قصد اقامت
تصميم مسافر به اقامت ده روز يا بيشتر در يك محل
اگر شخصی در روستایی قصد اقامت ده روزه کند، آیا می‌تواند مثل اهالی آن روستا به حومۀ همان روستا مسافرت کند؟ تا چه میزان می‌تواند از آن جا خارج شود؟
به شرطی که خوابگاهش را در محل اقامت قرار دهد تا کمتر از چهار فرسخی می‌تواند برود و برگردد.
به شرطی که خوابگاهش را در محل اقامت قرار دهد تا کمتر از چهار فرسخی می‌تواند برود و برگردد.
عنوان سوال:
اگر شخصی در روستایی قصد اقامت ده روزه کند، آیا می‌تواند مثل اهالی آن روستا به حومۀ همان روستا مسافرت کند؟ تا چه میزان می‌تواند از آن جا خارج شود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] روستایی از نظر چراگاه و زمین های زراعی در مضیقه است و هزینه های عمومی آن از راه فروش علف های چراگاه تأمین می شود، این وضعیت بعد از انقلاب اسلامی هم تاکنون استمرار داشته، ولی مسئولین آنان را از این کار منع کرده اند، با توجه به فقر مادی اهالی روستا و بایر بودن چراگاهها، آیا شورای روستا حق دارد که اهالی را از فروش علف های چراگاه منع کرده و درآمد حاصل از فروش آن را برای تأمین هزینه های عمومی روستا اختصاص دهد؟
- [آیت الله بهجت] اهالی روستایی، تعدادی زیلو را در حدود بیست و چهار سال پیش جهت فرش مسجد جامع این روستا وقف کرده اند. اخیرا مسجد مذکور با قالی فرش شده است و زیلوها بدون استفاده مانده است و اهالی و هیأت امنای مسجد، بر این عقیده اند که زیلوها را جهت مراسم مذهبی در حسینیه، مهدیّه و امثال آن، از مسجد خارج نمایند. حکم شرعی را بیان فرمایید.
- [آیت الله خامنه ای] اهل روستایی که من در آن تدریس می کنم، نماز نمی خوانند؛ زیرا از فرقه اهل حق هستند و ما مجبور به خوردن غذا و نان آنها هستیم. چون شب و روز در آن روستا اقامت داریم، آیا نمازهای ما اشکال دارد؟
- [آیت الله بهجت] اگر مسافر، اوّل ماه رمضان وارد مشهد مقدّس شد و بعد از پنج روز از قصد ده روز اقامت، به روستایی در سه فرسخی رفت و دو روز در آن جا ماند و بعد به مشهد مقدّس برگشت و سه روز دیگر ماند، وظیفه ی او در آن روستا و بعد از برگشت در مشهد مقدّس تمام بوده یا شکسته؟
- [آیت الله مظاهری] شخصی به قصد مسافرت در ماه رمضان از محل خود خارج میشود. آیا می‌تواند بعد از حد ترخّص، روزه خود را افطار نماید؟
- [آیت الله جوادی آملی] زمینهای زراعتی روستاها تا حدود چهل سال قبل به علت قلّت نیروی انسانی و مشکلات کِشت با وسایل سنّتی و اولیه کشت و زرع به این صورت انجام میشد که نصف زمین زراعتی یک روستا در یک سال و نصف دیگر زمین مزروعی همان روستا در سال دیگر کشت میشد با توجه به مورد فوق کشاورز میبایست در جایی ساکن باشد تا موفق به کشت گردد و از طرف دیگر بیش از نصف زمینهای زراعتی روستایی با دست توانای مردم آباد شده است. سؤال 2: اهالی روستای … هر ساله در روز عاشورا مهماندار مهمانان حضرت امام حسین عَلَیْهِ السَّلَام هستند یعنی در روز عاشورا چندین روستای مجاوز جهت عزاداری سرور شهیدان از قدیم الایام به این روستا میآیند ناهار را مهمان اهالی این روستا میباشند. با توجه به موارد فوق آیا اجاره زمین مسکونی و زراعی شامل حال مردم این روستا میشود یا خیر؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی در غیر وطن اصلی خود برای تحصیل آمده است. اگر این شخص در محلّ تحصیل خود قصد اقامت ده روز کند، آیا می تواند در طول اقامت خود به شهرهای هم جوار محل تحصیل خود مسافرت کند؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر شخصی نذری مانند قربانی کردن گوسفند یا گاو در ماه محرّم داشته باشد، که آن را در بین مردم تقسیم نماید، ولی چون در مسجد شام یا نهار نذری وجود دارد و این نذریّه به کلّیه اهالی روستا داده میشود، آیا این شخص می‌تواند قربانی خود را به نذورات مسجد هدیه نماید؟ و همچنین اگر شخصی قدرت مالی برای اداء نذر خود ندارد، می‌تواند به همان مقدار توانایی خود به مسجد هدیه نماید؟
- [آیت الله خامنه ای] محل کار و سکونت فعلی شخصی از اهالی روستا در تهران است و پدر و مادر او در روستا زندگی می کنند و در آن ملک و آب دارند، این شخص برای دیدار و کمک به آنجا می رود، ولی تمایلی به بازگشت به آنجا برای سکونت ندارد، با توجه به اینکه آنجا زادگاه وی است، نماز و روزه اش در آنجا چه حکمی دارد؟
- [آیت الله نوری همدانی] بدینوسیله به اطلاع میرساند که عدّهای از اهالی روستایی از تواب کبودر آهنگ مقداری پول و حواله آهن آلات و... تهیه کرده تا مسجد جامع کلنگی روستا را ساخته و آباد نمایند. اما به ارشاد روحانی محل این امکانات به محل جدیدی انتقال یافته و مسجد جدیدی بنیان گذاشته شد و در ضمن تعدادی از اهالی نیز پولهای خود را پس گرفتند. ولی همین اهالی که در ساختن مسجد جدید دست داشتند در همین مسجد نوبنیاد نیز حضور مییابند و مجالس گوناگون را برپا میکنند؛ لطفاً نظر شریف حضرتعالی را در این مورد مرقوم فرمایید:
مسائل مرتبط از این مرجع
- مسافر نمیتواند روزه مستحبی بگیرد، مگر در مدینه طیبه (به تفصیلی که در مسأله بعد میآید) و اگر نذر کند روزه مستحبی بگیرد، نمیتواند آن را در سفر به جا آورد، مگر در نیّت نذر تصریح کرده باشد که روزه را در سفر انجام دهد، یا چه مسافر باشد یا نباشد روزه بگیرد و لازم نیست قبل از رفتن به مسافرت نذر کند بلکه می‌تواند بعد از سفر نذر کند که در همان سفر روزه بگیرد.
- اگر برای عذری چند روز روزه نگیرد، بعد شک کند که چه وقت عذر او برطرف شده، بنا بر احتیاط واجب باید مقدار بیشتری را که احتمال میدهد روزه نگرفته قضا نماید؛ مثلاً کسی که پیش از ماه رمضان مسافرت کرده و نمیداند عصر پنجم ماه رمضان از سفر برگشته یا عصر ششم، به احتیاط واجب باید شش روز روزه بگیرد، ولی کسی که نمیداند چه وقت عذر برایش پیدا شده، می‌تواند مقدار کمتر را قضا نماید؛ مثلاً اگر در آخرهای ماه رمضان مسافرت کند و بعد از ماه رمضان برگردد و نداند که شب بیست و پنجم ماه رمضان مسافرت کرده، یا شب بیست و ششم، می‌تواند مقدار کمتر - یعنی پنج روز (با فرض کامل بودن ماه) - را قضا کند، اگر چه احتیاط مستحب آن است که مقدار بیشتر؛ یعنی شش روز، را قضا نماید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] مسافرت در ماه رمضان اشکال ندارد، ولی اگر برای فرار از روزه باشد، مکروه است وهمچنین اگر غیر از روزه رمضان، روزه معیّن دیگری نیز بر انسان واجب باشد، می‌تواند در آن روز مسافرت کند.
- [آیت الله سیستانی] اگر غیر روزه رمضان روزه معیّن دیگری بر انسان واجب باشد ، چنانچه به اجاره یا مانند آن واجب شده باشد ، یا روز سوم از روزهای اعتکاف باشد ، نمیتواند در آن روز مسافرت کند ، و اگر در سفر باشد چنانچه ممکن است باید قصد کند که ده روز در جائی بماند و آن روز را روزه بگیرد ؛ ولی اگر روزه آن روز به نذر واجب شده باشد ظاهر آن است که سفر در آن روز جایز است و قصد اقامت واجب نیست ، هر چند بهتر آن است که تا ناچار نشود مسافرت نکند و اگر در سفر است قصد اقامت نماید . ولی اگر به قسم یا عهد واجب شده باشد بنابر احتیاط واجب مسافرت نرود و اگر در سفر بود قصد اقامت کند .
- [آیت الله اردبیلی] اگر برای عذری چند روز روزه نگیرد و بعد شک کند که چه هنگام عذر او برطرف شده، می‌تواند مقدار کمتر را که احتمال میدهد روزه نگرفته قضا نماید؛ مثلاً کسی که پیش از ماه رمضان مسافرت کرده و نمیداند پنجم رمضان از سفر برگشته یا ششم، می‌تواند پنج روز روزه بگیرد و نیز کسی که نمیداند چه هنگام عذر برایش پیدا شده، می‌تواند مقدار کمتر را قضا نماید، مثلاً اگر در آخرهای ماه رمضان مسافرت کند و بعد از رمضان برگردد و نداند بیست و پنجم رمضان مسافرت کرده یا بیست و ششم، می‌تواند مقدار کمتر را قضا کند.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر برای عذری چند روز روزه نگیرد و بعد شک کند که چه وقت عذر او برطرف شده، می‌تواند مقدار کمتر را روزه بگیرد اگرچه بنابر احتیاط مستحبّ باید مقدار بیشتری را که احتمال میدهد روزه نگرفته قضا نماید، مثلاً کسی که پیش از ماه رمضان مسافرت کرده ونمیداند پنجم رمضان از سفر برگشته یا ششم می‌تواند پنج روز روزه بگیرد اگرچه بنابر احتیاط مستحبّ، شش روز روزه بگیرد و همچنین است کسی که نمیداند چه وقت عذر برایش پیدا شده، می‌تواند مقدار کمتر را قضا نماید، مثلاً اگر در آخرهای ماه رمضان مسافرت کند و بعد از رمضان برگردد ونداند که بیست وپنجم رمضان مسافرت کرده یا بیست وششم، می‌تواند مقدار کمتر یعنی پنج روز را قضا کند، اگرچه احتیاط مستحب ّ آن است که مقدار بیشتر یعنی شش روز را قضا نماید.
- [آیت الله مظاهری] اگر روزهدار بعد از ظهر مسافرت نماید باید روزه خود را تمام کند، و اگر پیش از ظهر مسافرت کند وقتی به حدّ ترخّص برسد یعنی دیوار شهر را نبیند یا صدای اذان آن را نشنود می‌تواند روزه خود را باطل کند.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر غیر روزه رمضان، روزه معیّن دیگری بر انسان واجب باشد مثلاً نذر کرده باشد روز معیّنی را روزه بگیرد، می‌تواند مسافرت کند و اگر در سفر باشد، واجب نیست قصد کند که ده روز در جایی بماند و آن روز را روزه بگیرد اگرچه احتیاط آنست که سفر نکند و یا اگر در سفر است قصد اقامه کند و روزه نذری را بگیرد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر روزهدار بعد از ظهر مسافرت نماید، باید روزه خود را تمام کند و اگر پیش از ظهر مسافرت کند و قصد حداقل هشت فرسخ رفت و آمد را با شرایطی که در نماز مسافر گفته شد داشته باشد، وقتی به حدّ ترخّص برسد (یعنی به جایی برسد که دیوار شهر را نبیند و صدای اذان آن را نشنود) می‌تواند روزه خود را باطل کند و اگر پیش از آن، روزه را باطل کند، کفّاره نیز بر او واجب است.
- [آیت الله سیستانی] اگر برای عذری چند روز روزه نگیرد و بعد شک کند که چه وقت عذر او بر طرف شده ، واجب نیست مقدار بیشتری را که احتمال میدهد روزه نگرفته قضا نماید ، مثلاً کسی که پیش از ماه رمضان مسافرت کرده و نمیداند پنجم رمضان از سفر برگشته یا ششم ، و یا اینکه مثلاً در آخرهای ماه رمضان مسافرت کرده و بعد از رمضان برگشته و نمیداند که بیست و پنجم رمضان مسافرت کرده یا بیست و ششم ، در هر دو صورت می‌تواند مقدار کمتر یعنی پنج روز را قضا کند اگر چه احتیاط مستحب آن است که مقدار بیشتر یعنی شش روز را قضا نماید .
- [آیت الله خوئی] اگر برای عذری چند روز روزه نگیرد و بعد شک کند که چه وقت عذر او برطرف شده، واجب نیست مقدار بیشتری را که احتمال میدهد روزه نگرفته قضا نماید، مثلًا کسی که پیش از ماه رمضان مسافرت کرده و نمیداند پنجم رمضان از سفر برگشته یا ششم، و یا مثلًا در آخرهای ماه رمضان مسافرت کرده و بعد از رمضان برگشته و نمیداند که بیست و پنجم رمضان مسافرت کرده یا بیستو ششم، در هر دو صورت می‌تواند مقدار کمتر یعنی پنج روز را قضا کند، اگرچه احتیاط مستحب آن است مقدار بیشتر یعنی شش روز را قضا نماید.
- [آیت الله بروجردی] اگر برای عذری چند روز روزه نگیرد و بعد شک کند که چه وقت عذر او برطرف شده، بنا بر احتیاط واجب باید مقدار بیشتری را که احتمال میدهد روزه نگرفته قضا نماید؛ مثلاً کسی که پیش از ماه رمضان مسافرت کرده و نمیداند پنجم رمضان از سفر برگشته یا ششم، باید احتیاطاً شش روز روزه بگیرد، ولی کسی که نمیداند چه وقت عذر برایش پیدا شده، می‌تواند مقدار کمتر را قضا نماید، مثلاً اگر در آخرهای ماه رمضان مسافرت کند و بعد از رمضان برگردد و نداد که بیست و پنجم رمضان مسافرت کرده یا بیست و ششم، می‌تواند مقدار کمتر یعنی پنج روز را قضا کند، اگر چه احتیاط مستحب آن است که مقدار بیشتر یعنی شش روز را قضا نماید.