فاصله
فاصله یعنی جدایی یا مقدار دوری دو یا چند چیز از هم می‌باشد.
اگر کسی بین قضای سجده یا تشهد فراموش شده و نماز، فاصله زیاد بیندازد و یا کاری که منافی نماز است، به جا آورد، وظیفه‌اش چیست؟
اگر عمدا و با علم به این که به جا آوردن قضای سجده و یا تشهد، باید بدون فاصله بعد از نماز به جا آورده شود، این کار را انجام دهد، پس از به جا آوردن قضای سجده و یا تشهد فراموش شده و انجام دادن سجده سهو، بنا بر احتیاط باید نماز را نیز دوباره بخواند؛ و در غیر این صورت به جا آوردن قضای سجده و تشهد فراموش شده به همراه سجده سهو کافی است.
اگر عمدا و با علم به این که به جا آوردن قضای سجده و یا تشهد، باید بدون فاصله بعد از نماز به جا آورده شود، این کار را انجام دهد، پس از به جا آوردن قضای سجده و یا تشهد فراموش شده و انجام دادن سجده سهو، بنا بر احتیاط باید نماز را نیز دوباره بخواند؛ و در غیر این صورت به جا آوردن قضای سجده و تشهد فراموش شده به همراه سجده سهو کافی است.
عنوان سوال:
اگر کسی بین قضای سجده یا تشهد فراموش شده و نماز، فاصله زیاد بیندازد و یا کاری که منافی نماز است، به جا آورد، وظیفه‌اش چیست؟
پاسخ:
اگر عمدا و با علم به این که به جا آوردن قضای سجده و یا تشهد، باید بدون فاصله بعد از نماز به جا آورده شود، این کار را انجام دهد، پس از به جا آوردن قضای سجده و یا تشهد فراموش شده و انجام دادن سجده سهو، بنا بر احتیاط باید نماز را نیز دوباره بخواند؛ و در غیر این صورت به جا آوردن قضای سجده و تشهد فراموش شده به همراه سجده سهو کافی است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- فردی سجده و تشهد را در نمازش فراموش میکند و بعد از اتمام نماز، به جای انجام قضای سجده یا تشهد فراموش شده، مشغول به نماز دیگری می‌شود. اگر در بین نماز یادش بیاید که سجده یا تشهد فراموش شده را انجام نداده، وظیفه‌اش چیست و نمازی که مشغول آن است، چه حکمی دارد؟
- اگر در یک نماز، هم سجده سهو و هم قضای سجده یا تشهد فراموش شده بر عهده نمازگزار باشد، کدام یک را مقدّم کند؟
- اگر هم نماز احتیاط و هم قضای سجده یا تشهد فراموش شده بر نمازگزار واجب شود، کدام یک از آنها را باید زودتر انجام دهد؟
- اگر شخصی در صورت ایستاده نماز خواندن، قادر به انجام دادن رکوع و سجود نباشد و مجبور باشد آنها را با اشاره به جا آورد، ولی در صورت نشسته به جا آوردن نماز، بتواند رکوع در حال نشسته و سجود را به جا آورد، وظیفه‌اش چیست؟
- انجام دادن چه کاری در بین نماز ظهر و عصر یا مغرب و عشا، باعث فاصله شدن بین دو نماز می‌شود تا بتوانیم ثواب خواندن نمازهای یومیه در پنج وقت را درک کنیم؟ آیا خواندن نماز نافله و یا تعقیبات نماز، باعث فاصله می‌شود؟
- کسی که شک در رکعات نماز برای او پیش میآید، ولی بعد از سلام نماز به طور کلّی فراموش میکند که چه شکی برای او پیش آمده بود تا بر طبق آن به وظیفه‌اش عمل کند، چگونه باید نماز را تمام کند؟
- وقتی شک کنیم یک سجده از یک رکعت نماز را فراموش کردهایم یا دو سجده از یک رکعت را، آیا نمازمان باطل است؟ اگر شک مابین یک سجده از یک رکعت یا دو سجده از دو رکعت باشد، نمازمان چه حکمی دارد؟
- اگر شخصی به نجاست چیزی علم نداشته یا نجاست آن را فراموش کرده باشد و در نماز، بر آن سجده کند و پس از نماز بفهمد، وظیفه او چیست؟
- نمازگزاری در رکعات نماز شک میکند و بنا را بر رکعت بیشتر گذاشته، نماز را تمام میکند؛ ولی بعد از سلام نماز، فراموش میکند که شک او بین سه رکعت و چهار رکعت بود تا یک رکعت نماز احتیاط بخواند یا شک بین دو و چهار بود تا وظیفه‌اش خواندن دو رکعت نماز احتیاط باشد. در این موقع، نماز احتیاط را به چه صورتی بخواند تا نمازش صحیح شود؟
- کسی که برای خواندن نماز قضای میّتی اجیر شده و بعدا جراحاتی در او ایجاد شده که دیگر وضوی عادی نمیتواند بگیرد و وظیفه‌اش وضوی جبیرهای و یا تیمّم است، آیا شرعا حق دارد به همین صورت، نمازهای میّت را بخواند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] آیا بعد از قضای تشهد فراموش شده، لازم است سلام نماز را هم بگوییم؟
- [آیت الله خوئی] اگر در حال رکوع رکعت سوم یادش آمد که صلوات تشهد رکعت دوم را نخوانده آیا بعد از سلام باید قضای صلوات تنها را به جا آورد یا تمام تشهد را قضا کند، و آیا سجده سهو هم برای قضای صلوات فراموش شده واجب است یا نه؟
- [آیت الله بروجردی] نماز گزار حمد را فراموش کرد، سوره را خواند داخل رکن شد، بعد از نماز قضای حمد و سجده سهو لازم است یا خیر؟
- [آیت الله خامنه ای] مواقعی، بعد از نماز یا وسط نماز شک میکنم که تشهد گفتهام یا نه. از یک نفر شنیدهام که برای جبران سجده و تشهد فراموش شده، سجده سهو کافیست، ولی برادرم میگوید اگر یقین نداشته باشید که گفتهاید، باید نماز، دوباره خوانده شود. در این مورد تکلیف چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] برشخصی نماز احتیاط واجب شد ولی بعد از نماز فراموش کرد و منافی انجام داد، آیا باید اصل نماز را اعاده کند یامی تواند به همان نماز احتیاط اکتفا کند؟
- [آیت الله سیستانی] فراموش کردن قنوت یا تشهد در رکعت دوم باید نماز را دوباره تکرار کنیم یا خیر ؟
- [آیت الله سیستانی] فراموش کردن قنوت یا تشهد در رکعت دوم باید نماز را دوباره تکرار کنیم یا خیر ؟
- [آیت الله بهجت] اگر نمازگزار در رکعت اوّل یک سجده و در رکعت دوم تشهد و در رکعت سوم رکوع را فراموش کند؛ وظیفه اش چیست؟
- [آیت الله خوئی] شخصی در جایی قصد اقامه کرده تا پنج روز نماز نخوانده الآن راجع به قضای نمازهای گذشته و آینده وظیفه‌اش چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر شخصی بعد از سلام نماز یادش بیاید که یک سجده از رکعت آخر را فراموش کرده، آیا بهجا آوردن قضای سجده بر او واجب است یا این که انجام دو سجده سهو کفایت میکند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر فراموش کند که قضای سجده یا تشهد بر عهده اوست و بین سلام نماز و قضای سجده یا تشهّد عملی مانند پشت به قبله کردن انجام دهد که اگر عمدا یا سهوا در نماز اتّفاق بیفتد، نماز باطل می‌شود، باید قضای سجده و تشهّد را بجا آورد و پس از بجا آوردن سجده سهو، بنابر احتیاط مستحب نماز را اعاده کند؛ ولی اگر در حالی که به خاطر دارد قضای سجده یا تشهّد بر عهده اوست، عمدا عمل فوق را انجام دهد، بنابر احتیاط واجب باید پس از قضای سجده یا تشهّد و انجام سجده سهو برای آن، نماز را اعاده کند.
- اگر شک داشته باشد که بعد از نماز قضای سجده یا تشهّد فراموش شده را بجا آورده یا نه، چه وقت نماز گذشته باشد و چه نگذشته باشد، باید سجده یا تشهّد را قضا نماید.
- هنگامی که انسان قضای سجده فراموش شده یا تشهّد فراموش شده را بجا می‌آورد و بلکه بنابر احتیاط واجب در موقع سجده سهو نیز باید خود را مانند هنگام نماز بپوشاند.
- اگر یک سجده و تشهّد را فراموش کند و نداند هر یک از کدام رکعت بوده است، چنانچه احتمال دهد یکی یا هر دو از رکعت آخر باشد، در صورتی که موالات به هم نخورده باشد و عملی که عمدی و سهوی آن نماز را باطل میکند بجا نیاورده باشد، بنابر احتیاط واجب باید یک سجده و تشهّد و سلام را به قصد ما فی الذّمه بخواند و پس از آن یک سجده و تشهّد بجا آورد و مراعات ترتیب بین این سجده و تشهّد لازم نیست و سپس دو سجده سهو برای تشهّد فراموش شده و احتیاطا دو سجده سهو برای سجده فراموش شده بجا آورد و چنانچه موالات به هم خورده باشد و یا عملی که عمدی و سهوی آن نماز را باطل میکند بجا آورده باشد، سجده و تشهّد فراموش شده را قضا کرده و سجدههای سهو را انجام دهد و مراعات ترتیب بین قضای سجده و قضای تشهّد لازم نیست.
- اگر نماز احتیاط و دو سجده سهو بر او واجب شود، ابتدا باید نماز احتیاط و سپس دو سجده سهو را انجام دهد و چنانچه نماز احتیاط و قضای یک سجده یا قضای تشهد بر او واجب شود، باید اوّل نماز احتیاط را بجا آورد، مگر این که سجده رکعت آخر و یا تشهد آخر نماز را فراموش کرده باشد که در این صورت بنابر احتیاط واجب باید سجده یا تشهد فراموش شده را به جا آورد و سپس اعمال نماز را که بعد از آنها واقع می‌شود انجام دهد و پس از آن نماز احتیاط را بخواند.
- اگر یک سجده یا تشهّد از رکعت آخر و یک سجده یا تشهّد از رکعت دیگر را فراموش کند، چنانچه پس از سلام، موالات به هم نخورده باشد و عملی که عمدی و سهوی آن نماز را باطل میکند انجام نداده باشد، احتیاط واجب آن است که اول سجده یا تشهّد فراموش شده رکعت آخر را به قصد ما فی الذّمه بجا آورد و سپس بقیه اجزای نماز را تا آخر سلام به قصد رجاء انجام دهد و پس از آن سجده یا تشهّد فراموش شده رکعت دیگر را بجا آورد و سپس دو سجده سهو برای تشهد فراموش شده و احتیاطا دو سجده سهو برای سجده فراموش شده انجام دهد و اگر موالات به هم خورده باشد و یا عملی که عمدی و سهوی آن نماز را باطل میکند انجام داده باشد، لازم نیست پس از قضای سجده یا تشهّد رکعت آخر، اجزای دیگر نماز را بجا آورد، بلکه به جا آوردن قضای آنها کافی است و مراعات ترتیب بین قضای آن و قضای تشهّد یا سجده فراموش شده رکعتهای قبل لازم نیست.
- اگر بین سلام نماز و قضای سجده یا تشهّد، عملی انجام دهد که برای آن سجده سهو واجب می‌شود، مثلاً سهوا حرف بزند، باید علاوه بر به جا آوردن قضای سجده یا تشهّد فراموش شده و انجام دادن دو سجده سهو برای آن، بنابر احتیاط دو سجده سهو دیگر نیز برای آن عمل بجا آورد.
- اگر بر کسی که باید سجده یا تشهّد را قضا نماید، برای عمل دیگری نیز سجده سهو واجب شود، باید بعد از نماز بنابر احتیاط ابتدا سجده یا تشهد فراموش شده را به جا آورد و پس از آن سجده سهو مربوط به سجده یا تشهد فراموش شده و سجده سهو مربوط به آن عمل را انجام دهد.
- انسان باید نماز را با موالات بخواند، یعنی اعمال نماز مانند رکوع، سجده و تشهّد را پشت سر هم بجا آورد و چیزهایی را که در نماز میخواند، به گونهای که معمول است پشت سر هم بخواند و اگر به قدری بین آنها فاصله بیندازد که نگویند نماز میخواند، نمازش باطل است.
- اگر بعد از سلام نماز به خاطر آورد که یک سجده از رکعت آخر یا تشهّد رکعت آخر را فراموش کرده است، چنانچه عملی را که سهوی و عمدی آن نماز را باطل میکند مثل پشت به قبله کردن انجام نداده باشد و موالات هم به هم نخورده باشد، بنابر احتیاط واجب باید سجده یا تشهّد را به قصد این که وظیفه خود را انجام میدهد، بجا آورد و بعد اجزای نماز را تا آخر به قصد رجاء بخواند و سپس سجده سهو را بجا آورد و اگر عملی که نماز را باطل میکند انجام داده باشد و یا موالات به هم خورده باشد، باید قضای سجده یا تشهّد را بجا آورد و بعد سجده سهو را نیز انجام دهد و چنانچه هم یک سجده و هم تشهّد رکعت آخر را فراموش کرده باشد نیز حکم همین است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر در نماز نافله کاری کند که برای آن در نماز واجب سجده سهو واجب می‌شود، یا یک سجده یا تشهد را فراموش کند، لازم نیست بعد از نماز، سجده سهو یا قضای سجده یا تشهد را به جا آورد.
- [آیت الله بهجت] اگر در نماز نافله کاری کند که برای آن سجده سهو واجب می شود و یا یک سجده یا تشهد را فراموش نماید، لازم نیست بعد از نماز، سجده سهو یا قضای سجده و تشهد را بجا آورد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر در نماز نافله کاری کند که برای آن سجده سهو واجب می‌شود، یا یک سجده یا تشهّد را فراموش نماید لازم نیست که بعد از نماز، سجده سهو یا قضای سجده و تشهّد را بجا آورد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر در نماز نافله کاری کند که برای آن سجده سهو واجب می شود ، یا یک سجده یا تشهد را فراموش نماید ، لازم نیست بعد از نماز ، سجدة سهو یا قضای سجده و تشهد را بجا آورد .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر در نماز نافله کاری کند که برای آن سجده سهو واجب می شود یا یک سجده یا تشهد را فراموش کند لازم نیست بعد از نماز سجده سهو یا قضای سجده و تشهد را بجا آورد.
- [امام خمینی] اگر در نماز نافله کاری کند که برای آن سجده سهو واجب می شود یا یک سجده یا تشهد را فراموش نماید لازم نیست بعد از نماز سجده سهو یا قضای سجده و تشهد را بجا آورد.
- [آیت الله بهجت] اگر در نماز نافله کاری کند که برای آن سجده سهو واجب می‌شود و یا یک سجده یا تشهد را فراموش نماید، لازم نیست بعد از نماز، سجده سهو یا قضای سجده و تشهد را بهجا آورد.
- [آیت الله بروجردی] اگر در نماز نافله کاری کند که برای آن سجدهی سهو واجب می‌شود، یا یک سجده یا تشهّد را فراموش نماید، لازم نیست بعد از نماز سجدهی سهو یا قضای سجده و تشهّد را به جا آورد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر یک سجده و تشهد را فراموش کند واجب است قضای سجده را به جا اورد و بنابر احتیاط مستحب تشهد را قضا نماید و احتیاط واجب ان است که قضای سجده را بر قضای تشهد مقدم بدارد و باید برای تشهد فراموش شده دو سجده سهو به جا اورد و همچنین بنابر احتیاط واجب برای سجده فراموش شده
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر شک دارد که بعد از نماز قضای سجده یا تشهد فراموش شده را به جا آورده یا نه، چنان چه وقت نماز نگذشته، باید سجده یا تشهد را قضا نماید. و اگر وقت نماز گذشته، قضای آن مستحب است.