مضیقه
تنگنا، شرائط سخت و دشوار
در منطقه ما قبرستان مخروبه‌ای وجود دارد که فعلاً در آن هیچ مرده‌ای دفن نمیشود و سند و مدرکی مبنی بر این که وقف یا ملک شخصی یا مرتع است، در دست نیست؛ ولی نظر قاطبه اهالی این است که از اراضی مرتع است. دولت در وسط این قبرستان، سه باب مدرسه احداث نموده و بنا دارد در بقیه آن ساختمان‌های آموزشی و فضای سبز ایجاد نماید. چون محلّه ما از لحاظ مسجد در مضیقه است و مکان مناسبی غیر از این قبرستان که در وسط قرار دارد، در دسترس اهالی نیست، لذا اهالی میخواهند مسجدی در آن جا بنا کنند و قسمتی را که برای این کار در نظر گرفته‌اند، صد سال است که هیچ مرده‌ای در آن جا دفن نشده و آثار و علائمی از قبور احتمالی وجود ندارد.
الف. آیا شرعا در این قبرستان متروکه و مخروبه میتوان مسجد ساخت؟
در مفروض سؤال، اشکالی ندارد.
در مفروض سؤال، اشکالی ندارد.
عنوان سوال:
در منطقه ما قبرستان مخروبه‌ای وجود دارد که فعلاً در آن هیچ مرده‌ای دفن نمیشود و سند و مدرکی مبنی بر این که وقف یا ملک شخصی یا مرتع است، در دست نیست؛ ولی نظر قاطبه اهالی این است که از اراضی مرتع است. دولت در وسط این قبرستان، سه باب مدرسه احداث نموده و بنا دارد در بقیه آن ساختمان‌های آموزشی و فضای سبز ایجاد نماید. چون محلّه ما از لحاظ مسجد در مضیقه است و مکان مناسبی غیر از این قبرستان که در وسط قرار دارد، در دسترس اهالی نیست، لذا اهالی میخواهند مسجدی در آن جا بنا کنند و قسمتی را که برای این کار در نظر گرفته‌اند، صد سال است که هیچ مرده‌ای در آن جا دفن نشده و آثار و علائمی از قبور احتمالی وجود ندارد.
در منطقه ما قبرستان مخروبه‌ای وجود دارد که فعلاً در آن هیچ مرده‌ای دفن نمیشود و سند و مدرکی مبنی بر این که وقف یا ملک شخصی یا مرتع است، در دست نیست؛ ولی نظر قاطبه اهالی این است که از اراضی مرتع است. دولت در وسط این قبرستان، سه باب مدرسه احداث نموده و بنا دارد در بقیه آن ساختمان‌های آموزشی و فضای سبز ایجاد نماید. چون محلّه ما از لحاظ مسجد در مضیقه است و مکان مناسبی غیر از این قبرستان که در وسط قرار دارد، در دسترس اهالی نیست، لذا اهالی میخواهند مسجدی در آن جا بنا کنند و قسمتی را که برای این کار در نظر گرفته‌اند، صد سال است که هیچ مرده‌ای در آن جا دفن نشده و آثار و علائمی از قبور احتمالی وجود ندارد.
الف. آیا شرعا در این قبرستان متروکه و مخروبه میتوان مسجد ساخت؟
پاسخ:
در مفروض سؤال، اشکالی ندارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله جوادی آملی] در منطقهی ما قبرستان مخروبه ای وجود دارد که فعلاً در آن هیچ مرده‌ای دفن نمیشود و سندی و مدرکی راجع به اینکه این قبرستان وقف است یا ملک شخصی و یا مراتع است در دسترس نیست، ولی نظر اهالی قاطبه اینست که این قبرستان از زمینهای مراتع عمومی می‌باشد، دولت وقت در وسط این قبرستان سه باب مدرسه احداث کرده است و بنا بر این قبرستان عملاً به دو بخش تقسیم شده است و همچنین در نظر دارد که بقیهی قبرستان ساختمان‌های آموزشی دیگر و فضای سبز احداث کند و محلهی ما از لحاظ مسجد در مضیقه می‌باشد و چند مسجد کوچک دارد که آنها هم در طرح خیابان کشی و غیره دولت قرار دارند ولی در محل زمین مناسبی به جز این قبرستان که در وسط محله قرار دارد، در دسترسی اهالی وجود ندارد و اهالی میخواهند در این قبرستان مسجد بنا کنند، در قسمتی که برای این کار در نظر گرفته شده است در حدود صد سال است که هیچ مُردهای دفن نشده و آثار و علائمی از قبور احتمالی وجود ندارد و جوانان در آن قسمت فوتبال بازی میکنند و برخی از اهالی در آن آشغال میریزند آیا در این قسمت قبرستان شرعاً میتوان مسجد بنا کرد یا نه؟ لطفاً در این باره حکم خدا را مرقوم و بیان فرمایید.
- [آیت الله علوی گرگانی] در منطقه ما قبرستان مخروبه‌ای وجود دارد که فعلادر آن هیچ مرده‌ای دفن نمیشود و سندی و مدرکی راجع به این که وقف یا ملک شخصی است یا مرتع باشد در دسترس نیست، ولی نظر اهالی قاطبه، این است که قبرستان از اراضی مراتع می‌باشد، دولت وقت در وسط این قبرستان سه باب مدرسه احداث نموده است، بنابراین قبرستان عملابه دو بخش تقسیم شده و نیز در نظر دارد که در بقیّه طرح خیابان کشی قرار گیرد و این زمین از نظر موقعیّت برای اهالی بسیار مهمّ است، زیرا در وسط محلّه واقع شده است و هیچ اثر دفن جدیدی و یا آثار و علائمی از قبور احتمالی وجود ندارد و جوانان در آن قسمت، فوتبال بازی میکنند و برخی از مردم در آنجا زباله و موادّ زائد خود را میریزند، آیا از نظر شرعی، میتوان در این قبرستان قدیمی متروکه، مسجد ساخت یا خیر؟
- [آیت الله علوی گرگانی] همچنانکه در سئوال بالا گفته شد در اثر احداث سه باب مدرسه قبرستان مذکور به دو بخش تقسیم شده است، در قسمتی آثار و علائم قبور کاملاپیدا است ولی مرده‌ای آنجا دفن نمیشود، این قسمت قرار است توسط دولت به پارک و یا فضای آموزشی تبدیل شود آیا در این قسمت میتوان مسجد بنا کرد؟
- [آیت الله جوادی آملی] اثر احداث سه باب مدرسه قبرستان مذکور به دو بخش تقسیم شده است، در قسمتی از این قبرستان آثار و علائمی قبور پیدا و نمایان است ولی مُردهای در آن دفن نمیشود این قسمت نیز قرار است توسط دولت به پارک یا فضای آموزشی تبدیل و تغییر شود و همچنین در آن آشغال میریزند و بچهها توپ بازی میکنند آیا شرعاً در این قسمت میتوان مسجد بنا کرد یا نه؟ آیا در این قسمت برای ایجاد ساختمان مسجد میتوان نبش قبر کرد یا نه؟ در صورت منفی بودن جواب سؤال اخیر تکلیف ما چیست و چه باید کرد لطفاً حُکم خدا را بیان و مرقوم فرمایید.
- [آیت الله جوادی آملی] همچنانکه در سؤال اول گفته شد در اثر احداث سه باب مدرسه قبرستان مذکور به دو بخش تقسیم شده است، در قسمتی از این قبرستان آثار و علائمی قبور پیدا و نمایان است ولی مُردهای در آن دفن نمیشود این قسمت نیز قرار است توسط دولت به پارک یا فضای آموزشی تبدیل و تغییر شود و همچنین در آن آشغال میریزند و بچهها توپ بازی میکنند آیا شرعاً در این قسمت میتوان مسجد بنا کرد یا نه؟ آیا در این قسمت برای ایجاد ساختمان مسجد میتوان نبش قبر کرد یا نه؟ در صورت منفی بودن جواب سؤال اخیر تکلیف ما چیست و چه باید کرد لطفاً حُکم خدا را بیان و مرقوم فرمایید.
- [آیت الله جوادی آملی] یک) در وسط قبرستان مخروبه‌ای، سه باب مدرسه ساخته شده و آن را به دو بخش تقسیم کرده است. در بخشی از قبرستان حدود صد سال است که مرده‌ای دفن نشده است و نشانی از قبور احتمالی در آن وجود ندارد آیا میتوان در این قسمت، مسجد بنا کرد؟ دو) هنگام پی کند برای ساخت مسجد در قبرستان مخروبه، استخوانهای میت مؤمن از زیر خاک بیرون آمد، اکنون تکلیف چیست؟ سه) چنانکه در سؤال نخست گفته شد، این قبرستان به دو بخش تقسیم شده است؛ در قسمتی که آثار و نشانههای قبور نمایان است ولی اکنون مرده‌ای در آن دفن نمیشود، قرار است پارک یا فضای آموزشی یا مسجد ساخته شود آیا میتوان برای ساخت مسجد نبش قبر کرد؟ پاسخ یک: الف) در قسمتی که در آن قبور مسلمین است، نمیشود مسجد ساخت. ب) در قسمتی که در آن آثار، قبر وجود ندارد و جدا از قبرستان محسوب می‌شود، ساختن مسجد، جایز است. پاسخ دو: الف) آنچه از بدنِ مؤمن در هنگام کندن زمین، ظاهر شد، باید دفن شود. ب) اگر نشانه قبرستان بودنِ زمین، معلوم شد، نمیتوان در آن مسجد ساخت. ج) اگر زمین قبرستان متروک باشد، به طوری که در آن مرده دفن نمیشود، ساختن نمازخانه، جایز است. پاسخ سه:
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
مسئله مرتبط یافت نشد