مسلمان
توحید معاد نبوت عدل (شیعه) • 
اگر میّت مسلمان، به طور عمدی یا سهوی رو به قبله دفن نشود، چه باید کرد؟
واجب است قبر او را نبش کرده، میّت را رو به قبله کنند، مگر این که بدن میّت متلاشی شده یا موجب هتک حرمت او بشود.
واجب است قبر او را نبش کرده، میّت را رو به قبله کنند، مگر این که بدن میّت متلاشی شده یا موجب هتک حرمت او بشود.
پاسخ:
واجب است قبر او را نبش کرده، میّت را رو به قبله کنند، مگر این که بدن میّت متلاشی شده یا موجب هتک حرمت او بشود.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- دفن کردن چند میّت مسلمان به طور دسته جمعی در یک قبر چه صورتی دارد؟ و اگر جایز است، آیا باید مردها و زنها جداگانه دفن شوند؟
- با توجه به این که گفته شده نبش قبر مسلمان جایز نیست، آیا لازم است که اجزای جدا شده از میّت را که بعد از دفن او پیدا می‌شود، به همراه میّت دفن نمود؟
- ما مسلمانان مقیم کشور سوئیس با مشکل دفن اموات روبرو هستیم. بدین صورت که قبرستان مخصوصی برای مسلمانان وجود ندارد و دولت سوئیس تا کنون اجازه اختصاص قطعهای از یک قبرستان عمومی را به مسلمانان نداده و همچنین اجازه داده نمیشود که میّت، رو به قبله و در خاک دفن شود؛ چون موظّفند بر طبق روش مسیحیان، میّت را در جعبه بگذارند. لذا با توجه به این مشکلات بفرمایید. الف. آیا تمکین به این مقرّرات جایز است؟ ب. با توجه به این که از طریق مراجع مربوط به این کار، در صدد رفع این مشکل هستیم، آیا تا حصول نتیجه میتوان اجساد مسلمانان را در سردخانه نگهداری کرد؟ ج. نظر به هزینه زیاد نگهداری در سردخانه به مدت بیش از یک سال، آیا میتوان میّت را به طور موقّت، طبق مقررّات آنها دفع نمود و سپس در صورت رفع مشکل، نبش قبر نمود و مجدّدا دفن کرد؟
- اگر میّت در مورد محلّ دفن خود وصیتی نکرد و بین اولیای میّت در این مسأله اختلاف نظر پیش آمد، میّت را در کجا باید دفن نمود؟
- وقتی که تکهای از بدن میّت (مثل سر یا دست یا پا) را دفن میکنیم، آیا باز هم رو به قبله بودن لازم است یا خیر؟ آیا ملحق کردن این تکه به اصل جسد، واجب است یا آن را در هر جای دیگر میتوان دفن کرد؟
- پدرم که پدر و مادر او مسلمان بودند، در اواخر عمر در یک مقطع از زمان، متهم به بهائیت می‌شود و سپس فوت مینماید و در قبرستان مسلمانان دفن میگردد. با توجه به مسلمان بودن او قبل از اتهام، و دفن در قبرستان مسلمانان، آیا وی محکوم به اسلام است یا خیر؟
- آیا جنب یا حائض یا کسی که غسل مسّ میّت بر عهده اوست، میتواند میّت را غسل دهد و کفن و دفن نماید؟
- زن کافری که از شوهر مسلمان حامله است، به همراه فرزندش میمیرد. این زن را باید در قبرستان مسلمانان دفن کرد یا قبرستان کفّار؟
- اگر میّت، هیچ مالی از خود باقی نگذارد، مخارج کفن و دفن او از کجا باید تأمین شود؟
- مخارج مربوط به میّت، اعم از غسل و کفن و دفن و دیگر امور، بر عهده چه کسی است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] میت را در قبر برای این که رو به قبله باشد چگونه باید دفن کرد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر میّت را بر خلاف جهت قبله دفن کنند، نبش قبر او چه حکمی دارد؟
- [آیت الله سیستانی] کفاره در صورتیکه قتل عمدی باشد یا سهوی فرق می کند یا نه ؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] گفتن (و عجِّل فرجهم) در صلوات تشهّد نماز به صورت سهوی و عمدی چه حکمی دارد؟
- [آیت الله وحید خراسانی] زیادی در سعی جهلا ایا حکم زیادی سهوی را دارد یا عمدی را
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر به قبری که رو به قبله نبود، برخورد کنیم، آیا جایز و یا واجب است که نبش قبر کرده و میّت را رو به قبله دفن کنیم؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا قربانی در روز عید قربان واجب است؟ و درصورت تاخیر عمدی یا سهوی یا جهالتاً وظیفه اش چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] موارد تجهیز میّت مسلمان از قبیل غسل، کفن، نماز و دفن چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در صورتی که به وصیّت میّت در مورد محل دفن او عمل نشود، نبش قبر او چه حکمی دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر در غسل میّت، ترتیب غسل از آب سدر، کافور و خالص رعایت نشود، وظیفه چیست و اگر میّت را دفن کرده باشند، چه صورت دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- چیزی که از میّت جدا می‌شود، اگرچه مو، ناخن و دندان او باشد، باید دفن شود و اگر موجب نبش نشود، احتیاط واجب آن است که با خود او دفن شود و نیز دفن ناخن و دندانی که در حال حیات از انسان جدا می‌شود مستحب است.
- شکافتن قبر در چند مورد حرام نیست: اوّل:آن که میّت در زمین غصبی دفن شده باشد و مالک زمین راضی نشود که در آن جا بماند.دوم:آن که کفن یا چیز دیگری که با میّت دفن شده، غصبی باشد و صاحب آن راضی نشود که در قبر بماند و یا چیزی از مال خود میّت که به ورثه او رسیده، با او دفن شده باشد و ورثه راضی نشوند که آن چیز در قبر بماند و اگر وصیّت کرده باشد که دعا یا قرآن یا انگشتری را با او دفن کنند، در صورتی که وصیّتش بیشتر از یک سوم مال او نباشد، برای بیرون آوردن آنها نمیتوانند قبر را بشکافند. سوم: آن که میّت بیغسل یا بیکفن دفن شده باشد یا بفهمند که غسل او باطل بوده یا به غیر دستور شرع کفن شده یا در قبر، او را رو به قبله نگذاشته باشند. چهارم: آن که برای ثابت شدن حقّی بخواهند بدن میّت را ببینند. پنجم: آن که میّت را در جایی که بیاحترامی به اوست، مثل قبرستان کفار یا جایی که کثافات و خاکروبه میریزند، دفن کرده باشند. ششم: آن که برای یک مطلب شرعی که اهمیت آن از شکافتن قبر بیشتر است قبر را بشکافند؛ مثلاً بخواهند بچّه زنده را از شکم زن حاملهای که او را دفن کردهاند بیرون آورند. هفتم: آن که بترسند درندهای بدن میّت را پاره کند یا سیل او را ببرد یا دشمن او را بیرون آورد. هشتم: آن که وصیت کرده باشد او را در مکان معینی دفن نمایند و به خاطر ندانستن یا فراموشی و یا عمدا او را در جای دیگری دفن کرده باشند.
- اگر سلام نماز را عمدا ترک کند، نمازش باطل است و اگر آن را فراموش کند و هنگامی به خاطر آورد که موالات و صورت نماز به هم نخورده و کاری هم که عمدی و سهوی آن نماز را باطل میکند مثل پشت به قبله کردن انجام نداده، باید سلام را بگوید و نماز او صحیح است و چنانچه حرف زده باشد، سلام نماز را بگوید و دو سجده سهو نیز انجام دهد.
- میّت را نباید در جای غصبی دفن کنند و دفن کردن او نیز در جایی که برای غیر دفن کردن وقف شده، مثل مدارس موقوفه، جایز نیست.
- دفن مسلمان در قبرستان کفار چنانچه اهانت به وی باشد و دفن کفار در قبرستان مسلمانان چنانچه اهانت به مسلمین باشد، جایز نیست و احتیاط واجب آن است که اگر اهانت نیز نباشد، مسلمان را در قبرستان کفار و کافر را در قبرستان مسلمانان دفن نکنند.
- اگر پیش از گفتن (اَلسَّلامُ عَلَیْنا) و (اَلسَّلامُ عَلَیْکُم) به خاطر آورد که دو سجده رکعت آخر را بجا نیاورده، باید دو سجده را بجا آورد و دوباره تشهّد بخواند و نماز را سلام دهد و اگر پس از آن به خاطر آورد، چنانچه عملی که عمدی و سهوی آن نماز را باطل میکند انجام نداده باشد و موالات نیز به هم نخورده باشد، باید به همان ترتیب عمل کند و پس از سلام، بنابر احتیاط دو سجده سهو برای سلام اضافی بجا آورد و اگر عملی که عمدی و سهوی آن نماز را باطل میکند، انجام داده باشد و یا موالات به هم خورده باشد، نمازش باطل است.
- رو به قبله کردن محتضر بر هر مسلمان واجب است.
- کفن کردن با مال غصبی هر چند کفن دیگری نیز پیدا نشود، جایز نیست و چنانچه کفن میّت غصبی باشد و صاحب آن راضی نباشد، باید آن را از تن میّت بیرون آورند، اگرچه او را دفن کرده باشند و همچنین جایز نیست با پوست مردار او را کفن کنند.
- اگر بخواهند میّت را به شهر دوری ببرند یا به جهت دیگری دفن او تأخیر بیفتد، باید نماز شب دفن را تا شب اوّل قبر او تأخیر بیندازند.
- اگر ناچار شوند که مسلمان را در قبرستان غیر مسلمانان دفن کنند مانند برخی کشورهای غیر اسلامی دفن او در آنجا جایز است، مخصوصا اگر موجب اهانت بر او نباشد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] اگر سلام نماز را فراموش کند موقعی یادش بیاید که صورت نماز بهم خورده است ، یا آنکه کاری که عمدی و سهوی آن نماز را باطل میکند ، مثل پشت به قبله کردن ، انجام داده باشد ، نمازش صحیح است . ترتیب
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر سلام نماز را فراموش کند و موقعی یادش بیاید که صورت نماز به هم خورده است، چنان چه پیش از آن که صورت نماز به هم بخورد، کاری که عمدی و سهوی آن نماز را باطل می کند، مثل پشت به قبله کردن انجام نداده باشد، نمازش صحیح است. و اگر پیش از آن که صورت نماز به هم بخورد، کاری که عمدی و سهوی آن نماز را باطل می کند، انجام داده باشد، نمازش باطل است.
- [آیت الله جوادی آملی] .ترک عمدی سلام، نماز را باطل میکند و ترک سهوی آن, باعث بطلان نماز نیست. اگر پس از فراموشی آن و پیش از به هم خوردن صورت نماز و قبل از انجام دادن کاری که عمدی یا سهوی آن نماز را باطل میکند مانند پشت به قبله کردن یادش بیاید, باید سلام را بگوید و نماز او صحیح است و اگر پس از به هم خوردن صورت نماز, یا بعد از باطل شدن نماز یادش بیاید، فقط دو سجدهّ سهو دارد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر سلام نماز را فراموش کند و موقعی یادش بیاید که کاری که عمدی و سهوی ان نماز را باطل می کند مثل پشت به قبله کردن انجام داده باشد نمازش باطل است و اگر موقعی یادش بیاید که صورت نماز به هم خورده است ولی کاری که عمدی و سهوی ان نماز را باطل می کند انجام نداده است بنابر احتیاط نمازش باطل است
- [آیت الله نوری همدانی] اگر سلام نماز را فراموش کند و موقعی یادش بیاید که صورت نماز بهم خورده است ، چنانچه پیش از آنکه صورت نماز به هم بخورد کاری که عمدی و سهوی آن نماز را باطل می کند ، مثل پشت به قبله کردن انجام نداده باشد نمازش صحیح است و اگر پیش از آنکه صورت نماز به هم بخورد ، کاری که عمدی و سهوی آن نماز را بال می کند انجام داده باشد ، نمازش باطل است . ترتیب
- [آیت الله بروجردی] اگر سلام نماز را فراموش کند و موقعی یادش بیاید که صورت نماز به هم خورده است، چنانچه پیش از آن که صورت نماز به هم بخورد، کاری که عمدی و سهوی آن نماز را باطل میکند مثل پشت به قبله کردن انجام نداده باشد، نمازش صحیح است و اگر پیش از آن که صورت نماز به هم بخورد، کاری که عمدی و سهوی آن نماز را باطل میکند انجام داده باشد، نمازش باطل است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هنگام دفن کردن باید میت را در قبر به پهلوی راست بخوابانند بطوری که رو به قبله باشد.
- [آیت الله خوئی] کسی که معلوم نیست مسلمان است یا نه، پاک میباشد، ولی احکام دیگر مسلمانان را ندارد، مثلًا نمیتواند زن مسلمان بگیرد و باید در قبرستان مسلمانان دفن نشود.
- [آیت الله بروجردی] شکافتن قبر در چند مورد حرام نیست:اوّل:آن که میت در زمین غصبی دفن شده باشد و مالک زمین راضی نشود که در آن جا بماند.دوم:آن که کفن یا چیز دیگری که با میت دفن شده غصبی باشد و صاحب آن راضی نشود که در قبر بماند و همچنین است اگر چیزی از مال خودِ میت که به ورثه او رسیده با او دفن شده باشد و ورثه راضی نشوند که آن چیز در قبر بماند، ولی اگر وصیت کرده باشد که دعا یا قرآن یا انگشتری را با او دفن کنند، برای بیرون آوردن اینها نمیتوانند قبر را بشکافند.سوم:آن که میت بیغسل یا بیکفن دفن شده باشد، یا بفهمند غسلش باطل بوده، یا به غیر دستور شرع کفن شده، یا در قبر او را رو به قبله نگذاشتهاند.چهارم:آن که برای ثابت شدن حقی بخواهند بدن میت را ببینند.پنجم:آن که میت را در جایی که بیاحترامی به اوست مثل قبرستان کفار یا جایی که کثافت و خاکروبه میریزند دفن کرده باشند.ششم:آن که برای یک مطلب شرعی که اهمیت آن از شکافتن قبر بیشتر است قبر را بشکافند، مثلاً بخواهند بچّهی زنده را از شکم زن حاملهای که دفنش کردهاند بیرون آورند.هفتم:آن که بترسند درندهای بدن میت را پاره کند، یا سیل او را ببرد، یا دشمن بیرون آورد.هشتم:آن که قسمتی از بدن میت را که با او دفن نشده بخواهند دفن کنند، ولی احتیاط مستحب آن است که آن قسمت از بدن را طوری در قبر بگذارند که بدن میت دیده نشود.
- [آیت الله جوادی آملی] .در حال گفتن (االله اکبر ) باید ایستاده باشد و ترک عمدی یا سهوی قیام , سبب بطلان آن است ; نیز در حال گفتن آن، بدن باید آرام باشد و ترک عمدی آن, سبب بطلان است و در صورت ترک سهوی, باطل نمیشود.