ما یک صندوق قرض‌الحسنه خانوادگی داریم که ماهانه مبلغی پرداخت می‌کنیم و از منابع آن به نوبت وام می‌گیریم و برای هزینه‌های آن کارمزد پرداخت می‌کنیم: 1- آیا می‌توان کارمزد را برای راههای دیگر به عنوان مثال برای پرداخت کارمزد خرید یک وام دیگر از یک مؤسسه دیگر پرداخت کرد تا زمان انتظار وام اعضای این صندوق کاهش یابد؟ 2- اگر کارمزد در پایان سال باقی بماند قابل انتقال به سال بعد می‌باشد تا از افزایش کارمزد جلوگیری شود؟ 3- بعضی از اعضای صندوق اقساط خود را دیر پرداخت می‌کنند و این امر باعث زیان اعضایی که در نوبت وام هستند می‌شود. آیا می‌شود در شرط ضمن وام وجهی به عنوان ضمان پرداخت سر موعد تعیین نمود؟ 4- مبلغ کارمزد حلال چه درصدی از وام می‌باشد؟

باید توجه داشت که اصل تشکیل صندوق قرض‌الحسنه و قرارداد به نحو مذکور، ‌موجب الزام شرعی به دادن وام به فردی که قرعه به نام او اصابت کرده نمی‌شود و نیز نباید وام پرداختی به یک فرد مشروط باشد به این که او نیز ملزم باشد که در وام دادن به دیگران شرکت کند. 1- در هر وامی تنها به اندازه مخارج و هزینه صندوق می‌توان کارمزد گرفت، البته می‌توان وام‌های یک سال را با مخارج یک سال سنجید و از وام‌های سنگین‌تر نسبت به وام‌های کمتر، کارمزد بیشتری گرفت و حال آن که ممکن است هزینه وام کم با وام زیاد چندان تفاوتی نداشته باشد، لذا گفته می‌شود که اشکال ندارد، از وام کلان کارمزد بیش از هزینه مربوط به آن وام با موافقت وام گیرنده گرفته شود که کسری کارمزد وام کم نسبت به هزینه آن جبران شود. مقصود از خرید وام را توضیح دهید. 2- اگر در آخر سال معلوم شود که کارمزد اضافه بر هزینه بوده، تصرف در آن مازاد منوط به موافقت کسانی است که کارمزد اضافی از آنها گرفته شده است. 3- شرط جریمه معین برای عدم عمل به تعهد، مثل پرداخت نکردن قسط در زمان تعیین شده، اشکال ندارد، و این معنا غیر از مجوز تأخیر، با پرداخت وجه است که دومی (ربا) محسوب می‌شود. 4- کارمزد درصد معینی ندارد و به حسب خصوصیات موارد فرق می‌کند، باید کارشناسان مورد اعتماد تعیین کنند.