بیت المال
بیت المال، اصطلاحی در فقه و نام یکی از نهادهای دولت اسلامی.
زنی با تحصیلات عالیه و تخصص در امور مختلف، می خواهد در ادارات یا کارخانه مشغول به کار شود و از تخصص خود استفاده کند; اما شوهر او مخالفت می کند. آیا منع شوهر جایز است؟ آیا زن مدیون هزینه هایی که از بیت المال، خروج تحصیل او شده نیست؟
چون اشتغال نوعاً ملازم با خروج از منزل و صرف ساعاتی از وقت می باشد، لذا شوهر می تواند منع کند. در این صورت زن مدیون نیست. زیرا تعهدی نسبت به اشتغال ندارد.
چون اشتغال نوعاً ملازم با خروج از منزل و صرف ساعاتی از وقت می باشد، لذا شوهر می تواند منع کند. در این صورت زن مدیون نیست. زیرا تعهدی نسبت به اشتغال ندارد.
عنوان سوال:
زنی با تحصیلات عالیه و تخصص در امور مختلف، می خواهد در ادارات یا کارخانه مشغول به کار شود و از تخصص خود استفاده کند; اما شوهر او مخالفت می کند. آیا منع شوهر جایز است؟ آیا زن مدیون هزینه هایی که از بیت المال، خروج تحصیل او شده نیست؟
پاسخ:
چون اشتغال نوعاً ملازم با خروج از منزل و صرف ساعاتی از وقت می باشد، لذا شوهر می تواند منع کند. در این صورت زن مدیون نیست. زیرا تعهدی نسبت به اشتغال ندارد.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] مشاهده می شود که برخی از دانشجویان و اساتید پزشکی از امکانات دولتی و بیت المال، مثلا فرمهای بیمارستانی و کاغذهای مکاتبه ای استفاده شخصی می کنند در حالی که هزینه این وسایل یا از بیت المال تأمین می شود یا به هزینه بیماران اضافه شده و از آن‌ها اخذ می گردد، آیا این کار جایز است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] مشاهده می شود که برخی از دانشجویان و اساتید پزشکی از امکانات دولتی و بیت المال، مثلا فرمهای بیمارستانی و کاغذهای مکاتبه ای استفاده شخصی می کنند در حالی که هزینه این وسایل یا از بیت المال تأمین می شود یا به هزینه بیماران اضافه شده و از آن‌ها اخذ می گردد، آیا این کار جایز است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در موارد نادری دیده می شود که برخی از جوانان متدیّن که تحصیلات پزشکی خود را با موفّقیت پشت سر گذاشته اند از معالجه و درمان براساس طب جدید خودداری نموده، و به روش طبّ سنّتی و گیاهی عمل می کنند. آیا این روش درمان برای چنین کسانی که با استفاده از بودجه بیت المال تحصیل کرده اند جایز است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] مردی با زنی کارمند ازدواج کرده، با توجّه به این که زمان ازدواج زن کارمند بوده آیا مخالفت شوهر از ادامه کار اثر دارد؟
- [آیت الله سیستانی] آیا برای شوهر جایز است که به زن هاشمی (سید) خود هزینه حج را از سهم سادات بپردازد؟ آیا برای دیگری نیز این کار جایز است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اطبا می توانند جنین را از شکم زنی که نمی تواند آن را در رحم معیوب خود پرورش دهد و سقط می کند خارج نموده و در رحم سالم زن دیگری قرار داده که در آن جا به رشد خود ادامه داده تا به طور طبیعی متولّد شود، بفرمایید: الف) آیا اگر زن دوّم هم همسر شوهر زن اوّل باشد (که نطفه متعلّق به یک شوهر می شود) این کار جایز است؟ ب) در صورتی که زن دوّم با شوهر زن اوّل بیگانه و اجنبی باشد، آیا این کار جایز می باشد؟ ج) اگر انجام این کار قبل از ولوج روح یا بعد از ولوج روح فرق دارد، آن را بیان فرمایید؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اطبا می توانند جنین را از شکم زنی که نمی تواند آن را در رحم معیوب خود پرورش دهد و سقط می کند خارج نموده و در رحم سالم زن دیگری قرار داده که در آن جا به رشد خود ادامه داده تا به طور طبیعی متولّد شود، بفرمایید: الف) آیا اگر زن دوّم هم همسر شوهر زن اوّل باشد (که نطفه متعلّق به یک شوهر می شود) این کار جایز است؟ ب) در صورتی که زن دوّم با شوهر زن اوّل بیگانه و اجنبی باشد، آیا این کار جایز می باشد؟ ج) اگر انجام این کار قبل از ولوج روح یا بعد از ولوج روح فرق دارد، آن را بیان فرمایید؟
- [سایر] به لحاظ قانونی، یکی از موارد برای ازدواج مجدد مرد عقیم بودن زن است. حال اگر زنی با داشتن دو فرزند، به لحاظ پزشکی از بارداری مجدد منع شود و شوهر خواهان فرزند دیگری باشد، آیا جایز است مرد بدون اجازه همسر ازدواج مجدد کند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اطباء می توانند جنین را از شکم زنی که نمی تواند آن را در رحم معیوب خود پرورش دهد و سقط می کند خارج نموده، و در رحم سالم زن دیگری قرار داده تا در آنجا به رشد خود ادامه دهد و به طور طبیعی متولّد شود، بفرمایید: 1. اگر زن دوّم هم همسر شوهر زن اوّل باشد (که نطفه متعلّق به یک شوهر می شود) آیا این کار جایز است؟ 2. در صورتی که زن دوم با شوهر زن اوّل بیگانه باشد، این کار چه حکمی دارد؟ 3. انجام این کار قبل از ولوج روح یا بعد از ولوج روح چه تفاوتی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در بعضی از نهادها و ارگانها مانند سپاه، ممکن است پادگانها و مراکزی وجود داشته باشد که در آن برای برخی از سمتها و پستها، عملا کار چندانی وجود نداشته باشد، و فقط به خاطر مسؤولیّت حقوق می گیرند، و یا این که در هفته دو روز کار مفید وجود دارد و یا مثلا در طول روز در ساعات اداری کار محوله را می توان ظرف دو ساعت انجام داد ولی آن را با طمأنینه و معطّلی انجام می دهند، چون کار چندانی هم ندارند. به نظر حضرتعالی، کسی که اکثر اوقات بی کار است و نیز برای تشکیلات مثمر ثمر نیست، آیا حلال است که حقوق خود را تمام و کمال دریافت نماید و از همه امکانات موجود کمال استفاده را ببرد؟ یا این که به بیت المال مسلمین مدیون است و باید در حدّ و اندازه ای که کار می کند حقوق بگیرد؟ و همچنین حکم کلیّه ادارات، ارگانها و نهادهای دیگر کشور جمهوری اسلامی ایران، که چنین وضعیّتی دارند را بیان فرمایید؟
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] زنی که عقد دائمی شده، نباید بیعذر شرعی بدون اجازه شوهر از خانه بیرون رود و باید خود را برای هر لذّتی که او میخواهد و عذر شرعی برای زن در اجتناب آن نیست، تسلیم نماید و اگر در اینها از شوهر اطاعت کند، تهیّه غذا و لباس و منزل و سایر لوازم منزل او (با در نظر گرفتن شؤون زن) بر شوهر واجب است و اگر تهیّه نکند؛ چه توانایی داشته باشد یا نداشته باشد، مدیون زن است. (گفتنیست که نزدیکی از راه دبر جزء حقوق مرد بر زن نیست و زن میتواند از تسلیم شدن در این زمینه امتناع ورزد. بلکه مرد نمیتواند بدون رضایت زن به این کار اقدام ورزد).
- [آیت الله سیستانی] جایز است که زن از دستگاه پیشگیری از حاملگی، و مانند آن اگر ضرر مهمی به او نزند استفاده کند، لکن در صورتی که گذاشتن دستگاه متوقف بر نگاه کردن بهجایی است که نظر به آن حرام است، و یا لمس قسمتی از بدن که لمس آن جایز نیست، باشد، جایز نیست کسی غیر از شوهر این کار را انجام دهد مگر در صورت ضرورت، مانند اینکه بچهدار شدن برای او ضرر داشته باشد، یا مستلزم حرجی باشد که معمولاً تحمل نمیشود با فرض اینکه راه دیگری برای منع حمل نباشد، یا اگر باشد باز هم مستلزم ضرر یا حرج باشد. این در صورتی است که معلوم نباشد دستگاه نطفه را پس از انعقادش تلف میکند، وگرنه بنا بر احتیاط واجب باید در هر حال، ترک شود.
- [آیت الله مکارم شیرازی] جایز نیست نطفه مرد بیگانه را در رحم زنی وارد کنند، خواه با اجازه آن زن باشد یا نه و خواه شوهر داشته باشد یا نه و خواه شوهرش اجازه بدهد یا نه. و هرگاه چنین کنند و بچّه ای از آن متولد شود اگر این عمل بطور شبهه انجام شده مثل این که گمان می کرد زن خود اوست و زن نیز گمان می کرد نطفه شوهر اوست و بعد از آن معلوم شد چنین نبوده است، در این صورت بچّه متعلّق به آن مرد و زن است و تمام احکام فرزند را دارد، ولی اگر این کار از روی علم و عمد انجام گیرد بچّه ای که از آن متولّد می شود فرزند آن‌ها حساب نمی شود و احکام ارث و مانند آن را ندارد؛ ولی احکام محرمیّت نسبت به صاحب نطفه، زن و بستگانشان جاری می شود. در ضمن پیوند تخمدان زن اجنبیّه به همسر در صورت ضرورت مانعی ندارد و استفاده از مادر جانشین در جایی که بخاطر ضرورت نطفه¬ی زن و شوهر در بیرون رحم با هم ترکیب شده، آن هم مانعی ندارد؛ ولی با توجّه به این که این کار معمولاً مستلزم نظر و لمس نا مشروع است تنها در حال ضرورت انجام گیرد.
- [آیت الله سیستانی] از نظر فقه امامیه، عقد نکاح بدون شاهد گرفتن صحیح است. لکن اهل سنّت در این مسأله اختلافنظر دارند، و برخی موافق امامیه هستند و پارهای مانند حنفیان، شافعیان، و حنبلیان، نکاح بدون شاهد گرفتن را فاسد میدانند. مالکیان نیز نکاح مخفیانه را فاسد میدانند. ولی آنان که مدّعی فسادند، خود دو دسته هستند: مالکیان، و بیشتر حنبلیان در مورد اینگونه نکاحها که در مورد صحت و فسادش اختلاف است مانند عقد مذکور معتقدند که هیچکس حقّ ازدواج با این زن را ندارد، مگر آنکه مردی که عقد نکاح به نام او بسته شده است، او را طلاق دهد و یا نکاح او را فسخ کند. پس اگر شوهر از پیروان این دو مذهب باشد، نمیتوان با آن زن ازدواج کرد مگر آنکه او را طلاق دهد و یا نکاحش را فسخ کند. شافعیان، و حنفیان در مورد اینگونه نکاحها معتقدند که میتوان با چنین زنی ازدواج کرد و نیاز به طلاق یا فسخ نکاح نیست. بنابراین هرگاه شوهر از پیروان این دو مذهب باشد، طبق قاعده الزام شوهر به احکام مذهبش، در صورتی که زن از نظر آنان از کسانی باشد که نیازمند عدّه هستند، اظهر جواز نکاح او پس از انقضای عدّه است. همچنین اگر زن شیعه باشد و شوهر از پیروان این دو مذهب باشد، در صورتی که از نظر آنان نیازمند عدّه است، جایز است پس از تمام شدن عدّه، ازدواج کند. لکن در هر دو صورت برای خروج از شبهه و رعایت احتیاط، اولی آن است که در صورت امتناع شوهر از طلاق زن، طلاق او را گر چه از طریق حاکم شرع بگیرند.