رسایل
کتاب «فرائد الاصول»، «الرسائل»، «الدلائل» تالیف شیخ اعظم مرتضی بن محمد امین انصاری تستری نجفی (متوفای ۱۲۸۱ قمری) است.
در رسائل عملیه آمده است که مخارج غلات یعنی گندم و جو را می‌شود کسر کرد و بقیّه آن وقتی که به حدّ نصاب رسید زکات دارد حال در منطقه گرگان شخصی کمباین دار گندم مردم را درو می‌کند و از هر ده کیسه یک کیسه را به عنوان حقّ‌العمل برای خود بر می‌دارد حال صاحب زمین می‌تواند این یک کیسه‌ای را که از هر ده کیسه به کمباین دار می‌دهد جز مخارج به حساب آورد و از گندمهای زکات دار خارج نماید یا خیر؟
مخارجی که قبل از وجوب زکات به زکات تعلّق می‌گیرد از عین جنس خارج می‌شود ولی مخارج بعد از آن مثل مخارج بهره‌برداری و کمباین و دیگر مخارج از زکات خارج نمی‌شود.
مخارجی که قبل از وجوب زکات به زکات تعلّق می‌گیرد از عین جنس خارج می‌شود ولی مخارج بعد از آن مثل مخارج بهره‌برداری و کمباین و دیگر مخارج از زکات خارج نمی‌شود.
عنوان سوال:
در رسائل عملیه آمده است که مخارج غلات یعنی گندم و جو را می‌شود کسر کرد و بقیّه آن وقتی که به حدّ نصاب رسید زکات دارد حال در منطقه گرگان شخصی کمباین دار گندم مردم را درو می‌کند و از هر ده کیسه یک کیسه را به عنوان حقّ‌العمل برای خود بر می‌دارد حال صاحب زمین می‌تواند این یک کیسه‌ای را که از هر ده کیسه به کمباین دار می‌دهد جز مخارج به حساب آورد و از گندمهای زکات دار خارج نماید یا خیر؟
پاسخ:
مخارجی که قبل از وجوب زکات به زکات تعلّق می‌گیرد از عین جنس خارج می‌شود ولی مخارج بعد از آن مثل مخارج بهره‌برداری و کمباین و دیگر مخارج از زکات خارج نمی‌شود.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] کشاورزی که در زمینی زراعت گندم و در زمین دیگر زراعت جو دارد، آیا برای به حدّ نصاب رسیدن و دادن زکات، هر یک را باید جداگانه حساب کند یا این که گندم و جو یک محصول است و روی هم حساب می‌شود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اینجانب در زمین خود گندم و جو کشت کرده ام و برای بدست آوردن محصول خرجهایی کرده ام، که از جمله آنها خرید یک تراکتور و مقداری وسایل کشاورزی است، آیا می توانم اینها را از حاصل کسر کنم و بعد اگر گندم به حدّ نصاب رسید، زکات بدهم؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اینجانب زمینی اجاره کرده و در آن گندم کاشته ام و علاوه بر مال الإجاره زمین، مخارجی برای تراکتور و کمباین و اجرت کارگر پرداخته ام وگندم به حدّ نصاب رسیده است، آیا می توانم مخارج انجام شده را از گندم کسر نمایم و پس از آن زکات باقی مانده را بدهم؟
- [آیت الله بهجت] مالکی مقداری از زمین مزروعی خود را به صورت اجاره به دیگری واگذار نموده و مال الاجاره از گندم تعیین شده است. اگر گندم مال الاجاره به تنهایی به حد نصاب برسد، آیا زکات دارد؟ اگر همراه با بقیه گندم ها به حدّ نصاب برسد، چه طور؟
- [آیت الله نوری همدانی] ج: فقط مقداری از تراکتور که در راه کارهای کشاورزی گندم استهلاک شده است را می‌تواند از نصاب گندم کسر نماید و آن صد هزار تومان که به عنوان اجرت کار تراکتور از دیگران گرفته را باید به حساب مخارج تعمیر تراکتور بگذارد و از مخارج سال محسوب می‌شود.
- [آیت الله بروجردی] مالک زمین اجیری می‌گیرد برای عمل زراعت و علاوه بر اجرت، خوراک و پوشاک آن را هم می‌دهد و مخارجات لازمه دیگر می‌کند، آیا باید اجرت اجیر و مخارج خوراک و پوشاک و سایر مخارج دیگر زراعت و بذر آن را خارج و موضوع نماید و از بقیّه زکات بدهد، یا خارج و موضوع نکرده باید زکات بدهد؟
- [آیت الله بروجردی] شخص زارع گندم و یا جوِ او بعد از اخراج مُؤَن به حد نصاب رسیده، لکن چون بدهکار ارباب است، ارباب تمام گندم و یا جوِ زارع را از باب طلب خود میبرد و هر چه رعیّت التماس می‌کند که لا اقل به مقدار زکات را به من بده که به مستحقّین آن برسانم نمیدهد، آیا تکلیف این رعیّت چیست در حالی که این رعیّت غیر از اثاث البیت که ما یحتاج اوست چیز دیگر ندارد؟
- [آیت الله سیستانی] حکم دادن زکات به شخصی که گناه کبیره را آشکارا به جا می آورد بفرمائید آیا انسان می‌تواند طلبی را که از کسی دارد به عنوان زکات حساب کند چند نفر در مالی که زکات به ان تعلق می‌گیرد با هم شریک هستند ولی سهم یکی از آنها به حد نصاب رسیده و سهم بقیه کمتر از نصاب اول است زکات این مال چگونه محاسبه می‌شود آیا زکات تعلق می‌گیرد اگر صاحب طلا و نقره در تمام سال دیوانه باشد ایا زکات براو واجب است اگردرمقداری از سال دیوانه باشد چطور؟
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مخارجی را که برای گندم و جو و خرما و انگور کرده و معمول است که آن مخارج را از خود زراعت میدهند، می‌تواند از حاصل کسر کند، و چنانچه باقیمانده آن به حد نصاب برسد، باید زکات آن را بدهد، و آنچه معمول نیست از خرمن بدهند، بنابر احتیاط لازم جزء نصاب حساب نمایند، لکن زکات آن واجب نیست.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مخارجی را که برای گندم و جو و خرما و انگور کرده و معمول است که آن مخارج را از خود زراعت می دهند می تواند از حاصل کسر کند و چنان چه باقی مانده آن به حد نصاب برسد، باید زکات آن را بدهد و آنچه معمول نیست از خرمن بدهند بنابر احتیاط لازم جزء نصاب حساب نمایند لکن زکات آن واجب نیست.
- [آیت الله سیستانی] مخارجی را که برای گندم و جو و خرما و انگور کرده است ، نمیتواند از حاصل کسر نموده و ملاحظه نصاب نماید ، پس چنانچه یکی از آنها پیش از ملاحظه مخارج به مقدار نصاب برسد ، باید زکات آن را بدهد .
- [آیت الله وحید خراسانی] مخارجی را که برای گندم و جو و خرما و انگور کرده است نمی تواند از حاصل کسر نموده و ملاحظه نصاب نماید پس چنانچه یکی از انها پیش از ملاحظه مخارج به حد نصاب برسد باید زکات ان را بدهد
- [آیت الله بهجت] اگر در یک زمین جو و گندم و چیزی مثل برنج و لوبیا که زکات آن واجب نیست بکارد، خرجهایی که تنها برای یکی از آنها کرده فقط از همان کسر می‌شود، ولی اگر برای هر دو مخارجی کرده، باید به هر دو قسمت نماید، مثلاً اگر هر دو به یک اندازه بوده، می‌تواند نصف مخارج را از جنسی که زکات دارد کسر نماید.
- [آیت الله بروجردی] اگر در یک زمین جو و گندم و چیزی مانند برنج و لوبیا که زکات آن واجب نیست بکارد، چنانچه مقصودش از زراعت کردن چیزی بوده که زکات ندارد و بعداً چیزی را که زکات دارد زراعت کرده، نباید مخارج را حساب کند و اگر مقصودش زراعت کردن چیزی بوده که زکات دارد و بعداً چیزی را که زکات ندارد زراعت کرده، می‌تواند مخارج را حساب نماید و از حاصل کم کند و در صورتی که مقصودش زراعت هر دو بوده، مخارجی را که کرده باید به هر دو قسمت نماید، مثلاً اگر هر دو به یک اندازه بوده می‌تواند نصف مخارجی را از جنسی که زکات دارد، کسر نماید.
- [آیت الله اردبیلی] اگر زمینی را بخرد و در آن زمین، گندم یا جو بکارد، پولی که برای خرید زمین داده، جزء مخارج حساب نمی‌شود، اما می‌تواند اجاره آن را به همان ترتیبی که گفته شد، جزء مخارج حساب نماید؛ ولی اگر زراعت را بخرد، پولی را که برای خرید آن داده می‌تواند جزء مخارج حساب نماید و از محصول کم کند؛ اما باید قیمت کاهی را که از آن به دست میآید، از پولی که برای خرید زراعت داده کسر نماید، مثلاً اگر زراعتی را پانصد تومان بخرد و قیمت کاه آن صد تومان باشد، فقط چهار صد تومان آن را می‌تواند جزء مخارج حساب نماید.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر در یک زمین جو و گندم و چیزی مانند برنج و لوبیا که زکات آن واجب نیست بکارد، خرجهائی که برای هر یک از آنها کرده فقط پای همان حساب می شود، ولی اگر برای هر دو مخارجی کرده باید دو قسمت نماید، مثلا اگر هر دو به یک اندازه بوده، می تواند نصف مخارج را از جنسی که زکات دارد کسر نماید.
- [آیت الله سیستانی] اگر انسان در چند شهر که فصل رسیدن حاصل آنها با یکدیگر اختلاف دارد و زراعت و میوه آنها در یک وقت بدست نمی آید ، گندم یا جو و خرما یا انگور داشته باشد و همه آنها محصول یک سال حساب شود ، چنانچه چیزی که اول میرسد به اندازه نصاب باشد ، باید زکات آن را موقعی که میرسد بدهد و زکات بقیه را هر وقت بدست میآید ادا نماید ، و اگر آنچه اول میرسد به اندازه نصاب نباشد ، صبر می‌کند تا بقیه آن برسد ، پس اگر روی هم به مقدار نصاب شود ، زکات آن واجب است ، و اگر به مقدار نصاب نشود ، زکات آن واجب نیست .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر زمینی را بخرد و در آن زمین گندم یا جو بکارد، پولی را که برای خرید زمین داده جزء مخارج حساب نمی‌شود؛ ولی اگر زراعت را پیش از تعلق زکات بخرد، پولی را که برای خرید آن داده می‌تواند جزء مخارج حساب نماید، و از حاصل کم کند، اما باید قیمت کاهی را که از آن به دست میآید، از پولی که برای خرید زراعت داده کسر نماید، یعنی باید مخارج را تقسیم کند؛ آنچه سهم گندم باشد از گندم کم کند، چنان که در مخارج زراعت همیشه باید این جهت ملاحظه شود، مثلاً اگر زراعتی را پانصد تومان بخرد، و سهم کاه آن وقت خرید صد تومان باشد، فقط چهار صد تومان آن را می‌تواند جزء مخارج حساب نماید.