طلاق خلع
خُلع به ضم خاء طلاق در ازای دریافت مالی معیّن است. از آن در باب خلع سخن گفته‌اند.
در طلاق خلع که قبل از دخول صورت گرفته است، تمام مهر بذل شده است آیا زوج حق دارد نصف مهر را مطالبه کند؟
بلی در این صورت حق دارد مطالبه کند مگر اینکه بذل، نسبت به مقدار مهری باشد که زن استحقاق داشته است.
بلی در این صورت حق دارد مطالبه کند مگر اینکه بذل، نسبت به مقدار مهری باشد که زن استحقاق داشته است.
عنوان سوال:
در طلاق خلع که قبل از دخول صورت گرفته است، تمام مهر بذل شده است آیا زوج حق دارد نصف مهر را مطالبه کند؟
پاسخ:
بلی در این صورت حق دارد مطالبه کند مگر اینکه بذل، نسبت به مقدار مهری باشد که زن استحقاق داشته است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- زنی با بذل مهر طلاق می گیرد و قبل از تمام شدن عدّه، از بذل رجوع می کند، مرد با علم به اینکه حق دارد رجوع کند، رجوع نکرده تا عدّه منقضی می شود، آیا حق مهر دارد؟
- شخصی کسی را وکیل کرده که همسرش را طلاق دهد و همسر برای اینکه زوج، دیگر حق رجوع نداشته باشد، مهر خود را بذل کرده تا طلاق مبارات انجام شود و وکیل با کسب رضایت موکل خود طلاق مبارات داده است. آیا در فرض مسأله حق رجوع برای زوج وجود دارد؟
- اگر در ازدواج تدلیس صورت گیرد، ولی زوج ازدواج را به امید برطرف شدن عیب فسخ نکند، و بعد ناچار شود زن را طلاق دهد، آیا می تواند در مهر (نصف یا تمام آن) به مدلس رجوع کند؟
- هرگاه زن بعد از عقد و قبل از دخول خود را آتش بزند و خودکشی کند، آیا تمام مهر را می برد یا نصف را؟
- خانمی مهر خود را که به ذمه شوهرش بوده به او بخشیده است، بعداً پشیمان شده یا شوهر او تصمیم گرفته او را طلاق دهد، آیا می تواند رجوع و مهر خود را مطالبه کند؟
- الف) آیا تملیک زوجه به زوج در طلاق خلع از لحاظ فقهی تحت عناوین هبه و امثال آن است؟ ب) اگر زوجه در طلاق خلع و در زمان عده به مبذول خود رجوع کرد آیا به محض رجوع، مهریه به ملکیت زوجه برمی گردد; یا برگشت آن به ملکیت زوجه مستلزم رجوع زوج است در طلاق؟
- زنی در طلاق خلع مهریه خود را که در ذمه شوهر بوده به عنوان بذل، اسقاط کرده است، آیا این زن می تواند در عده به بذل (ذمه ساقط شده) رجوع کند؟
- زنی که از شوهر خود اکراه شدید دارد و مهریه خود را می بخشد تا طلاق خلع جاری شود; ولی شوهر حتّی به مازاد بر مهر قبول نمی کند، تکلیف چیست؟
- زوجین اصل طلاق را قبول دارند. زوجه ادعا می کند که طلاق خلع است، ولی زوج مدعی رجعی بودن طلاق می باشد. مستدعی است بفرمایید قول چه کسی مسموع است؟
- زنی کلیه حقوق خود را از مهریه و جهیزیه گرفته است; و طلاق گرفته، ولی در ضمن طلاق قرار شده که هزار تومان به زوج بدهد، آیا این طلاق رجعی است یا خلع؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] زوجه قبل از نزدیکی تمام مهر را به زوج بخشید. سپس زوج وی را طلاق داد. آیا زوج می تواند از زوجه نصف مهر را بگیرد؟
- [آیت الله سبحانی] زوج بر حسب توافق طرفین مشروط بر اینکه زوجه مهریه خود را در عوض طلاق به زوجه بذل کند زوجه را طلاق دهد ولی پس از طلاق زوجه به دفتر طلاق مراجعه و از بذل خود رجوع نماید و زوج نیز پس از اطلاع از اقدام زوجه به دفترخانه طلاق مراجعه و رجوع به زوجیت کرده است اکنون زوجه تمکین نمی کند و رجوع زوج را قبول ندارد و تنها قصدش مطالبه مهر است وظیفه شرعی چیست؟
- [آیت الله سبحانی] در طلاق خلع که زوجه مهر یا بیش تر یا کمتر از آن را بذل می کند آیا مدخوله بودن شرط است یا نه؟
- [آیت الله سبحانی] آیا زوجه موقت که مدت عقدش طولانی است و زوج غیبت کرده و دسترسی به وی ندارد و دچار عسر و حرج می باشد آیا امکان بذل مدت از سوی حاکم وجود دارد؟ و اگر زوج تمام مهر را پرداخته و دخول صورت نگرفته باشد آیا می تواند نصف آن را برای خود و نصف دیگر رابه وارث بدهد؟
- [آیت الله بهجت] اگر در ضمن اجرای طلاق خلع، علاوه بر بذل مهر با زن شرط شده است که وی حقّ ملاقات با فرزندش را نداشته باشد، چون موجب ناراحتی و اضطراب طفل می شود و نگهداری آن برای زوج مشکل می شود و زوجه هم قبول نموده است. حال اگر زوجه از این شرط تخلّف کند و بخواهد با فرزندش ملاقات کند، آیا این هم مثل رجوع مهر محسوب می شود که موجب تبدّل طلاق خلع به رجعی است یا خیر؟
- [آیت الله بروجردی] زوجهای مهریهاش را بذل میکند به زوج و در عوض طلاق خُلع میگیرد و در بین عدّه رجوع به بذل میکند و شاهد هم میگیرد و اطّلاع به زوج نمیدهد تا انقضای عدّه، آیا حق به مهریه دارد یا خیر؟
- [آیت الله سبحانی] آیا طلاق مانند موت زوج، باعث حالّ شدن مهر می شود و زن به محض طلاق حق مطالبه مهر را دارد یا باید تا زمان تعیین شده برای پرداخت مهریه صبر نماید؟
- [آیت الله بروجردی] هرگاه مهر زوجه مقداری از آن بر عهده زوج و مقداری از آن بر عهده پدر زوج باشد و زوج زوجه خود را در عوض تمام مهر مختلعه نماید، آیا جایز است که قرار گذارند زوج زوجه خود را مطلَّقه نماید به این نحو که زوجه آن چه از مهر بر ذمّه زوج است به زوج بذل کند و آن چه بر ذمّه پدر زوج است به پدر زوج بذل کند؟ و در صورت جواز اگر زوجه بعد از بذل بخواهد به بذل خود رجوع کند میتواند به پدر زوج هم رجوع کند؟
- [آیت الله بروجردی] هرگاه زنی مهر خود را به شوهر خود بذل کند که او را طلاق خلعی دهد، بعد از طلاق در بین عدّه اگر زوجه بدون اطّلاعِ زوج به بذل خود رجوع کند و شاهد در این باب بگیرد و بعد از گذشتن عدّه به شوهر خود خبر دهد که من به بذل خود رجوع نمودم، آیا این رجوع صحیح است، یا شرط است در آن خبر شدن زوج؟
- [آیت الله سبحانی] اگر زوج به زوجه، با اسقاط خیارات در ضمن عقد لازم خارج، وکالت در طلاق دهد، آیا زوجه می تواند با بذل قسمتی از مهریه، خود را با طلاق بائن از نوع طلاق خلع مطلقه نماید؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- طلاق خلع آن است که زن به هر علتی نخواهد با شوهرش به زندگی ادامه دهد و شوهر هم مایل به طلاق دادن او نباشد ولی زن برای راضی کردن او به طلاق مقداری مال به او بدهد تا راضی شود او را طلاق دهد. آنچه زن به شوهر می دهد تا او را راضی به طلاق کند بذل می گویند و بذل در این نوع طلاق می تواند به مقدار مهریه زن یا کمتر یا بیشتر از آن باشد ولی باید با توافق دو طرف باشد.
- اگر زن و شوهر یکدیگر را نخواهند و زن مهر خود یا مال دیگری را به مرد ببخشد که او را طلاق دهد آن طلاق را مبارات گویند.
- در صیغه طلاق مبارات نیز مثل خلع باید اول زن مهریه خودش را به شوهر ببخشد تا شوهر او را طلاق دهد و حتی می تواند به فارسی بگوید: (مهریه خودم را به تو بخشیدم تا مرا طلاق دهی). اگر شوهر بخواهد صیغه مبارات را بخواند چنانچه مثلا اسم زن فاطمه باشد، باید بگوید: بارَأْتُ زَوْجَتِی فاطِمَةَ عَلی مَهْرِها فَهِیَ طالِق یعنی مبارات کردم زنم فاطمه را در مقابل مهر او پس او رها است و اگر دیگری را وکیل کند، وکیل باید بگوید: بارَأْتُ زَوْجَةَ مُوَکِّلی فاطِمَةَ عَلی مَهْرِها فَهِیَ طالِقٌ و در هر دو صورت اگر به جای کلمه (عَلی مَهْرِها) (بِمَهْرها) بگوید اشکال ندارد.
- مُهر یا چیزی دیگری که بر آن سجده می کند باید پاک باشد. ولی اگر مثلاً مهر را روی فرش نجس بگذارد، یا یک طرف مُهر نجس باشد و پیشانی را به طرف پاک آن بگذارد اشکال ندارد.
- اگر زن کسی را وکیل کند که مهر او را به شوهرش ببخشد و شوهر، همان کس را وکیل کند که زن را طلاق دهد، چنانچه مثلا اسم شوهر محمد و اسم زن فاطمه باشد وکیل صیغه طلاق را اینطور می خواند: عَنْ مُوکِّلَتی فاطِمَةَ بَذَلْتُ مَهْرَهَا لِمُوَکِّلِی مُحَمَّد لِیَخْلَعَها عَلَیْهِ پس از آن بدون فاصله می گوید: زَوْجَةُ مُوَکِّلی خالَعْتُها عَلی ما بَذَلَتْ هِیَ طالِقٌ و اگر زن کسی را وکیل کند که غیر از مهر چیز دیگری را به شوهر او ببخشد که او را طلاق دهد وکیل باید به جای کلمه (مهرها) آن چیز را بگوید، مثلا اگر صد تومان داده باید بگوید: بَذَلْتُ مَأَةَ تُومانْ. طلاق مبارات
- اگر در عقد دائم مهر را معین نکنند عقد صحیح است، و چنانچه مرد با زن نزدیکی کند، باید مهر او را مطابق مهر زنهایی که مثل او هستند بدهد.
- اگر در سجده اوّل مهر به پیشانی بچسبد و بدون اینکه مهر را بردارد دوباره به سجده رود اشکال ندارد و دو سجده حساب می شود ولی بهتر است مهر را از پیشانی جدا کند.
- باید بین پیشانی و آنچه بر آن سجده می کند چیزی نباشد پس اگر مُهر به قدری چرک باشد که پیشانی به خود مُهر نرسد سجده باطل است، ولی اگر مثلاً رنگ مهر تغییر کرده باشد اشکال ندارد.
- اگر مرد مهر زن را در عقد معین کند و قصدش این باشد که آن را ندهد، عقد صحیح است ولی مهر را باید بدهد.
- اگر بواسطه آن که مرد عنین است و نمی تواند وطی و نزدیکی کند، زن عقد را به هم بزند شوهر باید نصف مهر را بدهد. ولی اگر بواسطه یکی از عیبهای دیگری که گفته شد، مرد یا زن عقد را بهم بزند، چنانچه مرد با زن نزدیکی نکرده باشد چیزی بر او نیست و اگر نزدیکی کرده، باید تمام مهر را بدهد. عدّه ای از زنها که ازدواج با آنها حرام است
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی زنی را به عقد خود در آورد و قبل از دخول فوت کند نصف مهر را میبرد.
- [آیت الله بروجردی] مالی را که شوهر برای طلاق مبارات میگیرد، باید بیشتر از مهر نباشد، ولی در طلاق خلع اگر بیشتر باشد، اشکال ندارد.احکام متفرقهی طلاق
- [آیت الله نوری همدانی] مالی را که شوهر برای طلاق مبارات می گیرد ، باید بیشتر از مهر نباشد ولی در طلاق خُلع اگر بیشتر باشد اشکال ندارد . احکام مُتفرّقه طلاق
- [آیت الله سبحانی] مالی را که شوهر برای طلاق مبارات می گیرد، باید بیشتر از مهر نباشد، ولی در طلاق خلع اگر بیشتر باشد، اشکال ندارد. احکام متفرّقه طلاق
- [آیت الله سیستانی] مالی را که شوهر برای طلاق مبارات میگیرد ، باید بیشتر از مهر نباشد بلکه بنابر احتیاط واجب باید کمتر از مهر باشد ، ولی در طلاق خلع اگر بیشتر باشد ، اشکال ندارد .
- [آیت الله علوی گرگانی] مالی را که شوهر برای طلاق مبارات میگیرد، باید بیشتر از مهر نباشد ولی در طلاق خلع اگر بیشتر باشد، اشکال ندارد.
- [آیت الله سبحانی] طلاق زنی را که به شوهرش مایل نیست و مهر یا مال دیگر خود را به او می بخشد که طلاقش دهد طلاق خلع گویند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مالی را که شوهر برای طلاق مبارات میگیرد، باید بیشتر از مهر نباشد، ولی در طلاق خلع اگر بیشتر باشد، اشکال ندارد.
- [آیت الله اردبیلی] مالی که شوهر برای طلاق مبارات میگیرد، باید بیشتر از مَهر نباشد، ولی در طلاق خلع اگر بیشتر باشد اشکال ندارد.
- [آیت الله خوئی] طلاق زنی را که به شوهرش مایل نیست و مهر یا مال دیگر خود را به او میبخشد که طلاقش دهد طلاق خلع گویند.