خیر تکلیف عوض نمی شود، چون اعمال حج تعبّد و از شعائر الهی است که باید به موقع و در محلّ خود انجام شود و قربانی یکی از اعمال حج است و محل ذبح آن منی است و در صورت تعذّر باید نزدیک منی با رعایت الأقرب فالأقرب انجام شود و مصرف نشدن گوشت آن دلیل و موجب عوض شدن حکم نمی شود. بلکه وظیفه حجاج تنها ذبح کردن در منی یا نزدیک منی را رعایت الاقرب فالاقرب شده است و اگر صدق اسراف و تبذیر کند (که چنین نیست) یا گوشتها ضایع و سوزانده می شود، این اشکال و مشکله، مربوط به حجاج نیست، بلکه مربوط به قوّه حاکمه حرمین شریفین است، این وظیفه آنها است که از امکانات و وسائل روز استفاده کنند و از ضایع شدن گوشتها جلوگیری کنند و خلاصه حجاج محترم باید توجه داشته باشند که حج از فرائض مهمّ اسلام و اعمال آن از شعائر بزرگ الهی است که باید محفوظ بماند و در عین حال تعبّد محض ست و عقول ناقص و علوم ضعیف ما به کنه و واقعیتها و علل آن نمی رسد لذا نباید به این گونه اشکالات و شبهه ها اعتناء و توجه کرد. وفقکم الله و ایانا للعلم و العمل و العبودیة.
فقهای عظام فرموده اند باید قربانی در منی ذبح شود و اگر نشد، نزدیک منی ذبح شود، سؤال این است که با توجه به وضع فعلی که گوشت قربانی در منی ضایع و اکثراً سوزانده می شود و نوعی اسراف و تبذیر به حساب می آید، آیا تکلیف حجاج نسبت به قربانی و محل آن عوض نمی شود؟
خیر تکلیف عوض نمی شود، چون اعمال حج تعبّد و از شعائر الهی است که باید به موقع و در محلّ خود انجام شود و قربانی یکی از اعمال حج است و محل ذبح آن منی است و در صورت تعذّر باید نزدیک منی با رعایت الأقرب فالأقرب انجام شود و مصرف نشدن گوشت آن دلیل و موجب عوض شدن حکم نمی شود. بلکه وظیفه حجاج تنها ذبح کردن در منی یا نزدیک منی را رعایت الاقرب فالاقرب شده است و اگر صدق اسراف و تبذیر کند (که چنین نیست) یا گوشتها ضایع و سوزانده می شود، این اشکال و مشکله، مربوط به حجاج نیست، بلکه مربوط به قوّه حاکمه حرمین شریفین است، این وظیفه آنها است که از امکانات و وسائل روز استفاده کنند و از ضایع شدن گوشتها جلوگیری کنند و خلاصه حجاج محترم باید توجه داشته باشند که حج از فرائض مهمّ اسلام و اعمال آن از شعائر بزرگ الهی است که باید محفوظ بماند و در عین حال تعبّد محض ست و عقول ناقص و علوم ضعیف ما به کنه و واقعیتها و علل آن نمی رسد لذا نباید به این گونه اشکالات و شبهه ها اعتناء و توجه کرد. وفقکم الله و ایانا للعلم و العمل و العبودیة.
- [آیت الله وحید خراسانی] علامت گذاری حدود منی در سالهای قبل با علامت گذاری الان که به وسیله حکومت انجام گرفته فرق می کند و اینجانب که شغلم حمله داری است در سالهای قبل با حجاج در قطعه زمینی بیتوته کرده ایم که اگر تعیین فعلی حکومت صحیح باشد بیتوته ما در خارج از منی بوده و اگر تعیین قبلی صحیح باشد که ما یقین به ان داریم طبق علامت قبلی و نظر پیروان اهل مکه بیتوته ما صحیح است حال بنابر اینکه تعیین حکومت صحیح باشد ایا تکلیف ما نسبت به بیتوته سالهای قبل چیست و در صورت وجوب کفاره ایا ابلاغ به همه حجاج لازم است یا نه و ایا با توجه به اینکه در فرض مساله بیتوته ترک نشده بلکه اشتباه در مصداق بوده است نسبت به حجاج ضامن می باشم یا نه
- [امام خمینی] سال گذشته به نیابت از پدرم به مکه مشرف شدم در منی روز عید قربان هنگام قربانی نمودن یک نفر سیاه پوست آمد و با اخذ مبلغی قربانی را به عوض من ذبح نمود و من دستم را روی دست او گذاشتم، بعد یکی از رفقا گفت از نظر امام خمینی باید ذابح شیعه اثنی عشری باشد، حالا با توجه به اینکه من در آن هنگام مسأله را نمیدانستم و اکنون متوجه شدهام و مقلد امام استفتائات، ص: 466 خمینی هستم تکلیف چیست؟ ضمنا نمیدانم آن سیاه پوست عرب شیعه بوده یا سنی، و عدهای از خواهران نیز ذبح قربانی خود را به من واگذار کردند که آنها نیز در بلاد تکلیفی هستند، خواهشمندم جواب بفرمائید؟
- [آیت الله وحید خراسانی] زنی به همراه شوهرش در روز یازدهم جهت رمی به طرف جمرات حرکت می کند که بر اثر شدت گرمی هوا و کثرت جمعیت شوهر خود را گم می کند حالت اضطراب و شوکه شدن به او دست می دهد و به زمین می افتد مامورین او را به بیمارستان منتقل می کنند بعد از چهار روز تفحص و جستجوی زیاد در بیمارستان پیدا می شود که قادر به سخن گفتن نبوده و حتی قادر به انجام بقیه اعمال حج نمی باشد و در فاصله این مدت همراهان او شوهرش را تکلیف می کنند که به نیابت از خانواده خودش بقیه اعمال او را انجام دهد انچه مسلم است این بوده که شوهر در حال ناراحتی و اضطراب و حواس پرتی بوده ولی از او که سوال می شود اعمال نیابتی را انجام دادید یا نه جواب می دهد بلی انجام دادم پس از مراجعت از حج شوهرش قسم جلاله یاد می کند که من حالم بجا نبوده و اعمال نیابتی را انجام ندادم و اظهار می کند که اجتماع ما با هم حرام است ایا حج صحیح است یا نه و در صورت عدم صحت ایا با نیابت کفایت می کند یا اینکه لازم است خودش بقیه اعمال حج را انجام دهد و قربانی که به واسطه عدم بیتوته در منی می باشد ایا در محل خودش ذبح کند کافی است و یا باید به منی فرستاده شود