اذان نماز
جملات مخصوص برای اعلام وقت نماز را اذان گویند، که به رسول خدا وحی شده است. [۱]
در جایی که ما زندگی می‌کنیم، اذان نماز ظهرین از اول وقت یک ساعت دیرتر اذان می‌دهند آیا بر ما لازم است اذانی را اول وقت (زوا آفتاب) بدهیم یا از اول وقت دیرتر هم می‌توانیم اذان بدهیم اشکالی نیست؟
اذان اعلام باید اول وقت گفته شود، ولی اذان صلاة قبل از نماز گفته می‌شود، هر چند در آخر وقت باشد.
اذان اعلام باید اول وقت گفته شود، ولی اذان صلاة قبل از نماز گفته می‌شود، هر چند در آخر وقت باشد.
عنوان سوال:
در جایی که ما زندگی می‌کنیم، اذان نماز ظهرین از اول وقت یک ساعت دیرتر اذان می‌دهند آیا بر ما لازم است اذانی را اول وقت (زوا آفتاب) بدهیم یا از اول وقت دیرتر هم می‌توانیم اذان بدهیم اشکالی نیست؟
پاسخ:
اذان اعلام باید اول وقت گفته شود، ولی اذان صلاة قبل از نماز گفته می‌شود، هر چند در آخر وقت باشد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر کسی در شبهای ماه مبارک رمضان در تنگی وقت (قبل از اذان صبح) تیمّم کند، در صورتی که تا طلوع آفتاب آب پیدا نکند، آیا شرعا میتواند با آن تیمّم که کرده، نماز بخواند یا باید تیمّم دیگری کند؟
- فردی به عنوان نیروی رسمی، در سپاه پاسداران مشغول به کار است. تکلیف وی در موارد ذیل چیست؟ الف. سفر، مقدمه شغل اوست؛ یعنی فاصله بین محلّ کار و شهری که در آن زندگی میکند، به اندازه مسافت شرعی است. اگر او بخواهد هفتهای یک بار بین شهر خود و محلّ کار رفت و آمد نماید، چه باید بکند؟ ب. اگر ساعت یازده از محلّ کار خارج شود و در بین راه، اذان گفته شود و بخواهد نماز بخواند، قصر بخواند یا کامل؟ ج. اگر ساعت یازده از محلّ کار خارج و به منظور کار شخصی، به مقصد شهر دیگری که فاصلهاش بیشتر از مسافت شرعی است، حرکت کند، تکلیفش چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] وقت نماز عصر تا اذان مغرب است یا تا هنگام غروب آفتاب؟ نیمه شب شرعی برای نماز عشا و بیتوته در منی چه وقت است؟
- [آیت الله بهجت] فطریه را به امام جماعت مسجدی می دهند که به اهلش برساند و امام، وکالت از فقیه معینی ندارد و قصد دارد به فقیری بدهد که اگر نماز عید فطر را یک ساعت دیرتر بخواند می تواند به او برساند. در غیر این صورت، چند روز دیرتر به فقیر می رساند. حال امام نماز را دیرتر بخواند تا فطریه را به فقیر برساند یا این که نماز را سر وقت بخواند؟
- [امام خمینی] کسی که میدانیم نماز طوافش درست نیست آیا می‌توانیم بعد از طواف نساء و نمازش به او دختر بدهیم؟ یا برایش عقد بخوانیم؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر شخص جنب در ماه مبارک رمضان در تنگی وقت تیمّم کند آیا با این تیمّم میتواند نماز صبح بخواند و حال آنکه بیش از یک ساعت تا طلوع آفتاب وقت باقی مانده است؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر نماز جمعه را یک ساعت بعد از اذان ظهر خواندیم آیا باید نماز ظهر را هم بخوانیم؟ ج) در فرض مذکور نماز جمعه مجزی از نماز ظهر است و بجا آوردن نماز ظهر لازم نیست. س: اگر نماز جمعه را بیشتر از دو ساعت بعد از اذان ظهر خواندیم، آیا باید نماز ظهر را هم بخوانیم؟
- [آیت الله بهجت] با توجه به این که در بعضی منطقه ها اذان صبح را چند دقیقه دیرتر از وقت شرعی پخش می کنند، آیا در ماه رمضان خوردن یا آشامیدن تا گفتن اذان اشکال شرعی دارد؟
- [آیت الله بهجت] اگر امام جماعت، اذان اعلام وقت و اذان نماز جماعت را به دلیل دیر رسیدن به مسجد نشنود، آیا باید خود اذان بگوید یا لازم نیست؟
- [سایر] اگر کسی با داخل شدن در وقت، نماز خود را نخواند و بمیرد آیا نماز آن وقت بر گردن او می باشد؟ و آیا با فرض فوق باید نه تنها در وقت داخل شده باشد بلکه باید وقت نماز خواندن هم داشته باشد مثلا اگر اذان ظهر ساعت دوازده باشد و آن شخص ساعت دوازده و دو دقیقه فوت کند آیا نماز ظهر و عصر به گردن اوست؟
- [سایر] با سلام اگر مثلا طلوع آفتاب ساعت 6:50 باشد دقیقا تا چه ساعتی می شود نماز صبح را خواند؟ و در چه حد که وقت تنگ باشد میتوان به جای وضو تیمم کرد با تشکر
- [آیت الله مظاهری] با توجه به استحباب انجام نمازهای یومیه در وقت فضیلت و با توجه به عدم آگاهی و یا عدم توانمندی بسیاری از مؤمنین از روش به دست آوردن وقت فضیلت نماز عصر و عشاء، خواهشمند است فاصله تقریبی زمان فضیلت نماز عصر با اذان ظهر و همچنین فاصله تقریبی زمان فضیلت نماز عشاء با اذان مغرب را به ساعت و دقیقه بیان فرمایید.
مسائل مرتبط از این مرجع
- آخر وقت نماز عشاء نیمه شب است و احتیاط واجب آن است که برای محاسبه نیمه شب در مورد نماز مغرب و عشاء و مانند آنها، شب را از اوّل غروب تا اذان صبح حساب کند(1) و برای نماز شب و مانند آن، تا اوّل آفتاب حساب نماید.
- هرگاه انسان عذری داشته باشد که اگر بخواهد در اوّل وقت نماز بخواند، ناچار باشد با تیمّم نماز بخواند و یا این که لباس او نجس باشد و یا عذر دیگری داشته باشد، چنانچه بداند یا گمان داشته باشد که عذر او تا آخر وقت برطرف خواهد شد، نمیتواند در اوّل وقت نماز بخواند، بلکه باید صبر کند تا عذرش برطرف شود و چنانچه عذر او برطرف نشود، در آخر وقت نماز بخواند و لازم نیست به قدری صبر کند که فقط بتواند کارهای واجب نماز را انجام دهد، بلکه اگر برای مستحبات نماز، مانند اذان، اقامه و قنوت نیز وقت داشته باشد، میتواند نماز را با آن مستحبات بجا آورد.
- در شبهای مهتابی، اگر وقت طلوع صبح را به علم و یقین بداند، لازم نیست صبر کند تا سپیده صبح در افق ظاهر شود و بر روشنایی مهتاب غلبه کند و اگر وقت طلوع صبح را نداند، باید صبر کند تا اطمینان به طلوع فجر پیدا کند و احتیاط مستحب آن است که برای نماز صبح صبر کند تا سپیده صبح بر افق ظاهر شود، ولی برای روزه باید از زمانی جلوتر یعنی مطابق ساعت و به وقت شرعی از انجام کاری که روزه را باطل میکند، خودداری نماید.
- غسلهای مستحب در شرع مقدس اسلام بسیار است که برخی از آنان در ذیل و در مسأله بعدی میآید: الف غسل جمعه؛ و وقت آن از اذان صبح تا ظهر روز جمعه است و بهتر است نزدیک ظهر بجا آورده شود و اگر تا ظهر انجام ندهد، بهتر است که بدون نیّت ادا و قضا تا غروب جمعه آن را بجا آورد و اگر در روز جمعه غسل نکند، مستحب است از صبح شنبه تا غروب قضای آن را بجا آورد و کسی که میترسد در روز جمعه آب پیدا نکند، میتواند روز پنجشنبه و یا شب جمعه غسل را بجا آورد و مستحب است انسان در هنگام غسل جمعه بگوید: (أَشْهَدُ أَنْ لا إِلهَ إِلاَّ اللّهُ وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ وَأَنَّ مُحَمَّدا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ، أَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاجْعَلْنی مِنَ التَّوّابینَ وَاجْعَلْنی مِنَ المُتَطَهِّرینَ). ب غسل شب اوّل ماه رمضان و تمام شبهای (فرد) آن؛ مثل شب سوم، پنجم و هفتم، ولی از شب بیست و یکم مستحب است همه شبها غسل کند و برای غسل شبهای پانزدهم، هفدهم، نوزدهم، بیست و یکم، بیست و سوم، بیست و پنجم، بیست و هفتم و بیست و نهم، بیشتر سفارش شده است و وقت غسل شبهای ماه رمضان، تمام شب است و بهتر است غسل مقارن غروب آفتاب بجا آورده شود، ولی از شب بیست و یکم تا آخر ماه بهتر است غسل را بین نماز مغرب و عشاء بجا آورد و نیز مستحب است در شب بیست و سوم غیر از غسل اوّل شب، یک غسل نیز در آخر شب انجام دهد. ج غسل روز عید فطر و عید قربان؛ و وقت آن از اذان صبح تا ظهر است و بهتر است آن را پیش از نماز عید بجا آورد و اگر بخواهد آن را از ظهر تا غروب بجا آورد، احتیاط آن است که به قصد رجاء (یعنی به امید این که مطلوب خداوند باشد) انجام دهد. د غسل شب عید فطر؛ و وقت آن از اوّل مغرب تا اذان صبح است و بهتر است در اوّل شب بجا آورده شود. ه غسل روزهای هشتم و نهم ذیحَجّه که وقت آن تمام روز می‌باشد؛ و در روز نهم، بهتر است آن را نزدیک ظهر بجا آورد. و غسل روز اوّل، پانزدهم، بیست و هفتم و آخر ماه رجب. ز غسل روز عید غدیر؛ و بهتر است آن را قبل از ظهر انجام دهد. ح غسل روز مباهله که بنا بر اقوی بیست و چهارم ذیحَجّه است. ط غسل شب پانزدهم شعبان، روز عید نوروز، نهم و هفدهم ربیع الاول و روز بیست و پنجم ذیقعده (دحو الارض)؛ و روز پانزدهم شعبان نیز میتواند به قصد رجاء غسل نماید. ی غسل دادن نوزادی که تازه به دنیا آمده. ک غسل زنی که برای غیر شوهر خود بوی خوش استعمال کرده است. ل غسل کسی که در حال مستی خوابیده. م غسل کسی که جایی از بدن خود را به بدن میّتی که غسل دادهاند رسانده است. ن غسل کسی که برای تماشای به دار آویخته رفته و آن را دیده باشد، ولی اگر اتفاقا یا از روی ناچاری نگاهش به او بیفتد یا مثلاً برای ادای شهادت رفته باشد، غسل مستحب نیست. س غسل احرام و آن غسلی است که پیش از احرام در میقات انجام می‌دهند و این غسل برای زن حائض و نفساء نیز مستحب است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] آخر وقت نماز عشا نصف شب است و احتیاط واجب آن است که شب را از اول غروب آفتاب تا اذان صبح حساب کند ولی برای نماز شب و مانند آن تا اول آفتاب حساب کند.
- [آیت الله مظاهری] وقت فضیلت نافله مغرب بعد از تمام شدن نماز مغرب است تا وقتی که سرخی طرف مغرب که بعد از غروب کردن آفتاب در آسمان پیدا می‌شود از بین برود (تقریباً یک ساعت و نیم بعد از غروب آفتاب).
- [آیت الله سبحانی] نزدیک اذان صبح از طرف مشرق; سفیده ای رو به بالا حرکت می کند که آن را فجر اول گویند; موقعی که آن سفیده پهن شد، فجر دوم و اول وقت نماز صبح است. و آخر وقت نماز صبح موقعی است که آفتاب بیرون بیاید. 1. بنابراین تقریباً یازده ساعت و یک ربع بعد از ظهر شرعی آخر وقت نماز مغرب و عشاء است. احکام وقت نماز
- [آیت الله وحید خراسانی] اخر وقت نماز عشاء برای مختار نصف شب است و بنابر احتیاط واجب شب را از اول غروب تا اذان صبح حساب کند نه تا اول افتاب
- [آیت الله نوری همدانی] آخر وقت نماز عشا نصف شب است . و شب را باید از اول غروب تا اذان صبح حساب کرد نه تا اول آفتاب .
- [آیت الله بروجردی] آخر وقت نماز عشا نصف شب است و شب را باید از اوّل غروب تا اذان صبح حساب کرد، نه تا اوّل آفتاب.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] نزدیک اذان صبح از طرف مشرق، سفیده ای رو به بالا حرکت می کند که آن را فجر اوّل گویند وقتی که آن سفیده در طرف مشرق و افق پهن و گسترده می شود آن را فجر دوّم گویند که اوّل وقت نماز صبح است و آخر وقت نماز صبح موقعی است که آفتاب بیرون می آید. _________ 1 بنابراین تقریباً یازده ساعت و یک ربع بعدازظهر شرعی آخر وقت نماز مغرب و عشا است. _________
- [آیت الله علوی گرگانی] آخر وقت نماز عشا، نصف شب است، و شب را باید از اوّل غروب تا اذان صبح حساب کرد، نه تا اوّل آفتاب.2
- [آیت الله فاضل لنکرانی] باید بین اذان و اقامه فاصله ندهد و اگر بین آنها به قدری فاصله دهد که اذانی را که گفته اذان این اقامه حساب نشود مستحب است دوباره اذان و اقامه را بگوید و نیز اگر بین اذان و اقامه و نماز به قدری فاصله دهد که اذان و اقامه آن نماز حساب نشود مستحب است دوباره برای آن نماز، اذان و اقامه بگوید.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . باید بین اذان و اقامه فاصله ندهد و اگر بین آنها به قدری فاصله دهد، که اذانی را که گفته اذان این اقامه حساب نشود، مستحب است دوباره اذان و اقامه را بگوید و نیز اگر بین اذان و اقامه و نماز به قدری فاصله دهد که اذان و اقامه آن نماز حساب نشود، مستحب است دوباره برای آن نماز اذان و اقامه بگوید.