بیت الله الحرام
از آغاز اسلام تاکنون کعبه و مسجد الحرام حوادثی را با خود دیده اند که به مقداری از آن در این نوشتار اشاره می شود.
آیا زائران ایرانی بیت الله الحرام در موسم حج و یا عمره می توانند از میقات حدیبیه محرم شوند؟ و آیا حدیبیه نیز مانند سایر مواقیت از قبیل میقات شجره و جحفه می باشد؟
میقات عمره تمتع یکی از مواقیت پنجگانه معروفه است که در مناسک حج بیان شده است. و در صورت عدم عبور از آنها، لازم است از محاذی یکی از آنها محرم شود. لذا کسانی که برای حج تمتع از جده به مکه می روند. باید به جحفه یا یکی از مواقیت معروفه دیگر بروند و از آنجا محرم شوند والاّ از محاذی یکی از آنها محرم شوند. و در غیر این صورت احرام عمره تمتع صحیح نیست. ولی میقات برای احرام عمره مفرده علاوه بر مواقیت پنجگانه معروفه ادنی الحل نیز می باشد. امّا افضل نسبت به ادنی الحلّ این است که در حدیبیه یا جعرانه یا تنعیم محرم شوند. بلی اگر کسی برای عمره مفرده از یکی از مواقیت پنجگانه با تمکن از احرام، بدون احرام عبور کند مرتکب معصیت شده است. ولی احرامش از حدیبیه یا جعرانه یا تنعیم صحیح است.بنابراین کسانی که از جده برای عمره مفرده به مکه می روند می توانند از حدیبیه یا جعرانه یا تنعیم محرم شوند و معصیتی نیز مرتکب نشده اند. چون از مواقیت پنجگانه عبور نکرده اند.
میقات عمره تمتع یکی از مواقیت پنجگانه معروفه است که در مناسک حج بیان شده است. و در صورت عدم عبور از آنها، لازم است از محاذی یکی از آنها محرم شود. لذا کسانی که برای حج تمتع از جده به مکه می روند. باید به جحفه یا یکی از مواقیت معروفه دیگر بروند و از آنجا محرم شوند والاّ از محاذی یکی از آنها محرم شوند. و در غیر این صورت احرام عمره تمتع صحیح نیست. ولی میقات برای احرام عمره مفرده علاوه بر مواقیت پنجگانه معروفه ادنی الحل نیز می باشد. امّا افضل نسبت به ادنی الحلّ این است که در حدیبیه یا جعرانه یا تنعیم محرم شوند. بلی اگر کسی برای عمره مفرده از یکی از مواقیت پنجگانه با تمکن از احرام، بدون احرام عبور کند مرتکب معصیت شده است. ولی احرامش از حدیبیه یا جعرانه یا تنعیم صحیح است.بنابراین کسانی که از جده برای عمره مفرده به مکه می روند می توانند از حدیبیه یا جعرانه یا تنعیم محرم شوند و معصیتی نیز مرتکب نشده اند. چون از مواقیت پنجگانه عبور نکرده اند.
عنوان سوال:
آیا زائران ایرانی بیت الله الحرام در موسم حج و یا عمره می توانند از میقات حدیبیه محرم شوند؟ و آیا حدیبیه نیز مانند سایر مواقیت از قبیل میقات شجره و جحفه می باشد؟
پاسخ:
میقات عمره تمتع یکی از مواقیت پنجگانه معروفه است که در مناسک حج بیان شده است. و در صورت عدم عبور از آنها، لازم است از محاذی یکی از آنها محرم شود. لذا کسانی که برای حج تمتع از جده به مکه می روند. باید به جحفه یا یکی از مواقیت معروفه دیگر بروند و از آنجا محرم شوند والاّ از محاذی یکی از آنها محرم شوند. و در غیر این صورت احرام عمره تمتع صحیح نیست. ولی میقات برای احرام عمره مفرده علاوه بر مواقیت پنجگانه معروفه ادنی الحل نیز می باشد. امّا افضل نسبت به ادنی الحلّ این است که در حدیبیه یا جعرانه یا تنعیم محرم شوند. بلی اگر کسی برای عمره مفرده از یکی از مواقیت پنجگانه با تمکن از احرام، بدون احرام عبور کند مرتکب معصیت شده است. ولی احرامش از حدیبیه یا جعرانه یا تنعیم صحیح است.بنابراین کسانی که از جده برای عمره مفرده به مکه می روند می توانند از حدیبیه یا جعرانه یا تنعیم محرم شوند و معصیتی نیز مرتکب نشده اند. چون از مواقیت پنجگانه عبور نکرده اند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی در مدینه منوره، دیگری را اجیر می کند که برای پدر وی حج میقاتی بجا آورد ولی مشخص نکرده است که از مسجد شجره محرم شود یا میقات‌های دیگر، آیا اجیر می تواند از مسجد شجره به نیّت عمره مفرده محرم شود و پس از آن به جحفه یا قرن المنازل برود و برای عمره تمتّع استیجاری محرم شود؟
- شخصی از میقات برای انجام عمره تمتع محرم شده و اعمال عمره را نیز به پایان برده و عمداً یا اضطراراً بین الاحرامین از مکه خارج شده است، بدون آن که به احرام حج محرم شود، و مثلاً به مدینه آمده و بار دیگر به قصد مکه از میقات می گذرد، وظیفه او نسبت به احرام در میقات یا گذشتن از میقات بدون احرام چیست؟
- شخصی استحباباً برای عمره تمتع محرم شده و پس از انجام اعمال عمره و محلّ شدن از آن، متوجه شده که بر پدرش حج واجب است، آیا می تواند حج تمتع مستحبی خود را انجام ندهد و مجدداً از یکی از مواقیت، به نیابت پدرش محرم به احرام عمره تمتع شود و یا در همین فرض آیا می تواند برای دیگری اجیر شود و حج تمتع استیجاری انجام دهد؟
- کسی که از میقات اهل مدینه می گذرد، آیا حتماً باید داخل مسجد شجره محرم شود یا بیرون مسجد کافی است؟
- کسی روز اول ذیحجه وارد جده می شود و بنای حج تمتع دارد ولی می خواهد برود مکه و بعد برود مدینه یا خارج مکه و حرم. آیا می تواند عمره مفرده به نیت خودش بجا آورد و بعد برای عمره تمتع از یکی از مواقیت معروفه محرم شود؟
- شخصی به نیابت وارد جده شده و نمی گذارند به مواقیت معروفه برود آیا عذر طاری محسوب می شود و صحیح است که با نذر از جده محرم به عمره تمتع نیابی شود یا مجزی نیست؟
- کسانی که ابتدا به جده رفته و سپس برای عمره تمتع به مکه می روند، آیا برای محرم شدن، حتماً باید به یکی از میقاتها بروند؟ یا می توانند در محاذات میقات محرم شوند؟
- شخص اجیر شده که حج نیابتی میقاتی انجام دهد. و چون مطمئن بوده که می تواند بعداً به میقات برود. لذا هنگام ورود عمره مفرده انجام داده و به طرف قرن المنازل رفته که از آنجا برای منوب عنه محرم شود. حکومت مانع شده لذا از همانجا به قصد منوب عنه محرم شده و وارد مکه شده است. تکلیف این شخص چیست؟
- نایبی که در ماه ذی القعده یا ذی الحجه وارد مکه شده، قبل از آنکه برای منوب عنه خود محرم به احرام عمره تمتع شود، آیا می تواند برای خودش عمره مفرده بجا آورد و بعد برای کار ضروری به مدینه رفته و از آنجا برای منوب عنه خود محرم شود؟
- اگر زن در میقات حائض باشد، و یقین کند که نمی تواند عمره تمتع را در وقت خود انجام دهد باید به نیت عمره تمتع محرم شود و بعداً در ضیق وقت عدول به افراد کند. آیا با فرض یقین زن به اینکه می داند تا آخر وقت پاک نمی شود. چگونه نیّت عمره تمتع کند؟ ملاک چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] آیا میتوان در حال اختیار، برای عمره تمتّع از حدیبیه یا جعرانه یا تنعیم مُحرم شد و به جُحفه نرفت؟
- [آیت الله نوری همدانی] شخصی در مدینه منوّره دیگری را اجیر میکند که برای پدر وی حجّ میقاتی بجا آورد ولی مشخص نکرده است که از مسجد شجره محرم شود یا میقات‌های دیگر، آیا اجیر می‌تواند از مسجد شجره به نیّت عمره مفرده محرم شود پس از اعمال عمره مفرده به (جحفه) یا (قرن المنازل) برود و برای عمره تمتّع استیجاری محرم می‌شود؟
- [آیت الله نوری همدانی] شخصی در مدینه منوّره دیگری را اجیر میکند که برای پدر وی حجّ میقاتی بجا آورد ولی مشخص نکرده است که از مسجد شجره محرم شود یا میقات‌های دیگر، آیا اجیر می‌تواند از مسجد شجره به نیّت عمره مفرده محرم شود پس از اعمال عمره مفرده به (جحفه) یا (قرن المنازل) برود و برای عمره تمتّع استیجاری محرم می‌شود؟
- [امام خمینی] حجاجی که مدینه بعد هستند در صورتی که عزیمت به جحفه مشقّت داشته باشد میتوانند از جده یا یکی از میقات‌های نزدیک مثل حدیبیه برای عمره تمتّع محرم شوند یا خیر؟
- [آیت الله بروجردی] حاجی که در مسجد شجره یا جُحفه مُحرِم شده لازم است در جدّه تجدید احرام کند یا خیر؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] شخصی به قصد رفتن به جحفه جهت بستن احرام عمره تمتّع، از جدّه حرکت می کند. به او می گویند: (فقط راه مکّه باز است، و شما نمی توانید به جحفه بروید) متحیّر می شود، از شخص ظاهراً آگاهی سؤال می کند. ایشان می گوید: (چون شما نمی توانید به میقات بروید، از جدّه محرم شوید) آن شخص هم از جدّه محرم می شود. آیا حجّ او درست است؟
- [آیت الله سیستانی] کسی که حج واجب خود را به جای نیاورده است، آیا جایز است که در ایام حج، عمره مفرده به جای آورد، مانند آن که از میقات برای عمره مفرده مُحرم شود، پس با آن به مکه بیاید و سپس به میقات بازگردد و برای حج یا عمره تمتع مُحرم شود؟
- [آیت الله سیستانی] کسی که برای عمره یا حج نایب دیگری است، آیا جایز است که با نذر قبل از میقات مُحرم شود، یا آن که لازم است از خود میقات مُحرم شود؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که در ماه ذی القعده عمره تمتّع به جا میآورد و در ماه ذی الحجّه به محلّی خارج از مکه می‌رود، ولی از حرم خارج نمیشود، آیا برای بازگشت به مکه باید مُحرم شود؟ اگر لازم است مُحرم شود، از کجا مُحرم شود؟ به یکی از مواقیت عمره تمتّع برود یا به ادنی الحل؟ و به چه نیّتی احرام ببندد؟
- [آیت الله مظاهری] فاصله بین عمره تمتّع و حج تمتّع حداکثر چقدر می تواند باشد. مثلاً اگر کسی چند ماه زودتر از موسم حج به مکّه برسد و عمره تمتّع به جا بیاورد و در موسم حج، محرم به حج تمتّع شود، صحیح است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی در عمره مفرده یا حجّ مستحبّی برای خود محرم شود گرچه نمیتواند دیگری را در احرام خود شریک کند یا از نیّت خود عدول کند ولی اعمال دیگر نظیر طواف را می‌تواند برای خود و به نیابت از دیگری به جا آورد، همچنین می‌تواند بعد از اتمام، ثواب آن عمره یا حجّ را گرچه واجب باشد به دیگری چه زنده و چه مرده هدیه کند.
- [آیت الله مظاهری] ثبوت اوّل ماه و روز عرفه و عید قربان نزد عامّه به حکم قاضی آنها یا راه دیگر برای ما کافی است و نباید اعتنا به شک یا گمان نمود و خوب است شیعیان در این امور تحقیق نکنند و به قول آنها اکتفا نمایند ولی اگر بر فرض نادر یقین به خلاف پیدا شد نمیتوانند محرم به احرام حجّ شوند، و اگر محرم شدند مبدل به عمره مفرده می‌شود ولی خیلی خوب است که حجّ را طبق رفتار عامّه به جا آورد و در سالهای بعد اعاده نماید.
- [آیت الله اردبیلی] اگر مرد طواف نساء را که یکی از اعمال حجّ و عمره مفرده است بجا نیاورد، استمتاع از زن که به واسطه مُحْرِم شدن بر او حرام شده بود، بر او حلال نمیشود و نیز اگر زن طواف نساء نکند، استمتاع از شوهر بر او حلال نمیشود، ولی اگر بعدا طواف نساء را انجام دهند، این استمتاع حلال می‌شود.
- [آیت الله مظاهری] مستحب است سرپرست طفل غیر ممیّز و دیوانه آنها را محرم کند و اگر ممکن است تلبیه را به آنها تلقین نماید و اگر تلقین ممکن نیست خودش به جای آنها بگوید و بعد از احرام باید آنها را از محرّمات احرام بازدارد و اگر باز ندارد کفّاره بر سرپرست است چنانکه قربانی نیز به عهده اوست و تمام اعمال عمره و حجّ را اگر میتوانند خود آنها به جا آورند و اگر نمیتوانند سرپرست آنها نیابت میکند یا در مثل طواف آنها را طواف دهد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] عقد ازدواج در حال احرام حجّ یا عمره حرام است و اگر مردی که در حال احرام است با زنی ازدواج نماید، عقد آنها باطل است؛ هر چند آن زن در حال احرام نباشد و چنانچه در حال عقد میدانسته که در حال احرام است و زن گرفتن بر او حرام است، این زن بر او حرام ابدی می‌شود، خواه نزدیکی کرده باشد یا خیر و اگر در حالی که محرم بودن خود یا حرام بودن ازدواج در احرام را نمیدانسته، عقد کرده، هر چند عقد باطل است، ولی آن زن حرام ابدی نمیشود؛ اگر چه دخول کند، ولی احتیاط مستحبّ آن است که در صورت دخول دیگر با او ازدواج ننماید.
- [آیت الله اردبیلی] واجبات حجّ تمتّع سیزده چیز است: اول: احرام حجّ تمتّع؛ که مانند احرام عمره است، جز این که در احرام حج باید از مکه معظّمه به نیّت حجّ تمتّع مُحرم شود. دوم: وقوف در عرفات؛ یعنی مُحرم به احرام حجّ از ظهر روز عرفه نهم ذیحجّه به قصد قربت در عرفات باشد و در آنجا نیّت وقوف کند و بنابر احتیاط، از اوّل ظهر به عرفات برود و تا مغرب شرعی در آنجا بماند. سوم: وقوف در مشعر؛ به این ترتیب که حاجی پس از انجام وقوف در عرفات هنگام مغرب شب عید به طرف (مشعرالحرام) کوچ کند و مستحب است به گونهای کوچ کند که نماز مغرب و عشاء را در مشعر بخواند. وقوف در مشعر باید به قصد قربت انجام شود و وقت آن از طلوع فجر تا طلوع آفتاب است و بنابر احتیاط شب دهم را نیز تا طلوع فجر به قصد قربت باید در مشعر به سر برد. چهارم، پنجم و ششم: واجبات منی در روز عید قربان، که عبارتند از: الف رَمی جمره عقبه؛ یعنی زدن هفت سنگریزه به جمره عقبه به پیروی از حضرت ابراهیم علیهالسلام که در این مکان شیطان را رمی کرده است. ب قربانی و مخیّر است شتر یا گاو و یا گوسفند را قربانی کند. ج تراشیدن سر و یا تقصیر (کوتاه کردن مو یا ناخن) به تفصیلی که در کتاب مناسک حج آمده است. هفتم، هشتم، نهم، دهم و یازدهم: اعمال مکّه مکرّمه، که به ترتیب عبارتند از: (طواف)، (نماز طواف)، (سعی بین صفا و مروه)، (طواف نساء) و (نماز طواف نساء). دوازدهم و سیزدهم: اعمال منی در روزهای یازدهم، دوازدهم و برای بعضی سیزدهم ذیحجّه، که عبارتند از: الف بیتوته در منی؛ یعنی شب در آنجا ماندن. ب رَمی جمرات سه گانه (اُولی، وُسطی و عقبه) و در هر روز باید به هر یک از جمرات سه گانه هفت ریگ بزند.