر در شماره رکعت های نماز احتیاط شک کند باید بنا را بر بیشتر بگذارد و نماز را ادامه دهد و صحیح است. ولی چنانچه طرفِ بیشترِ شک، نماز را باطل می کند باید بنا را بر اقل گذاشته و نماز را تمام کند و اصل نماز را هم اعاده کند.
- اگر بعد از نماز عصر، مستحاضه شود و تا غروب غسل نکند روزه او صحیح است.
- مسافری که قصد کرده ده روز در محلی بماند اگر روزه بگیرد و بعدازظهر از ماندن در آنجا منصرف شود چنانچه یک نماز چهار رکعتی خوانده باشد روزه اش صحیح است و تا وقتی که در آنجا هست باید نمازهای خود را تمام بخواند و اگر یک نماز چهار رکعتی نخوانده باشد روزه آن روزش صحیح است اما نمازهای خود را باید شکسته بخواند و روزهای بعد هم نمی تواند روزه بگیرد.
- اگر میّت وصیّت کرده باشد که برای نماز و روزه او اجیر بگیرند، بعد از آن که اجیر، نماز و روزه او را به طور صحیح بجا آورد، بر پسر بزرگتر چیزی واجب نیست و همچنین اگر کسی مجاناً از طرف میّت، نماز و روزه او را قضا نماید.
- اگر انسان در موقعی که نزدیکی با زن، حرام است (مثلاً در روزه ماه رمضان) با زن خود نزدیکی کند بنا بر احتیاط واجب باید از عرق خود در نماز اجتناب نماید.
- اگر وصیت کند که بدهی او را بدهند و برای نماز و روزه او اجیر بگیرند و کار مستحبی هم انجام دهند چنانچه وصیت نکرده باشد که اینها را از ثلث بدهند، باید بدهی او را از اصل مال بدهند و اگر چیزی زیاد آمد، ثلث آن را به مصرف نماز و روزه و کارهای مستحبی که معین کرده برسانند و در صورتی که ثلث کافی نباشد، پس اگر ورثه اجازه بدهند باید طبق وصیت عمل شود و اگر اجازه ندهند، باید نماز و روزه را از ثلث بدهند و اگر چیزی زیاد آمد به مصرف کار مستحبی که معین کرده برسانند.
- اگر در شماره رکعتهای نماز مستحبی شک کند چنانچه طرف بیشتر شک نماز را باطل می کند باید بنا را بر کمتر بگذارد; مثلاً اگر در نافله صبح شک کند که دو رکعت خوانده یا سه رکعت باید بنا بگذارد که دو رکعت خوانده و اگر طرف بیشتر شک، نماز را باطل نمی کند مثلاً شک کند که دو رکعت خوانده یا یک رکعت به هر طرف شک عمل کند نمازش صحیح است.
- روزه زن مستحاضه ای که غسل بر او واجب می باشد در صورتی صحیح است که در روز غسلهایی را که برای نمازهای روزش واجب است انجام دهد، و بنابر احتیاط غسل نماز مغرب و عشای شبی که می خواهد فردای آن را روزه بگیرد را بجا آورد.
- اگر وقت نماز وسعت دارد و طلبکار هم طلب خود را مطالبه می کند در صورتی که ممکن است باید اوّل قرض خود را بدهد بعد نماز بخواند. و همچنین است اگر کار واجب دیگری که باید فوراً آن را بجا آورد پیش آمد کند، مثلاً ببیند مسجد نجس است که باید اوّل مسجد را تطهیر کند بعد نماز بخواند و چنانچه اوّل نماز بخواند معصیت کرده ولی نماز او صحیح است.
- کسی که در تنگی وقت نماز باید تیمم کند، اگر وضو بگیرد وضو صحیح است چه برای آن نماز وضو بگیرد یا برای کار دیگر. شرط هشتم: به قصد قربت یعنی برای انجام فرمان خداوند عالم وضو بگیرد، و اگر برای خنک شدن یا به قصد دیگری وضو بگیرد باطل است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] اگر به جائی برسد که وطن او بوده و از آنجا صرف نظر کرده نباید نماز را تمام بخواند، اگر چه وطن دیگری هم برای خود اختیار نکرده باشد. دوم: قصد اقامت ده روز
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر به جایی برسد که وطن او بوده و از آنجا صرف نظر کرده و بنا ندارد جای دیگری هم وطن بگیرد نباید نماز را تمام بخواند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] چند چیز است که سفر را قطع می کند و باید نماز را تمام خواند: اول رسیدن به (وطن) منظور از وطن چیست منظور از وطن محلی است که انسان آن را برای اقامت و زندگی خود انتخاب کرده، خواه در آنجا متولد شده باشد یا نه و خواه وطن پدر و مادرش باشد یا خودش آنجا را انتخاب کرده است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه کسی اول وقت مسافر بوده و نماز را نخوانده و بعد به وطن یا جایی که قصد دارد ده روز بماند وارد شود باید نماز را تمام بخواند و بعکس، اگر کسی اول وقت در وطن یا محل اقامت بوده و نماز را نخوانده، مسافرت کرد، باید نمازش را در سفر شکسته بخواند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه کسی اول وقت مسافر بوده و نماز را نخوانده و بعد به وطن یا جایی که قصد دارد ده روز بماند وارد شود باید نماز را تمام بخواند و بعکس، اگر کسی اول وقت در وطن یا محل اقامت بوده و نماز را نخوانده، مسافرت کرد، باید نمازش را در سفر شکسته بخواند.
- [آیت الله بهجت] غیر از وطن اصلی و وطن غیر اصلی که ذکر شد در جاهای دیگر اگر قصد اقامت ده روز نکند، نمازش شکسته است، ولی اگر جایی وطن او بوده و در آنجا شش ماه به قصد وطن بودن مانده است و ملک هم داشته و حالا اعراض کرده است، احتیاط کردن در جمع بین نماز قصر و تمام و همچنین گرفتن روزه و قضای آن خوب است، و همین احتیاط جاری است اگر در جایی شش ماه بدون قصد وطن بودن بماند و ملکی داشته باشد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] برای شش گروه روزه گرفتن ممکن (صحیح) نیست هرچند مستحب است اعمالی که روزه را باطل می کند ترک کنند: 1 مسافرانی که در سفر روزه خود را خورده اند و پیش از ظهر به وطن یا جایی که می خواهند ده روز اقامت کنند وارد شوند. 2 مسافرانی که بعد از ظهر به وطن یا محل اقامت می رسند. 3 بیمارانی که قبل از ظهر بهبودی یابند، ولی کاری که روزه را باطل می کند قبلاً انجام داده اند و نمی توانند روزه بگیرند. 4 بیمارانی که بعد از ظهر خوب شوند هرچند تا آن ساعت چیزی نخورده اند. 5 زنانی که در بین روز از عادت ماهانه، یا نفاس پاک شوند. 6 افراد غیر مسلمانی که در روز ماه رمضان بعد از ظهر مسلمان شوند، ولی اگر قبل از ظهر باشد و چیزی نخورده باشند احتیاط واجب آن است که روزه بگیرند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر به جایی برسد که وطن او بوده و از آن جا صرفِ نظر کرده و قصد ماندن ده روز را در آن جا ندارد، باید نماز را شکسته بخواند. دوم: قصد اقامت ده روز
- [آیت الله بهجت] اگر مسافر، فقط وقت چهار رکعت نماز را داشت و نیت ظهر کرد و در اثنای نماز نیت اقامت ده روز یا بیشتر نمود، نماز او باطل است؛ پس آن نماز را قطع میکند و شروع به نماز عصر مینماید و بعد قضای ظهر را بهجا می‌آورد؛ ولی اگر این نیت اقامت با اختیار اوست، احتیاطاً این کار را نکند.
- [آیت الله سیستانی] کسی که از وطنش صرف نظر کرده و میخواهد وطن دیگری برای خود اختیار کند ، اگر عنوانی که موجب تمام شدن نماز است ، مانند کثیر السفر ، یا خانه به دوش ، بر او صدق نکند باید در مسافرت خود نماز را شکسته بخواند . شرط هشتم : آنکه اگر از وطن حرکت میکند به حدّ ترخّص برسد ، و امّا در غیر وطن ، حدّ ترخّص اثری ندارد ، و همین که از محل اقامت خارج شود ، نمازش قصر است .